Przedindoeuropejski substrat językowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ort.
drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Mapa niektorych jezyków azjanickich.JPG|thumb|Mapa niektórych przedindoeuropejskich języków Europy]]
 
'''Przedindoeuropejski [[substrat językowy]]''' – grupa języków, używanych w [[Europa|Europie]] i [[Azja Zachodnia|Azji Przedniej]] przed przybyciem na te tereny ludów mówiących [[języki indoeuropejskie|językami indoeuropejskimi]] – najstarsza znana warstwa językowa tych terenów. Na określenie substratu przedindoeuropejskiego używano dawniej nazwy '''języki„języki azjanickie'''azjanickie”, współcześnie języki tej grupy dzieli się na mniejsze [[liga językowa|ligi,]] bądź [[rodzina językowa|rodziny językowe]].
 
Z przedindoeuropejskiego substratu językowego najprawdopodobniej wywodzi się używany do dziś w [[Hiszpania|Hiszpanii]] [[języki izolowane|izolowany]] [[język baskijski]]. Grupę tę stanowią jednak w większości wymarłe i słabo poświadczone języki, takie jak m.in. [[język pelazgijski]], [[język iberyjski]], [[język etruski]], [[język liguryjski (starożytny)|język liguryjski]] wraz z innymi nieindoeuropejskimi językami [[Italia (kraina historyczna)|Italii]] oraz [[język minojski]] z [[Kreta|Krety]] okresu przedmykeńskiego (zob. [[pismo linearne A]], [[kultura minojska]]). Niektórzy badacze zaliczają tu także [[język piktyjski]] oraz używany w [[Elam]]ie od ok. [[XXVI wiek p.n.e.|XXVI w.]] do [[VII wiek p.n.e.|VII w. p.n.e.]] i starożytnej [[Starożytny Iran|Persji]] w okresie od [[VI wiek p.n.e.|VI]] do [[IV wiek p.n.e.|IV w. p.n.e.]] (do podbojów [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Wielkiego]]), [[język elamicki]].
Linia 7:
Często zakłada się, że języki substratu przedindoeuropejskiego stanowią luźną grupę [[pokrewieństwo języków|niespokrewnionych]] ze sobą języków i wywodzą się najprawdopodobniej z drobnych [[prajęzyk]]ów, używanych w okresie [[paleolit]]u (uważa się, że z jednego z takich prajęzyków wyrosły [[języki nostratyczne]]). Niektóre języki zaliczane tradycyjnie do azjanickich są spokrewnione z [[języki kaukaskie|językami Kaukazu]], np. język [[Huryci|Hurytów]] był najprawdopodobniej pokrewny [[język czeczeński|czeczeńskiemu]], a [[język hatycki]] [[Języki abchasko-adygejskie|językom północno-zachodniokaukaskim]]. Inne, takie jak elamicki, można łączyć z [[języki drawidyjskie|rodziną drawidyjską]]. Niektórzy badacze uznają języki substratu przedindoeuropejskiego za [[liga językowa|ligę językową]], wskazując na pewne typologiczne podobieństwa między nimi, świadczące o ich wzajemnym oddziaływaniu w zamierzchłej przeszłości.
 
Inna teoria proponuje, że substrat przedindoeuropejski w Europie wywodzi się z [[języki waskońskie|języków waskońskich]] oraz "atlantyckich„atlantyckich języków semickich"semickich”<ref name="EVES">Theo Vennemann, Patrizia Noel Aziz Hanna, ''Europa Vasconica, Europa Semitica'', wydawnictwo Walter de Gruyter, 2003, {{ISBN|311017054X}}, 9783110170542. [http://books.google.com/books?id=tyU1FymabrgC&printsec=frontcover&dq=Europa+Vasconica,+Europa+Semitica&hl=en&src=bmrr&ei=Te8sTcnVO4H98Aaou_nGCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false (google books)]</ref>.
 
== Wpływ na języki indoeuropejskie ==
Wpływem substratu przedindoeuropejskiego na języki indoeuropejskie tłumaczy się na przykład [[hydronimy staroeuropejskie]], oraz pozostałości dwudziestkowego systemu liczenia spotykane w językach romańskich, celtyckich oraz germańskich<ref name="EVES"/>.
 
== Bibliografia ==