Kazimierz IV Jagiellończyk: Różnice pomiędzy wersjami

Po śmierci Władysława Jagiełły w 1434 na tron polski wstąpił starszy brat Kazimierza, dziesięcioletni [[Władysław III Warneńczyk|Władysław]]. Opiekę nad małoletnimi synami zmarłego króla sprawował biskup krakowski, [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)|Zbigniew Oleśnicki]], niechętny wobec młodszego Kazimierza i sprawujący w latach małoletniości króla faktyczną władzę w Królestwie. Przeciwwagę dla pozycji Oleśnickiego stanowili panowie wielkopolscy, królowa wdowa [[Zofia Holszańska]], [[Jan Szafraniec (biskup)|Jan Szafraniec]] oraz [[Spytko III z Melsztyna]].

Po śmierci w 1437 roku cesarza i króla czeskiego i węgierskiego [[Zygmunt Luksemburski|Zygmunta Luksemburczyka]], rządzący Królestwem Polskim jako [[regent]] biskup Oleśnicki rozpoczął rokowania z [[Albrecht II Habsburg|Albrechtem II Habsburgiem]] w celu zapewnienia 13-letniemu królowi [[Władysław III Warneńczyk|Władysławowi Warneńczykowi]] sukcesji na Węgrzech. W tym czasie prohusycka opozycja czeska, która nie chciała, aby Albrecht przejął władzę w Czechach, zaproponowała Oleśnickiemu, żeby to Władysław Warneńczyk objął tron czeski. Biskup Oleśnicki wrogo nastawiony do [[Husytyzm|ruchu husyckiego]] odmówił, co doprowadziło do konfrontacji ze skupioną wokół królowej Zofii Holszańskiej opozycją zwalczającą Oleśnickiego. Wobec tego w 1438 roku część stanów czeskich (głównie [[Utrakwiści|utrakwistów]]) kierowana przez arcybiskupa [[Jan Rokycana|Jana z Rokycan]], w kwietniu 1438 przeprowadziła w [[Kutná Hora|Kutnej Horze]] elekcję i wybrała na króla 11-letniego Kazimierza Jagiellończyka. Posunięcia te były zgodne z planami stronnictwa dworskiego pod przewodnictwem królowej Zofii, Jana Szafrańca i Spytka z Melsztyna, ale sprzeciwiał się im biskup Oleśnicki, zwalczający czeskich i polskich husytów{{odn|Biskup|Górski|1987|s=10}}. Rywal Kazimierza do tronu czeskiego [[Albrecht II Habsburg|Albrecht Habsburg]], wspierany przez wojska saskie i węgierskie, w czerwcu wkroczył do Pragi i pierwszy koronował się na króla. Działający w Czechach 5-tysięczny korpus wojska polskiego pod dowództwem [[Sędziwój Ostroróg (zm. 1441)|Sędziwoja Ostroroga]] i [[Jan z Tęczyna|Jana Tęczyńskiego]] i czescy sojusznicy Kazimierza nie mieli dość sił, by wyprzeć z Czech liczniejsze wojska Habsburga i musieli wycofać się do miasta [[Tabor (Czechy)|Tabor]]<ref name=":0">Piotr Bunar, Stanisław A. Sroka, ''Słownik wojen, bitew i potyczek w średniowiecznej Polsce'', Universitas, Kraków 2004, s.89-90</ref>. Jesienią Habsburg zdołał zyskać przewagę dzięki zwycięstwu nad husytami w [[Bitwa pod Żelenicami|bitwie pod Żelenicami]] i sytuacji tej nie zmieniło zajęcie w październiku i czasowe podporządkowanie przez Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka m.in. [[Księstwo opolskie|księstw opolskiego]], [[Księstwo raciborskie|raciborskiego]], [[Księstwo Opawskie|opawskiego]]<ref name=":0" />. Dodatkowo stronnictwo biskupa Oleśnickiego zneutralizowało wpływy dworu królowej, gdy w maju 1439 roku sprzymierzone z nim polskie stronnictwo prohusyckie po zawiązaniu [[Konfederacja Spytka z Melsztyna|konfederacji korczyńskiej]] przegrało w [[Bitwa pod Grotnikami|bitwie pod Grotnikami]], podczas której zginął Spytko z Melsztyna. W rezultacie stronnictwo dworskie musiało zrezygnować z planów zdobycia korony czeskiej dla Kazimierza Jagiellończyka{{odn|Bogucka|1978|s=14, 24}}.