Liryka inwokacyjna: Różnice pomiędzy wersjami

 

Liryka pośrednia i bezpośrednia są głównymi typami wypowiedzi lirycznej: liryka inwokacyjna jest typem pobocznym i rzadszym. Obejmuje ona te utwory, w których obok podmiotu lirycznego jako głównego czynnika kompozycyjnego pojawia się tzw. "ty" liryczne: jako lirykę inwokacyjną określa się wypowiedź podmiotu lirycznego, która jest wyraźnie ukierunkowana na adresata. Adresatem może być pojedyncza osoba lub zbiór osób, a także upersonifikowane pojęcie. Swoistą postacią liryki inwokacyjnej jest tzw. '''Du-Lyrik''': wypowiedź liryczna o charakterze inwokacyjnym, w której "ty" liryczne nie tylko ujawnia się równie wyraźnie co "ja" liryczne, ale staje się dominantą kompozycyjną utworu w miejsce podmiotu lirycznego; w której "ty" liryczne dominuje treść wypowiedzi podmiotu lirycznego i staje się głównym bohaterem wiersza.

Monolog liryczny skonstruowany jest w utworach lirycznych o charakterze inwokacyjnym jako zwrot do odbiorcy. Ma on często charakter retoryczny, co prowadzi do nadania wielu utworom liryki inwokacyjnej specyficznego, oratorskiego stylu. Liryka inwokacyjna może różnić się od liryki bezpośredniej i pośredniej kształtem językowym, może stawać się rodzajem poetyckiego przemówienia lub listu. Zjawiska te wyraźne są zwłaszcza w [[Oda (literatura)|odzie]] jako gatunku szczególnie charakterystycznym dla liryki inwokacyjnej, podobnie jak dla liryki bezpośredniej szczególnie charakterystyczna jest [[elegia]]. Związek liryki inwokacyjnej z retoryką sprawia, że używana jest ona w utworach, którym celem jest propagowanie różnego rodzaju idei i programów politycznych, przedstawianie wydarzeń historycznych czy też jakiś cel dydaktyczny. Prócz tego spotykana jest często w liryce miłosnej, zwłaszcza nawiązującej do ludowej pieśni miłosnej. Nierzadko w liryce miłosnej o charakterze inwokacyjnym adresatem wypowiedzi podmiotu lirycznego jest upersonifikowane pojęcie, stające się wyrazem jego przeżyć: funkcja takiego upersonifikowanego pojęcia zbliża się do funkcji podmiotu w [[liryka maski|liryce maski]].

 

 

== Bibliografia ==