Basso continuo: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 6:
 
Zazwyczaj basso continuo realizowały dwie grupy instrumentów<ref>wskazówki te są autorstwa Agostino Agazzariego z ''Del sonare sopra'l basso con tutti li strumenti'' (''O graniu na podstawie basu na wszystkich instrumentach'') wydanego w 1607 roku</ref>:
* fundamentalne - stanowiące podstawę akordową (np. klawesyn, organy, teorba, harfa, lutnia)
* ornamentalne - instrumenty melodyczne, ozdabiające i kontrapunktujące linię melodyczną b.c. (wiolonczela, viola da gamba, instrumenty dęte, harfa, szpinet itd.)
 
Realizowanie basso continuo wymaga od wykonawcy nie tylko znajomości reguł kontrapunktu i [[Harmonia (muzyka)|harmonii]], ale również umiejętności samodzielnej [[improwizacja (muzyka)|improwizacji]] w stylu wykonywanej kompozycji. Realizacja b.c. mogła bowiem przybierać formę od prostego dopełnienia akordowego po kunsztowną fakturę ornamentalną, figuracyjną czy polifoniczną. Zazwyczaj również dobór instrumentów realizujących generałbas pozostawał w kwestii wykonawcy lub wykonawców. Redukcja zastosowania basu generalnego następowała już od końca XVII wieku ([[Heinrich Ignaz Biber|Biber]], [[Johann Pachelbel|Pachelbel]]), by w końcu zaniknąć w drugiej połowie XVIII wieku, kiedy kompozytorzy decydowali się na samodzielne wypisanie wszystkich dźwięków basu (''basso obligato''). W muzyce oratoryjnej i operowej był jednak niekiedy stosowany jeszcze do połowy XIX wieku.
 
== Zapis i realizacja ==
Cyfry w systemie basso continuo oznaczają odległość istotnych składników akordu od dźwięku w najniższym głosie, liczoną od niego w górę; za składniki istotne uważa się w tym przypadku prymę, tercję (gdyż decyduje ona o trybie akordu) oraz składniki dysonujące (sekstę dodaną, septymę, nonę, [[dźwięki obce]]). Ponadto używa się także [[znak chromatyczny|znaków chromatycznych]] na oznaczenie podwyższenia lub obniżenia dźwięku: jeżeli znak występuje wraz z liczbą, chromatyzuje się dźwięk leżący o wyrażony tą liczbą interwał licząc od linii najniższego głosu; jeżeli znak występuje samodzielnie - podwyższa się bądź obniża dźwięk leżący o tercję w górę od dźwięku w najniższym głosie.
 
Z zasady w zapisie basso continuo wprowadza się tylko cyfry i oznaczenia niezbędne dla prawidłowej identyfikacji akordu. Składniki, które nie zostały opisane za pomocą basso continuo, ustala się poprzez zbudowanie od najniższego znanego dźwięku tylu gamowłaściwych tercji w górę, aby powstał kompletny akord.
Linia 37:
== Literatura ==
* M. Bukofzer ''Muzyka w epoce baroku. Od Monteverdiego do Bacha'', Warszawa 1970
* D. Szlagowska ''Muzyka baroku'', Gdańsk 1998, str. 56-6056–60
* ''Historia muzyki w XVII wieku'' pod redakcją Z. Szweykowskiego, Kraków 2000, tom I, str. 85-10885–108
 
{{Kontrola autorytatywna}}