Dolina Ciężka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Rozbudowa sekcji dot. nazwy |
drobne uzupełn., drobne redakcyjne, wikizacja |
||
Linia 20:
Jeszcze [[Józef Nyka]] w bardzo popularnym przewodniku pt. „Tatry”<ref>Nyka Józef: ''Tatry. Przewodnik'', Sport i Turystyka, Warszawa 1972</ref> używał obocznie obu nazw, pisząc "''Dol. Ciężka (lub Czeska)''" (s. 274-275). Podobnie obu nazw równolegle użył [[Július Andráši]] w wydanym po polsku i słowacku popularnym przewodniku „W Tatrach Słowackich”<ref>Andráši Július: ''W Tatrach Słowackich. Przewdonik'', Sport i Turystyka, Warszawa i Šport, Bratysława, 1977, s. 42</ref>.
W latach 60. XX w., gdy polscy autorzy zaczęli już stosować na powrót nazwę ''Ciężka Dolina'' (i jej „Ciężkie” pochodne) w czechosłowackiej prasie turystycznej pojawiła się dyskusja nad sensownością takiej decyzji. Szczególnie przeciwni przywróceniu pierwotnej nazwy byli Czesi. [[František Kroutil]] w swym przewodniku wspinaczkowym „Vysoké Tatry pro horolezce” (t. 1) w 1974 r. pisał jedynie o ''Czeskiej Dolinie'' (''Česká dolina''), w ogóle nie wspominając nazwy pierwotnej<ref>Kroutil František: ''Vysoké Tatry pro horolezce. T. 1. Kriváň – Východná Železná brána'', Olympia, Praha 1974, s. 31 i dalsze</ref>.
Paradoksalnie, również Słowacy przez długi czas stosowali nazwę ''
▲Paradoksalnie, również Słowacy przez długi czas stosowali ''Czeską Dolinę''<ref name=cw/>. Nazwa ta była usankcjonowana urzędowo decyzją nr P-42/1988 słowackiego Urzędu Geodezji, Kartografii i Katastru (ÚGKK SR), podobnie jak i pochodne nazwy: ''Czeski Szczyt'' (''Český štít'' ), ''Czeska Turnia'' (''Česká veža'') itd. Dopiero kolejna decyzja tego Urzędu nr P-2185/2006 wprowadziła od 1 czerwca 2006 r. oficjalnie do stosowania nazwę ''Ťažká dolina'', a także ''Ťažký štít'', ''Ťažká veža'' itd.<ref>p. strona Urzędu [http://www.skgeodesy.sk/files/slovensky/ugkk/geodezia-kartografia/standardizacia-geografickeho-nazvoslovia/nazvy-vrchov-dolin-priesmykov-sediel/vrchy_februar_2017.pdf]</ref>.
== Topografia ==
Ograniczenie Doliny Ciężkiej tworzą:
* od północnego zachodu – grań od [[Żabi Szczyt Wyżni|Żabiego Szczytu Wyżniego]] po [[Młynarz (Tatry)|Młynarza]]
Linia 33 ⟶ 35:
== Turystyka ==
Od około 1860 r. dolinę zaczęli z rzadka odwiedzać polscy turyści, jako pierwszych znanych wymienia się [[Edward Homolacs (junior)|Edwarda Homolacsa juniora]] i ks. [[Józef Stolarczyk (ksiądz)|Józefa Stolarczyka]] wraz z towarzyszami i przewodnikiem [[Jędrzej Wala (młodszy)|Jędrzejem Walą młodszym]] (ok. 1860)
Po tym, jak w 1879 r. Jaworzynę Spiską wraz z przynależną do niej częścią Tatr kupił pruski junkier [[Christian Hohenlohe|Christian Kraft Fürst von Hohenlohe-Öhringen]] zarząd jego Dóbr Jaworzyńskich zabronił turystom wstępu do doliny<ref>Chmielowski Janusz: ''Przewodnik po Tatrach II. Tatry Wysokie (od Liliowego po Wagę)'', Lwów 1908, s. 190</ref>. Stan taki trwał formalnie do lat 20. XX w.
Obecnie dolina znajduje się na obszarze [[Tatrzański Park Narodowy (Słowacja)|TANAP-u]] i nie prowadzi do niej żaden ze znakowanych [[szlak turystyczny|szlaków turystycznych]]. Możliwe jest jednak przejście w towarzystwie przewodnika na przełęcz [[Waga (Tatry)|Wagę]] (''Váha'') nieoznaczoną drogą poprowadzoną wzdłuż brzegu Zmarzłego Stawu. Dolina Ciężka od lat była miejscem licznych wspinaczek. Do niej schodzi wysoka (300 m) ściana [[Galeria Gankowa|Galerii Gankowej]] (''Gánkova Galéria''), którą poprowadzono wiele dróg o różnej skali trudności<ref name=cw/>. ▼
Zimą pierwszy był tutaj [[Zbigniew Korosadowicz]] 9 kwietnia 1931 r.<ref name=whp/> Dawniej przez Dolinę Ciężką i przełęcz [[Waga (Tatry)|Waga]] chodzono na [[Rysy]] i od polskiej strony był to główny dostęp do Rysów. Nad północnym brzegiem Ciężkiego Stawu znajduje się stara [[koleba]] pasterska, w której często ''na mchu, pod dachem gościnnych kamieni'' biwakowali polscy turyści, m.in. ks. Józef Stolarczyk, [[Tytus Chałubiński]], [[Leopold Świerz]] i [[Adam Asnyk]], który biwak w tej kolebie upamiętnił elegią ''Noc pod Wysoką''<ref name=nyka/>. Koleb w Dolinie Ciężkiej jest kilka<ref name=cw/>.
▲Obecnie dolina znajduje się na obszarze [[Tatrzański Park Narodowy (Słowacja)|TANAP-u]] i nie prowadzi do niej żaden ze znakowanych [[szlak turystyczny|szlaków turystycznych]]. Możliwe jest jednak przejście w towarzystwie przewodnika na przełęcz [[Waga (Tatry)|Wagę]] (''Váha'') nieoznaczoną drogą poprowadzoną wzdłuż brzegu Zmarzłego Stawu. Dolina Ciężka od lat była miejscem licznych wspinaczek. Do niej schodzi wysoka (300 m) ściana [[Galeria Gankowa|Galerii Gankowej]] (''Gánkova Galéria''), którą poprowadzono wiele dróg o różnej skali trudności<ref name=cw/>.
== Przypisy ==
{{Przypisy|
| |||