Szkoła publiczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Usuwam nieużywane parametry z Szablon:Kontrola autorytatywna
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Szkoła publiczna''' – [[Szkoła (oświata)|szkoła]] założona i prowadzona najczęściej przez podmiot publiczny ([[państwo]], [[samorząd terytorialny]]) i utrzymywana ze środków publicznych (z [[Budżet państwa|budżetu państwa]] lub [[Samorząd terytorialny w Polsce|jst.]]), a więc odwrotnie niż w przypadku szkoły prywatnej. Istnienie szkół publicznych związane jest z [[Obowiązek szkolny|obowiązkiem szkolnym]]. W Polsce szkoły publiczne mogą być prowadzone także przez podmioty prywatne lub kościelne osoby prawne.
 
== Historia ==
Pierwsze szkoły publiczne powstawały już w starożytności, a za takie można uznać finansowane przez państwo [[Starożytny Rzym|rzymskie]] akademie itd. W średniowieczu istniały uniwersytety państwowo-kościelne, których działalność finansowano z podatków. Pierwsze powszechne publiczne szkoły powstawały na dużą skalę w [[XVIII wiek|XVIII]] wieku w [[Dania|Danii]] oraz w [[Królestwo Prus|Prusach]], co w późniejszym okresie przyczyniło się do szybszego rozwoju tych krajów{{fakt|data=2015-07}}. W innych krajach powstały nieco później, a całą ludność udało się w nich objąć [[Obowiązek szkolny|obowiązkiem szkolnym]] dopiero pod koniec [[XIX wiek|XIX]] lub na początku [[XX wiek|XX]] wieku. W Polsce te szkoły są całkowicie bezpłatne, w niektórych krajach częściowo odpłatne. Takie szkoły nie istnieją tylko w niektórych krajach afrykańskich i azjatyckich. Chrześcijańscy i islamscy fundamentaliści często nie chcą posyłać swoich dzieci do szkół, uważając, że ich dzieci nie będą nauczane zgodnie z zasadami religii, lecz z zasadami głoszonymi przez państwo. Dotyczy to głównie wychowania seksualnego, a także niektórych dzieł literackich. Na ziemiach polskich szkoły publiczne należały do państw zaborczych. [[Adam Mickiewicz]] kształcił się bezpłatnie w szkołach rosyjskich, co później musiał odpracować jako nauczyciel. [[Jan Kasprowicz]] i [[Stanisław Przybyszewski]] kształcili się w gimnazjach pruskich, w których nauczylinauczano łaciny,m.in. greki orazłaciny wielui innych rzeczygreki, chociaż prowadzono tam germanizację. W zaborze austriackim szkołom publicznym pozostawiono dosyć dużą swobodę, co przyczyniło się do tego, że właśnie tam najbujniej rozwijała się polska kultura. Szczególnie ważną rolę odegrały tu [[Uniwersytet Jagielloński]] oraz [[Uniwersytet Lwowski]].
 
== Polska ==