Józef Hen: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Życiorys ==

 

Jako dziecko współpracował z założonym przez [[Janusz Korczak|Janusza Korczaka]] [[Mały Przegląd|„Małym Przeglądem”]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Hen | imię = Józef | tytuł = Nowolipie | wydawca = Wydawnictwo Prospero | miejsce = Łódź | data = 1991 | strony = 98–103, 113, 151 | isbn = 83-900822-0-9}}</ref>. Ukończył prywatne żydowskie Gimnazjum Męskie im. [[Magnus Kryński|Magnusa Kryńskiego]] (mała matura) znajdujące się przy ul. [[Ulica Miodowa w Warszawie|Miodowej]] 5<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Hen | imię = Józef | tytuł = Nowolipie | wydawca = Wydawnictwo Prospero | miejsce = Łódź | data = 1991 | strony = 122, 184 | isbn = 83-900822-0-9}}</ref><ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Mączewski | imię = Ryszard | tytuł = Warszawa między wojnami | wydawca = Księży Młyn | miejsce = Łodź | data = 2009 | strony = 125 | isbn = 978-83-61253-51-8}}</ref>. Od września 1939 miał kontynuować naukę w liceum w klasie o profilu matematyczno-przyrodniczym<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Hen | imię = Józef | tytuł = Nowolipie | wydawca = Wydawnictwo Prospero | miejsce = Łódź | data = 1991 | strony = 184 | isbn = 83-900822-0-9}}</ref>.

[[Obrona Warszawy (1939)|Podczas obrony Warszawy]] przebywał na Nowolipiu. W listopadzie 1939 opuścił miasto i przedostał się do [[Białystok|Białegostoku]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Hen | imię = Józef | tytuł = Nowolipie | wydawca = Wydawnictwo Prospero | miejsce = Łódź | data = 1991 | strony = 217 | isbn = 83-900822-0-9}}</ref>. Wojnę spędził w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckim]]. Pracował przy budowie szosy Lwów-Kijów, a potem trafił do [[Samarkanda|Samarkandy]] w [[Uzbekistan]]ie. Pomimo dobrej kondycji fizycznej nie został przyjęty do [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941–1942)|Armii Andersa]]<ref>Pod koniec lat 50. Hen opisał to doświadczenie w autobiograficznej powieści ''[[Nikt nie woła (powieść)|Nikt nie woła]]'', wydanej po raz pierwszy w 1990.</ref>. W 1944 wstąpił do [[Ludowe Wojsko Polskie|Ludowego Wojska Polskiego]], opublikował też wtedy pierwszy wiersz (''Łódź wierna'') w piśmie ''[[Czasopisma Wojsk Lądowych|Głos Żołnierza]]''. W czasie [[II wojna światowa|wojny]] stracił ojca, zabitego w 1945 w [[Buchenwald (KL)|Buchenwaldzie]], brata Mojżesza (ur. 1920), który zaginął w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] oraz siostrę Mirkę (1917–1942)<ref>Donata Subbotko, wywiad z Józefem Henem ''Lekkie swędzenie sumienia'' w: Duży Format 2009-11-06.</ref>. Wojnę przeżyły matka i siostra Stella (ur. 1915). W 1944 przyjął pseudonim literacki „Hen”, który z czasem zaczął mu służyć za nazwisko. Zaraz po wojnie był redaktorem tygodnika ''[[Żołnierz Polski]]''. Służbę wojskową zakończył w stopniu [[Kapitan (ranga)|kapitana]] w 1952.

 

 

W latach 1967–1969 był atakowany przez środowisko tzw. [[Partyzanci (frakcja PZPR)|partyzantów]]. Nawiązał wówczas współpracę z paryską [[Kultura (miesięcznik)|„Kulturą”]] [[Jerzy Giedroyc|Jerzego Giedroycia]], w której opublikował trzy opowiadania pod pseudonimem Korab („Western”, „Oko Dajana”, „Bliźniak”). W styczniu [[1976]] roku podpisał [[Memoriał 101|list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]]<ref>Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.</ref>.

Hen przez lata doczekał się kilkunastu tłumaczeń, w tym na [[język czeski|czeski]], [[język niemiecki|niemiecki]], [[język francuski|francuski]] i [[język rosyjski|rosyjski]]. Przez długie lata (do 1982) był działaczem [[Związek Literatów Polskich|Związku Literatów Polskich]]. Był też członkiem komitetu wyborczego [[Włodzimierz Cimoszewicz|Włodzimierza Cimoszewicza]] w [[Wybory prezydenckie w Polsce w 2005 roku|wyborach prezydenckich w 2005]]. Jest członkiem [[Stowarzyszenie Pisarzy Polskich|Stowarzyszenia Pisarzy Polskich]].

 

Mieszka w [[Warszawa|Warszawie]]. Z małżeństwa z Ireną z domu Lebewal (1922–2010) ma dwoje dzieci: Magdalenę (ur. 1950) i [[Maciej Hen|Macieja]] (ur. 1955).

 

Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (1998)<ref>{{Monitor Polski|1999|10|131}}</ref>. W listopadzie 2006 został odznaczony [[Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”|Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]]<ref name="Gloria Artis">{{Cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20131203080817/http://www.piw.pl/fragmenty/60lat_piw.htm | tytuł = PIW ma 60 lat! | data = 20 listopada 2006 | opublikowany = piw.pl | data dostępu = 2013-01-31}}</ref>. W 2008 otrzymał [[Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta|nagrodę literacką im. Władysława Reymonta]]<ref>{{Cytuj stronę|url = https://zrp.pl/dzialalnosc-zrp/konkursy-i-odznaczenia/konkursy/nagroda-literacka-im-wladyslawa-reymonta/laureaci-nagrody-literackiej-im-wladyslawa-reymonta-w-latach-1994-2009/|tytuł = Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta w latach 1994 – 2009|autor = Związek Rzemiosła Polskiego|data dostępu = 2014-09-12|opublikowany =}}</ref>. W 2009 roku otrzymał [[Nagroda Literacka m.st. Warszawy|Nagrodę Literacką m.st. Warszawy]] w kategorii „Warszawski twórca”<ref>[http://www.kulturalna.warszawa.pl/nagroda-literacka,3,1176.html?locale=pl_PL Nagroda Literacka m. st. Warszawy. Laureaci 2009].</ref>. W 2002 otrzymał [[Fundacja Ekumeniczna „Tolerancja”|Medal „Zasłużony dla Tolerancji”]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.senat.gov.pl/diariusz/wydarzenia/art,2480,15-listopada-2002-r-.html | tytuł = Wydarzenia | data = 2002-11-15 | opublikowany = senat.gov.pl | data dostępu = 2018-03-03}}</ref>. Laureat [[Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego|Nagrody Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego]] (2017){{r|laureaci}}.

 

* ''Druga linia'', Wydawnictwo MON, 1951.

* ''Moja kompania'', Wydawnictwo MON, 1951.

* ''Notes lejtnanta Nikaszyna'', Nasza Księgarnia, 1952.

 

== Ekranizacje ==