Dargijczycy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Poprawiam Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek |
Rozszerzenie artykułu za pomocą informacji z anglojęzycznej wersji. |
||
Linia 1:
'''Dargijczycy''' (
Według spisu ludności z 2002 roku Dargijczycy stanowią 16,5% populacji Dagestanu, z 425 526 mieszkańcami<ref>{{Cytuj |tytuł = Spis ludności Federacji Rosyjskiej z 2002 roku |data = 2020-05-05 |data dostępu = 2021-05-03 |isbn = 978-0-691-21304-0 |wydawca = Princeton University Press |s = 76–77 |url = http://dx.doi.org/10.2307/j.ctvzxx9m1.26}}</ref>. Są oni skoncentrowani w obwodach kajtagskim, dahadajewskim, lewaszyńskim, akuszyńskim i sergokalińskim.
Dargijczycy żyją w Dagestanie od wielu stuleci. W średniowieczu i renesansie tworzyli państwo Kajtag, które przetrwało aż do podboju rosyjskiego. Dziś Dargijczycy są jednymi z najliczniejszych w Dagestanie, drugimi pod względem liczebności po Awarach.
== Pochodzenie ==
Dargijczycy są antropologicznie spokrewnieni z rasą północno-kaukaską. Jeśli chodzi o pochodzenie rasy północno-kaukaskiej, postawiono dwie hipotezy - autochtoniczną (opracowaną w pracach M.G. Abduszeliszwili, W. P. Aleksejewa itp.) i migracyjną (zaproponowaną przez G. F. Debets).
== Kultura ==
Infrastruktura i architektura ludu Dargijczyków były niezwykle dobrze rozwinięte w porównaniu z ich sąsiadami przez cały czas ich obecności w Dagestanie. Ludowi mistrzowie tych sztuk wykazali się bardzo wysokim poziomem w budowaniu i ozdabianiu wież oraz fortec, budowaniu zespołów budynków, meczetów, mostów oraz budowaniu konstrukcji [[Irygacja (rolnictwo)|irygacyjnych]] przy źródłach i studniach. Kunszt Dargijczyków jest wyraźnie widoczny w ich sztuce dekoracyjnej i użytkowej: w dziełach złotników [[Kubaczi]]; w pracy kamieniarzy, ślusarzy, stolarzy, ceramików i glazurników; w tkactwie, kaletnictwie i futrzarstwie oraz w tańcu ludowym i muzyce wokalnej. Dargijczycy są znani ze swoich [[Tekstylia|tekstyliów]]. Duchowym i religijnym centrum narodu Dargijczyków była Akusza-Dargo. Główny sąd Dargijczyków również znajdował się w Akuszy. Inne znane miasta dargijskie to Lewaszi, Mekegi, Kubaczi i Kadar.
Przed aneksją regionów zamieszkałych przez Dargijczyków przez Rosję medycyna Darginów była połączeniem medycyny ludowej i medycyny wschodniej. Uzdrowiciele ludowi (khakim) osiągali znaczne sukcesy w leczeniu ran, siniaków, złamań kości i zwichnięć, a nawet trepanacji; byli również biegli w fitoterapii i leczeniu różnych chorób wewnętrznych. Najbardziej znanymi uzdrowicielami byli: Murtuzali Hażi z Butri, który przez pięć lat studiował medycynę w [[Kair|Kairze]], pracował również z rosyjskim chirurgiem N. I. Pirogowem i otrzymał od niego zestaw narzędzi chirurgicznych; Tajmaz z Uraki; Mohammed Hażi z Kajalmaki; Dawud Hażi z Akuszy ; Alisułtan Hażi z Urkaraku i inni. Służbę medyczną ustanowiono dopiero w 1894 r.: było to dziewięciu lekarzy i dwanaście pielęgniarek w całym Dagestanie, co dawało stosunek jednego lekarza na 60 000 osób. Od tego momentu w każdym większym ośrodku znajduje się punkt pomocy paramedycznej albo medyk rejonowy, albo powiatowy lub międzyokręgowy szpital, lub punkt pierwszej pomocy z własnym transportem, włączając w to transport lotniczy.
== Religia ==
Dargijczycy to głównie [[Sunnizm|sunnici]] praktykujący szkołę [[Szafi’ici|szaficką]]. Istnieje również niewielka mniejszość wyznająca [[szyizm]]. [[Islam]] zaczął zadomawiać się wśród Dargijczyków co najmniej od XV wieku. W XIX wieku większość Dargijczyków była muzułmanami i do dziś są znani jako bardzo pobożni muzułmanie<ref>{{Cytuj |autor = James Stuart Olson, Lee Brigance Pappas, Nicholas Charles Pappas |tytuł = An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires |data = 1994 |data dostępu = 2021-05-04 |isbn = 0-313-27497-5 |miejsce = Westport, Conn. |wydawca = Greenwood Press |oclc = 27431039 |url = https://www.worldcat.org/oclc/27431039}}</ref>.
== Sławni Dargijczycy ==
Iljas Umachanow, deputowany Dumy Rosyjskiej,
Magomed-Ali Magomedow, były prezydent Dagestanu,
Magomedsalam Magomedow, były prezydent Dagestanu,
Rinat Karimow, piosenkarz,
Patimat Kagirowa, piosenkarka.
Rabadonow Murtuzali, rektor Państwowego Uniwersytetu w Dagestanie.
== Przypisy ==
| |||