Armia Krajowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
→Działalność: pacyfikacje i chronologia |
||
Linia 135:
Z danych niemieckich wynika, że od sierpnia 1942 do lipca 1944 r. z rąk podziemia polskiego, a dominowała w nim AK, zginęło 9671 Niemców oraz 11481 Polaków i Ukraińców podejrzewanych o kolaborację z aparatem okupanta{{odn|Sowa|2016|s=741}}.
Oddziały Polski Walczącej dokonały w latach 1942–1945 ponad 110 tysięcy większych akcji zbrojno-dywersyjnych, z czego 6243 akcje zostały przeprowadzone przez większe siły partyzanckie. W 1278 akcjach przeciwpartyzanckich obok specjalnych oddziałów policji i [[żandarmeria w Generalnym Gubernatorstwie|żandarmerii]] wziął udział [[Wehrmacht]], w tym jednostki pancerne i lotnictwo. Wykonano ponad 2300 ataków na transport, wykolejono ok. 1300 pociągów, które wiozły wojsko lub zaopatrzenie na front. Polska konspiracja związała znaczne siły niemieckie – do walki z partyzantką Niemcy musieli ściągnąć siły odpowiadające 850 batalionom przeliczeniowym.
Polskie podziemie zlokalizowało bazy [[niemieckie okręty podwodne|U-Bootów]] w całej Europie, zlokalizowało wszystkie zakłady [[Focke-Wulf]]a, rozpracowało produkcję bomb latających [[V-1]] i rakiet [[V-2]] w [[Peenemünde]] na wyspie [[Uznam]], V-2 w [[Blizna|Bliźnie]]. Udało mu się wykraść rakietę V-2, której najważniejsze części wysłano do Wielkiej Brytanii. Zdobyto plany niemieckiej operacji ''Zitadelle'' ([[bitwa na łuku kurskim]]) i przekazano je sojusznikom. Wspólnie z [[Francuski ruch oporu|francuskim ruchem oporu]] zlokalizowano 162 wyrzutnie V-1 we Francji. Przekazano dowództwu radzieckiemu plany obrony Gdyni, zdobyto plany [[Grupa Armii „Środek”|niemieckiej grupy armii „Środek”]]. Specyficzną metodą walki była działalność ekspropriacyjna. W akcji ''Góral'', zdobyto 106 mln zł. Wywiad ofensywny AK systematycznie obserwował przemieszczenia jednostek niemieckich. Analizy przesłane były do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Wywiad gospodarczy również zanotował sukcesy. Specyficznym środkiem walki z okupantem była działalność informacyjno-propagandowa. Najważniejszym zadaniem propagandy było podtrzymywanie oporu ludności i mobilizowanie do walki. Wydawano prasę konspiracyjną, wydawnictwa i ulotki. W ramach [[Akcja N|akcji ''N'']] szerzono destrukcję w wojsku oraz wśród ludności niemieckiej.
Linia 142:
Przeprowadzenie zwycięskiego powstania powszechnego było celem strategicznym Armii Krajowej. Do czasu jego wybuchu planowano prowadzić walkę bieżącą. Opracowano kolejno dwa plany powstania powszechnego. Pod koniec 1943 roku plan powstania powszechnego zastąpiono [[Akcja „Burza”|planem „Burza”]], uwzględniając sytuację, jaka nastąpi po wkroczeniu [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]].
Wiosną 1942 roku przystąpiono do opracowania planu Odtwarzania Sił Zbrojnych. Plan ten przewidywał odtworzenie [[związek taktyczny|wielkich jednostek]] (31 dywizji piechoty oraz jednej brygady pancerno-motorowej i ośmiu brygad kawalerii, w tym trzech zmotoryzowanych), które występowały w [[organizacja pokojowa Wojska Polskiego II RP|organizacji pokojowej Wojska Polskiego II RP]] w 1939.
29 czerwca 1942 roku Szef Głównego Sztabu Imperialnego wojsk brytyjskich poinformował gen. Sikorskiego, że wszelkie sprawy związane z Armią Krajową pozostają w kompetencji SOE (Specials Operacions Executive){{odn|Sowa|2016|s=130}}. W tym roku wywiad donosił gen. Sikorskiemu, że brytyjski Komitet Szefów Sztabów ocenia iż AK „jest przygotowana na rozgrywki wyłącznie z Sowietami (…) Wsparcie AK w Polsce jest przedsięwzięciem nieopłacalnym i może spowodować tylko komplikacje, co jest absolutnie niepożądane”{{odn|Sowa|2016|s=132}}.
Linia 152 ⟶ 154:
Nasilający się terror niemiecki oraz akcje i aktywizacja oddziałów partyzanckich komunistów zmuszały AK do skorygowania dotychczasowej strategii. W grudniu 1942 r., wobec terroru niemieckiego na Zamojszczyźnie, oddziały Batalionów Chłopskich i AK przeprowadziły intensywne akcje partyzanckie o charakterze odwetowym. Akcje te odniosły pozytywny skutek, ograniczając terror okupanta. PPR wykorzystywała ten sukces w swojej propagandzie, która wytykała AK bierność<ref>Jan Ciechanowski, ''Powstanie Warszawskie'', Bellona, s. 90, 91, {{ISBN|978-83-7549-074-9}}.</ref>.
W 1943 roku dowódca AK gen. "Bór" - Komorowski wydał rozkaz stanowiący podstawę zastosowania zasady odpowiedzialności zbiorowej wobec niemieckich osadników biorących udział w [[Aktion Zamość|akcji wysiedlania Polaków z Zamojszczyzny]], nakazując uderzenia na osady niemieckie, których mieszkańcy brali bezpośredni lub pośredni udział w zbrodniach okupanta („Wsie takie nakazałem spalić, a ludność wyciąć w pień”)<ref>{{Cytuj|autor = Grzegorz Motyka |tytuł = Od rzezi wołyńskiej do akcji Wisła |data = 2011 |isbn = 978-83-08-04576-3 |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Literackie |s = 277 |oclc = 751572861}}</ref>. Wydał również rozkaz odwetowych pacyfikacji osiedli ukraińskich podczas trwania [[Rzeź wołyńska|rzezi wołyńskiej]]<ref>„W wypadku większego nasilenia mordów nakazano stosować odwet akcji pacyfikacyjnej przeciwko osiedlom ukraińskim” – Grzegorz Motyka, ''Od rzezi wołyńskiej do akcji Wisła'', Wydawnictwo Literackie, 2011, s. 206, {{ISBN|978-83-08-04576-3}}.</ref>.▼
W 1943 oddziały AK 39 razy atakowały patrole żandarmerii oraz stoczyły 130 walk. Ponadto wykolejono 99 pociągów i zniszczono 15 stacji kolejowych<ref>T. Krząstek: ''„W 55 rocznicę...”'' s. 26.</ref>. Do większych należy zaliczyć: bitwę w lasach józefowskich, pod Pawłami, w lasach siekierzyńskich. Oddział [[Jan Piwnik|Jana Piwnika]] „Ponurego” na Kielecczyźnie prowadził regularne bitwy z wojskami niemieckimi. Jego działalność doprowadziła jednak do masowych represji niemieckich wobec ludności wiejskiej<ref group=uwaga>W lipcu 1943 Niemcy wymordowali ludność [[Michniów|Michniowa]].</ref>.
▲W 1943 roku dowódca AK gen. "Bór" - Komorowski wydał rozkaz stanowiący podstawę zastosowania zasady odpowiedzialności zbiorowej wobec niemieckich osadników biorących udział w [[Aktion Zamość|akcji wysiedlania Polaków z Zamojszczyzny]], nakazując uderzenia na osady niemieckie, których mieszkańcy brali bezpośredni lub pośredni udział w zbrodniach okupanta („Wsie takie nakazałem spalić, a ludność wyciąć w pień”)<ref>{{Cytuj|autor = Grzegorz Motyka |tytuł = Od rzezi wołyńskiej do akcji Wisła |data = 2011 |isbn = 978-83-08-04576-3 |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Literackie |s = 277 |oclc = 751572861}}</ref>. Wydał również rozkaz odwetowych pacyfikacji osiedli ukraińskich podczas trwania [[Rzeź wołyńska|rzezi wołyńskiej]]<ref>„W wypadku większego nasilenia mordów nakazano stosować odwet akcji pacyfikacyjnej przeciwko osiedlom ukraińskim” – Grzegorz Motyka, ''Od rzezi wołyńskiej do akcji Wisła'', Wydawnictwo Literackie, 2011, s. 206, {{ISBN|978-83-08-04576-3}}.</ref>. W marcu 1944 roku oddziały Kedywu dokonały akcji pacyfikacyjnych w kilku wsiach ukraińskich<ref>We wsi Chlebowice Świrskie zabito 70 osób w tym kilkunastu Polaków, którzy podali się za Ukraińców myśląc, że to napad oddziałów UPA</ref>. Zabijano osoby przypadkowe. Miejscowe struktury AK uznały, że w rezultacie akcji pacyfikacyjnych wymordowano niewinnych ludzi<ref>Damian Markowski "Co się stało w Hanaczowie", "Polityka" nr 3307, str. 65</ref>.
Jak twierdzi [[Dariusz Libionka]] zasadnicza różnica między AK a GL-AL odnośnie do ich stosunku do Żydów była taka, że Żydzi mogli funkcjonować w GL zachowując swoją tożsamość, a w AK nie<ref>{{Cytuj | url=http://www.miesiecznik.znak.com.pl/6832012z-alina-skibinska-i-dariuszem-libionka-o-ciemnej-karcie-konspiracji-i-partyzantki-rozmawia-marta-duch-dyngoszrekonstrukcja-zapomnianych-zbrodni/ | tytuł=Rekonstrukcja zapomnianych zbrodni | Miesięcznik Znak<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.miesiecznik.znak.com.pl | język=pl | data dostępu=2019-04-07}}</ref>. Niekiedy dochodziło wręcz do zbrodni poszczególnych oddziałów dokonywanych na ukrywających się Żydach (np. w kwietniu 1943 roku oddział Armii Krajowej - "Barwy Białe" z obwodu Ćmielów dokonał mordu na siedmiu Żydach ukrywających się we wsi Goździelin, a w sierpniu ten sam oddział zamordował ok. 50 Żydów w lasach siekierzyńskich<ref>Wojciech Lada „Bandyci z Armii Krajowej”, Znak 2018, s.28 i 33</ref>).
| |||