Adżarowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Nie podano opisu zmian
Linia 11:
| mapa =
}}
'''Adżarowie''' ([[język{{w gruzińskijęzyku|gruz.]]ka|აჭარლები}}, ''აჭარლები, Ačarlebi'') – [[grupa etniczna]] w obrębie narodu [[gruziniGruzini|narodu gruzińskiego]], zamieszkująca wchodzącą w skład [[Gruzja|Gruzji]] [[Adżaria|Adżarię]] oraz [[Turcja|Turcję]].
 
Adżarowie są traktowani jako jedna z grup etnicznych wchodzących w skład część narodu [[Gruzini|gruzińskiego]], obok [[Megrelowie|Megrelów]], [[Swanowie|Swanów]] czy [[Lazowie|Lazów]]. Według danych z 1989 roku 342&nbsp;806 Adżarów zamieszkuje [[Adżaria|Adżarię]]<ref name=cole>Cole Jeffrey, ''Ethnic Groups of Europe: An Encyclopedia'', Ethnic Groups of the World, ABC-CLIO, 2001</ref>. Dane z 2012 mówią o 376&nbsp;016 mieszkańców<ref name=worldmark/>. Adżaria to autonomiczna republika, stanowiącą część [[Gruzja|Gruzji]]. Pozostali Adżarowie zamieszkują inne regiony Gruzji oraz pobliską Turcję. Często określa się ich mianem gruzińskich muzułmanów. Dialekt którym mówią, znajdował się pod silnym wpływem [[Język lazyjski|lazyjskiego]] i [[Język turecki|tureckiego]]. Do zapisu używają jednak [[Pisma gruzińskie|alfabetu gruzińskiego]].
 
W czasach [[Starożytność|starożytnych]] Adżaria wchodziła w skład [[Kolchida|Kolchidy]] i [[Królestwo Iberii|Iberii kaukaskiej]]. W [[V wiek p.n.e.|V wieku p.n.e.]] zaczęli się tu osiedlać [[Grecy]]. W [[II wiek p.n.e.|II wieku p.n.e.]] Adżaria znalazła się pod panowaniem [[Starożytny Rzym|rzymskim]]. Miejscowe plemiona przyjęły [[chrześcijaństwo]] w okolicach [[IV wiek]]uwieku. W [[IX wiek]]uwieku tereny te weszły w skład królestwa Gruzji, jako część [[Lazyka|Lazyki]]. W [[XVII wiek]]uwieku zostały jednak podbite przez [[Imperium Osmańskie]] i zaczął się tu rozwijać [[islam]]. Z biegiem czasu większość miejscowych przyjęła nową religię. W 1878 roku [[Osmanowie]] zostali wyparci przez [[Imperium Rosyjskie|Cesarstwo Rosyjskie]], które dążyło do podboju [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazu]]. Po przejęciu władzy przez [[Leninizm|bolszewików]], Adżaria, podobnie jak Gruzja, stała się częścią ZSRR. Uzyskała wówczas status autonomicznej republiki ze stolicą w [[Batumi]]. Część Adżarów została deportowana za rządów [[Józef Stalin|Józefa Stalina]] na tereny [[Azja Środkowa|Azji Środkowej]]. Po odzyskaniu przez Gruzję niepodległości zachowano autonomiczny status republiki. W 1991 roku przywódca Adżarów, [[Asłan Abaszydze]], stworzył ''de facto'' niezależne od [[Tbilisi]] państwo. Rząd gruziński odzyskał pełnię władzy na tych terenach dopiero w 2004 roku.
 
Traktowanie Adżarów jako odrębnej grupy wśród [[Gruzini|Gruzinów]] jest konsekwencją faktu, iż wielu z nich było i jest wyznawcami islamu. Sytuacja ta zaczęła się jednak zmieniać po upadku [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], kiedy to Gruzja odzyskała niepodległość. Wielu Adżarów zaczęło wówczas przechodzić na chrześcijaństwo i zostawali członkami [[Gruziński Kościół Prawosławny|Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego]]<ref name=cole/>. Proces ten dotyczył przede wszystkim młodzieży<ref>Sanikidze George, Walker Edward W., ''Islam and Islamic Practices in Georgia'', Berkeley Program in Soviet and Post-Soviet Studies, University of California, 2004</ref>. Według niektórych danych, o ile pod koniec [[XX wiek]]uwieku około 75% Adżarów było muzułmanami, a tylko około 25% chrześcijanami, to obecnie stosunki te miałyby być odwrotne<ref>[http://inosmi.ru/sngbaltia/20130921/213169675.html http://inosmi.ru/]</ref>.
 
== Przypisy ==