Etylina: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ) |
||
Linia 15:
Benzynę z dodatkiem PbEt<sub>4</sub> wprowadzono w Polsce jako paliwo samochodowe kilka lat po II wojnie światowej – dla odróżnienia od benzyn bez tego dodatku nazwano ją „etyliną”.
Początkowo było to paliwo o liczbie oktanowej 70, w drugiej połowie lat 50. pojawiła się etylina 80 i taki stan utrzymał się do 1965<ref>{{Cytuj | url=https://autoarchiwum.blogspot.com/2017/07/poprosze-o-wodke-czyli-przewodnik-po.html | tytuł=Autoarchiwum | Czytelnia: "Poproszę O Wódkę" Czyli Przewodnik Po Stacjach Cpn<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=blogspot.com | data dostępu=2021-08-11}}</ref><ref>https://www.fuw.edu.pl/~michalj/temp/benzyna.jpg</ref>. Etylina szybko wyparła benzynę bez PbEt<sub>4</sub>.
W grudniu 1965, w związku z planami rozwoju motoryzacji, zadecydowano o wprowadzeniu paliwa o większej liczbie oktanowej (87) – nazwano je „etyliną 87”, w lipcu 1966 w jej miejsce weszła „etylina 94”, którą zaczęto barwić na żółto (nie stosowano tego barwnika w przypadku benzyn lotniczych)<ref>https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP19660320172/O/M19660172.pdf</ref>. Niższa etylina otrzymała numer 78, które na wzór [[Avgas|benzyny lotniczej]] zaczęto barwić na niebiesko (wtedy nie była jeszcze stosowana benzyna lotnicza 100LL barwiona także na niebiesko). [[Olej napędowy]] ówcześnie był barwiony na brązowo.
Linia 29:
Kiedy wprowadzano etylinę 86 (zieloną) i etylinę 98 (purpurową) rozpoczęto malowanie dystrybutorów na odpowiednie kolory, ale z powodu [[gospodarka niedoboru|gospodarki niedoboru]] i problemów ze zdobyciem odpowiednich farb bardzo długo możliwa była sytuacja, że to pierwsze paliwo było dostępne w dystrybutorze pomalowanym na niebiesko (zamiast na zielono), a to drugie w pomalowanym na żółto (zamiast na purpurowo).
Gdy wprowadzono do sprzedaży [[benzyna bezołowiowa|benzynę bezołowiową]] w latach 90. XX wieku, rozpoczęto wycofywanie etylin ze sprzedaży. Produkcja i sprzedaż etyliny 86 została zakończona we wrześniu 1994 roku<ref>{{Cytuj | url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,503620,19940830PO-DLO,KROTKO__Koncza_sprzedawac_niebieska__Organy_w_Farze,.html | tytuł=KRÓTKO // Kończą sprzedawać niebieską / Organy w Farze<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=archiwum.wyborcza.pl | język=pl | data dostępu=2021-08-11}}</ref>, etyliny 98 w 1998 roku<ref>http://sbc.wbp.kielce.pl/Content/44119/Echo_Dnia_1998_nr_15ocr.pdf</ref>, a etyliny 94 w grudniu 2000 roku<ref>{{Cytuj |url=https://www.orlen.pl/PL/RelacjeInwestorskie/RaportyBiezace/Strony/Zako%C5%84czenieprodukcjiEtyli.aspx |tytuł=Zakończenie produkcji Etyliny 94 – PKN ORLEN<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |opublikowany=www.orlen.pl |data dostępu=2019-08-13}}</ref>. Etylina 98 została zastąpiona benzyną bezołowiową 98, a etylina 94 (w przypadku starszych silników) specjalną benzyną bezołowiową uniwersalną o liczbie oktanowej 95 (U95), wzbogaconą o związki potasu, której sprzedaż rozpoczęto w kwietniu 1996 na terenie Warszawy<ref>{{Cytuj | url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,61209,19960619WA-DLO,Nowa_bezolowiowa,.html | tytuł=Nowa bezołowiowa<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=archiwum.wyborcza.pl | język=pl | data dostępu=2021-08-11}}</ref>, w kwietniu 1998 na terenie Poznania<ref>{{Cytuj | url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,700943,19980326PO-DLO,CPN_bez_olowiu,.html | tytuł=CPN bez ołowiu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=archiwum.wyborcza.pl | język=pl | data dostępu=2021-08-11}}</ref>, a w styczniu 1999 na terenie całej Polski<ref>{{Cytuj | url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,608933,19981202RP-DGW,Koniec_etyliny,.html | tytuł=Koniec etyliny<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=archiwum.wyborcza.pl | język=pl | data dostępu=2021-08-11}}</ref>. 1 stycznia 2005 została wycofana ze sprzedaży (w starszych silnikach obecnie stosowana jest zwykła benzyna bezołowiowa w razie potrzeby ze specjalnymi dodatkami dodawanymi do paliwa przez użytkownika)<ref>{{Cytuj |url=https://www.motofakty.pl/artykul/koniec-u95.html |tytuł=Koniec U95<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |opublikowany=www.motofakty.pl |język=pl |data dostępu=2019-08-13}}</ref>.
== Przypisy ==
| |||