Lodowiec Fedczenki: Różnice pomiędzy wersjami

'''Lodowiec Fedczenki''' ([[język rosyjski|{{ros.]] |Ледник Федченко}}) – lodowiec górski w łańcuchu [[Pamir]]u w [[Azja Centralna (region fizycznogeograficzny)|Azji Centralnej]] w [[Tadżykistan]]ie. Największy [[lodowiec]] Pamiru i całej [[Azja|Azji]], najdłuższy lodowiec na Ziemi poza strefami polarnymi.

Lodowiec Fedczenki rodzi się z rozległych [[Pole firnowe|pól firnowych]] usytuowanych na północnych stokach [[Góry Jazgulemskie|Gór Jazgulemskich]] (Pasma Jazgulemskiego) i podchodzących pod [[Szczyt Niepodległości]] (6940 m n.p.m.). Powstaje na wysokości ok. 6200 m n.p.m. Spływa w kierunku z południa na północ wzdłuż całej prawie wschodniej podstawy [[Góry Akademii Nauk|Gór Akademii Nauk]] (Pasma Akademii Nauk). Od wschodu dolinę lodowca ograniczają góry tzw. Południowej Grupy Fedczenki (na południu) oraz ramiona pasma Północny Tanymas. Lodowiec Fedczenki przyjmuje 34<ref name="Pamirze, w 1963">(k): 1179 lodowców w Pamirze, w: "Poznaj„Poznaj Świat"Świat” R. XI, nr 2(123), luty 1963, s. 41</ref> "dopływy"„dopływy” – mniejsze lodowce, które swymi rozmiarami przewyższają jednak wiele największych lodowców [[Alpy|alpejskich]]. Największe z nich mają ponad 20 km długości. Należą do nich: Lodowiec Akademii Nauk, Lodowiec Naliwkina i Lodowiec Biwaczny. [[Czoło lodowca]] znajduje się obecnie na wysokości ok. 2910 m n.p.m. Wypływające spod Lodowca Fedczenki obfite w wodę strumienie dają początek rzece Sel-su. Liczne głębokie potoki spływają również latem lodowymi korytami po powierzchni lodowca.

Dalsze badania na lodowcu podjęła dopiero z okazji odbywającego się w latach [[1957]] - [[1958]]1957–1958 [[Międzynarodowy Rok Geofizyczny|Międzynarodowego Roku Geofizycznego]] wyprawa pamirska, zorganizowana wspólnie przez [[Uzbekistan|uzbecką]] Akademię Nauk i badaczy z ówczesnej [[Niemiecka Republika Demokratyczna|Niemieckiej Republiki Demokratycznej]]. Wyprawa ta stwierdziła jednoznacznie [[Regresja lodowca|regresję lodowca]]: od 1928 r. jego czoło cofnęło się o 420 m, a objętość lodu skurczyła się o 1 km ³.

* Gieysztorowa Irena: ''Aleksiej Pawłowicz Fedczenko i jego lodowiec'', w: "Poznaj„Poznaj Świat"Świat” nr 3/1975, s. 9 - 11;