Bazylika Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Czerwińsku nad Wisłą: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MBi (dyskusja | edycje)
dalsze drobne uzupełnienia, drobne redakcyjne, źródła/przypisy
MBi (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, wikizacja, źródła/przypisy
Linia 91:
W połowie XIII w. wzniesiono prostokątną zakrystię burząc apsydę południowej nawy bocznej. Nawę tę zamknęła prosta ściana, na której wymalowano późnoromańską polichromię z historią Noego. Pierwsza poważniejsza przebudowa spotkała kościół po pożarze z 1328 r. Obniżono wówczas pierwszą parę arkad nawy. Kolejne przebudowy gotyckie miały miejsce w początkach XV i na przełomie XV i XVI w. – dokonano wtedy gotyzacji wnętrza, wydłużono prezbiterium ku zachodowi, w głąb kościoła, poprzez poprowadzenie ścian do wnętrza nawy i zamurowanie pierwszej pary arkad, oraz przebudowano [[fasada|fasadę]] zachodnią, wznosząc m.in. [[kruchta|kruchtę]] z gotyckim [[Ściana szczytowa|szczytem]]. W tym okresie również dokonywano przebudów kaplic w apsydach.
 
W 1. połowie XVII w. dokonano barokizacji wnętrza kościoła. Romańskie kolumny i filary międzynawowe obmurowano cegłą i otynkowano. Zbudowano nowy [[empora|chór muzyczny]] (w miejsce empory) i dobudowano nową kruchtę niszcząc romański [[portal]]. Powiększono większość otworów okiennych, zaś nawy pokryto [[Sklepienie kolebkowe|sklepieniem kolebkowym]] z lunetami. W XVIII w. dobudowano do fasady zachodniej monumentalne [[Skarpa (architektura)|skarpy]]. Gdy w 1819 r. klasztor skasowano, zabudowania klasztorne wraz z kościołem przejęły norbertanki z Płocka. Kościół pełnił cały czas funkcje parafialne, jednak stan jego systematycznie się pogarszał<ref name = "SZ"/>. Z materiałów ikonograficznych<ref>Rycina pt. "Zabudowania klasztorne po Kanonikach regularnych w Czerwińsku od zachodo-południa" [w:] ''Kazimierza Stronczyńskiego opisy i widoki zabytków w Królestwie Polskim (1844-1855)'', t. 4</ref> wynika, że w połowie XIX w.wieża północna pozbawiona była więźby dachowej i dachu, a także górnej części murów<ref name = "SZ"/>.
 
W 1852 r., o czym świadczy data wyryta w [[Piaskowiec|piaskowcu]] nad najwyższym biforium północnej wieży, przeprowadzono gruntowny remont wież z niewielkim podmurowaniem ich partii szczytowych cegłą, wykonaniem nowego kamiennego gzymsu[[gzyms]]u, nowej [[Więźba dachowa|więźby dachowej]] oraz nowego pokrycia dachów [[Dachówka ceramiczna|dachówką ceramiczną]]. Mury w górnych partiach wież spięto żelaznymi [[Kotew|ankrami]]<ref name = "SZ"/>. Ponowny remont wież przeprowadzono na początku XX w. Na początku XX w. restaurowano też resztę kościoła, pozyskując fundusze ze sprzedaży cegieł z rozebranego zrujnowanego zachodniego skrzydła klasztoru. Tuż przed [[I wojna światowa|I wojną światową]] [[Stefan Szyller (architekt)|Stefan Szyller]], przy współpracy z [[Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości|Towarzystwem Opieki nad Zabytkami Przeszłości]]<ref name = "SZ"/>, dokonał częściowej rekonstrukcji portalu[[portal]]u romańskiego, którego fragmenty wówczas odnaleziono – wymagało to podniesienia barokowego chóru muzycznego i przesklepienia przedsionka. Przemurowano też frontowy, schodkowy [[Szczyt (architektura)|szczyt]] ceglany, zmieniając nieco jego formę<ref name = "SZ"/>. Dalsze badania i prace przed i po wojnie pozwoliły odkryć i odnowić romańskie [[Polichromia|polichromie]].
Godność [[Bazylika mniejsza|bazyliki mniejszej]] kościołowi nadał papież [[Paweł VI]] dekretem z dnia 10 lipca 1968.