Lemba: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
{{Inne znaczenia|afrykańskiego ludu|[[Lemba (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tej nazwy]]}}
'''Lemba''' – [[plemię|lud]] liczący ok. 70 tys.<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.kulanu.org/newsletters/1999-summer.pdf |tytuł=Heppner, Max Amichai (1999) "Science Ties the Lemba Closer to Mainstram Jews" ''Kulanu'' 6(2): pp.1,13 |data dostępu=2008-12-27 |archiwum=https://web.archive.org/web/20120516182541/http://www.kulanu.org/newsletters/1999-summer.pdf |zarchiwizowano=2012-05-16 }}</ref>–100 tys. osób, zamieszkujący [[południe|południową]] [[Afryka|Afrykę]] – głównie [[Południowa Afryka|RPA]] i [[Zimbabwe]], niewielkie grupy żyją też w [[Mozambik]]u i [[Malawi]].
 
Lemba używają [[język (mowa)|języka]] należącego do [[języki bantu|rodziny bantu]]; znaczna większość z nich wyznaje [[judaizm]], pozostali są zazwyczaj [[chrześcijaństwo|chrześcijanami]]. Trudnią się głównie [[rolnictwo|rolnictwem]] i [[hodowla|hodowlą]] [[zwierzęta|zwierząt]] (w tym [[pasterstwo|pasterstwem]]); część pracuje w [[przemysł|przemyśle]] (zwłaszcza [[górnictwo|górnictwie]]).
 
Lemba, jakkolwiek reprezentują [[Czarna odmiana człowieka|typ negroidalny]] i wyglądem zewnętrznym nie różnią się zasadniczo od innych czarnych mieszkańców tego regionu, deklarują pochodzenie od [[Żydzi|Żydów]] i w zdecydowanej większości wyznają własną odmianę judaizmu<ref name="Wuriga">{{Cytuj stronę |url=http://www.kulanu.org/newsletters/1999-summer.pdf |tytuł=Wuriga, Rabson (1999) "The Story of a Lemba Philosopher and His People" ''Kulanu'' 6(2): pp.1,11-12 |data dostępu=2008-12-27 |archiwum=https://web.archive.org/web/20120516182541/http://www.kulanu.org/newsletters/1999-summer.pdf |zarchiwizowano=2012-05-16 }}</ref>. Według własnych (ustnych) tradycji ich przodkowie wywodzą się z terenów [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]]. Jeszcze 2,5 tys. lat temu mieli oni żyć na terenie [[Judea|Judei]], następnie [[Migracja ludności|wyemigrowali]] na obszary dzisiejszego [[Jemen]]u, potem do Afryki Wschodniej i stopniowo wędrowali coraz bardziej na południe<ref name = The_Story_of_the_Lemba_People>[http://www.haruth.com/JewishLemba.html The Story of the Lemba People]</ref>. Odkrycie przez europejskich odkrywców i [[kolonizacja|kolonizatorów]] judaistycznej społeczności na południu Afryki dało podstawy do wysuwania hipotez, jakoby Lembowie byli potomkami jednego z [[Dziesięć Zaginionych Plemion Izraela|zaginionych plemion Izraela]]. Badania [[genetyka|genetyczne]] przeprowadzone w latach 90. [[XX wiek]]uwieku potwierdzają, iż część przodków tego ludu ma bliskowschodnie korzenie – ponad połowa [[mężczyzna|mężczyzn]] Lemba posiada [[chromosom Y]] typowy dla [[Ludy semickie|Semitów]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Spurdle | imię = AB. | nazwisko2 = Jenkins | imię2 = T. | tytuł = The origins of the Lemba "Black Jews" of southern Africa: evidence from p12F2 and other Y-chromosome markers. | czasopismo = Am J Hum Genet | wolumin = 59 | numer = 5 | strony = 1126-33 | miesiąc = Nov | rok = 1996 | doi = | pmid = 8900243 |język=en | data dostępu=2017-11-24}}</ref>.
 
Mimo pewnych przesłanek wskazujących na żydowskie pochodzenie tego ludu Lemba nie są uznawani za Żydów przez środowiska rabinackie. Nie ma dowodów na to, iż ich semiccy przodkowie istotnie byli Żydami (a nie np. proto-Arabami) ani też nie można ustalić, kiedy nastąpiła ich migracja na południe, a co za tym idzie – czy zbiegała się ona w czasie z deportacją ludności żydowskiej po podboju [[Królestwo Izraela (państwo północne)|Królestwa Izraela]] przez [[Asyria|Asyrię]] i spowodowanym przez nią tzw. zaginięciem 10 plemion. Ponadto zasady prawa judaistycznego (''[[halacha]]'') dla uznania za Żyda nakazują wykazanie pochodzenia od matki-Żydówki (ewentualnie, jak w judaizmie reformowanym – od żydowskiego ojca), czego w przypadku Lembów nie można dowieść. Z tego też względu Lembów nie obejmuje izraelskie [[prawo powrotu]] (możliwość [[alija|aliji]], tj. osiedlenia się w [[Izrael]]u i nabycia [[obywatelstwo|obywatelstwa]] tego kraju dla każdego człowieka, który wykaże żydowskie pochodzenie i wyznaje judaizm).