Wikipedia

Acamapichtli: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 060 edycji
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
infobox
Linia 1:
{{Władca infobox
[[Plik:Acamapichtli, the First Aztec King (Reigned 1376–95) WDL6718.png|thumb|right|250px|Acamapichtli – rysunek z [[Kodeks Ramirez|Kodeksu Ramirez]]]]▼
|władca = Acamapichtli
[[Plik:Codex Mendoza folio 2v.jpg|thumb|right|250px|Acamapichtli – reguły podboju. Ilustracja z [[Kodeks Mendoza|Kodeksu Mendoza]]]]▼
|imiona =
''' Acamapichtli ''' ([[1357]]–[[1395]]) – władca [[Tenochtitlán]]u, pierwszy [[tlatoani]] (władca) [[Aztekowie|Azteków]] (Méxicas) ([[1376]]-[[1395]]), założyciel [[dynastia|dynastii]]. Jego imię w [[Język nahuatl|języku nahuatl]] znaczy "Garść Trzciny".▼
|tytulatura = [[tlatoani]]
|grafika = Acamapichtli, the First Aztec King (Reigned 1376–95) WDL6718.png
▲[[Plik:Acamapichtli, |opis thegrafiki First Aztec King (Reigned 1376–95) WDL6718.png|thumb|right|250px|= Acamapichtli – rysunek z [[Kodeks Ramirez|Kodeksu Ramirez]]]]
|herb =
|opis herbu =
|faksymile =
|opis faksymile =
|dewiza =
|1. tytuł = tlatoani Tenochtitlánu
|1. od = 1376
|1. do = 1395
|1. koronacja =
|1. poprzednik = [[Tenoch]]
|1. następca = [[Huitzilíhuitl]]
|dynastia =
|data urodzenia = 1357
|miejsce urodzenia =
|data śmierci = 1395
|miejsce śmierci =
|przyczyna śmierci =
|data pogrzebu =
|miejsce spoczynku =
|ojciec = Opochtzin
|matka = Atotoztli
|rodzeństwo =
|1. związek z = [[Ilancuēitl]]
|1. związek = żona
|1. związek od =
|1. związek do =
|1. dzieci =
|2. związek z = Tezcatlan Miyahuatzin
|2. związek = żona
|2. związek od =
|2. związek do =
|2. dzieci = [[Huitzilíhuitl]]
|3. związek z =
|3. dzieci = [[Itzcoatl]]
|odznaczenia =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
}}
▲[[Plik:Codex Mendoza folio 2v.jpg|thumb|right|250px|Acamapichtli – reguły podboju. Ilustracja z [[Kodeks Mendoza|Kodeksu Mendoza]]]]
▲''' Acamapichtli ''' (ur. [[1357]]–, zm. [[1395]]) – władca [[Tenochtitlán]]u, pierwszy [[tlatoani]] (władca) [[Aztekowie|Azteków]] (Méxicas) (w latach [[1376]]-–[[1395]]), założyciel [[dynastia|dynastii]]. Jego imię w [[Język nahuatl|języku nahuatl]] znaczy "Garść Trzciny".
 
== Życiorys ==
Acamapichtli był synem [[Opochtzin]]a i [[Atotoztli]], mężem pochodzącej z [[Culhuacan]]u księżniczki [[Ilancuēitl|Ilancueitl/Atotoztli]]<ref>Justyna Olko: ''Meksyk przed konkwistą'', PIW, Warszawa 2010, s. 260-261</ref> i ojcem późniejszych tlatoani [[Huitzilíhuitl]]a, [[Itzcoatl]]a i wielu innych dzieci.
 
W obliczu śmierci [[Tenoch]]a, w roku [[1375]], starszyzna Méxicas ''calpultin'' zdecydowała się wybrać tlatoani, który poprzez umocnienie istniejących więzi z silnymi sąsiadami mógłby zabezpieczyć pozycję młodego miasta. Więzy takie istniały od początkowego okresu istnienia plemion.
Linia 15 ⟶ 60:
Pomimo pokrewieństwa Acamapichtli z Culhua (teren podległy [[Azcapotzalco]]), Tenochtitlán był traktowany jako [[lenno|lennik]]. Siły zbrojne miasta zmuszone były walczyć dla Azcapotzalco przeciwko innym miastom-państwom.
 
W [[1382]] Acamapichtli otrzymał tytuł tlatoani. Wtedy był koronowany z większą pompą niż wcześniej, przed ołtarzem [[Huitzilopochtli]] W otoczeniu wojowników najwyższej rangi został przez głównego duchownegokapłana namaszczony olejem i wodą, na jego głowie umieszczony został trójkątny [[turkus]]owy [[diadem]] (''xiuhuitzolli'').
 
[[Plik:Camas chinampas.jpg|250px|right|thumb|Chinampa - sztuczne wyspy z żyznymi obszarami do uprawy roślin]]
[[Plik:Templo Mayor 2007.JPG|250px|right|thumb|Templo Mayor – fragment ruin najstarszej części, najważniejszej budowli sakralnej Azteków]]
Uroczystość ta stała się wzorem dla wszystkich kolejnych azteckich koronacji, z wyjątkiem koronacji w roku [[1427]]. Wówczas nowy tlatoani był w towarzystwie władców [[Texcoco]] i [[Tlacopán]], miast azteckiego [[Trójprzymierze (Aztekowie)|Trójprzymierza]].
 
Linia 28 ⟶ 73:
panowania). Unikał problemów z silniejszymi władcami. W przypadku [[Tezozomoc]]a - jednego z wrogich sąsiadów Tenochtitlánu - sprowadzało się to do składania wymaganego [[trybut]]u oraz tworzenia i transportowania sztucznych wysp z żyznymi obszarami uprawy kwiatów (chinampa) do Tlacopánu.
 
Chociaż tlatoani nie &nbsp;był w dosłownym tego słowa znaczeniu tytułem dziedzicznym, kandydaci pochodzili ze ściśle wyznaczonej wąskiej elity książąt. Wszyscy późniejsi azteccy władcy wywodzili się od Acamapichtli.
 
Pierwsza żona Acamapichtli, Ilancueitl, nie &nbsp;wydała na świat potomstwa; po raz kolejny ożenił się z Tezcatlan Miyahuatzin, córką władcy [[Tetepango]]. Była ona matką Huitzilíhuitla, który wstąpił na tron po śmierci ojca. Inny syn Acamapichtli, Itzcóatl również został tlatoani. Jego matką była piękna niewolnica szlacheckiego pochodzenia, Matlalxochtzin kupiona na targu w Azcapotzalco.
 
Tuż przed śmiercią, Acamapichtili zwołał przywódców czterech dzielnic, na które zostało podzielone miasto i poprosił ich, żeby wybrali jego następcę. Następcą wybrany został jego najstarszy syn Huitzilíhuitl. Wkrótce potem władca zmarł.
Linia 48 ⟶ 93:
|poprzednik = [[Tenoch]]
|grafika = Aztec_Sun_Stone_Replica_cropped.jpg
|rozmiar = 50
|funkcja = [[Władcy Tenochtitlánu|Tlatoani Tenochtitlánu]]
|lata = [[1376]] - –[[1395]]
|następca = [[Huitzilíhuitl]]
}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Acamapichtli”