Dwór obronny: Różnice pomiędzy wersjami

'''Dwór obronny''' to określenie obiektu o cechach mieszkalnych i obronnych, łączącego cechy [[wieża mieszkalna|wieży mieszkalnej]], [[rezydencja rycerska typu motte|rezydencji typu motte]], [[dwór na kopcu|dworu na kopcu]] i [[zamek|zamku]]. Nazywane często '''zameczkami''' lub mylnie szlacheckimi [[fortalicja]]mi.

 

[[Grafika:Dwór.jpg|thumb|right|250px|Późnorenesansowy dwór obronny we wsi [[Bzie Zameckie]]]]

Obiekty tego typu są często mylone z zamkami, ale także mylnie nazywane w przewodnikach są [[lamus]]ami, [[spichlerz]]ami czy [[stodoła]]mi. Istnieją też różne rodzaje dworów obronnych: renesansowa rezydencja nazywana kamienicą, zredukowana forma wieżowa (lamus) oraz kasztel ([[język łaciński|łac]]. Castellum).

Podstawowe cechy wyróżniające dwory obronne to:

* [[kondygnacja|kilkukondygnacyjny]] budynek murowany, co najmniej składający się z piwnicy i piętra, zbudowany na planie [[prostokąt]]a lub [[kwadrat]]u i pozbawiony [[dziedziniec|dziedzińca]],

* na parterze budynku znajdują się małe okienka i [[strzelnica kluczowa|strzelnice kluczowe]], okna i drzwi posiadają kamienne obramowania (czasem wejście prowadzi przez [[portal]]),

* wieże lub wieżyczki, często w narożach bryły budynku (np. Żuków), ale niekoniecznie,

* [[sklepienie kolebkowe|sklepienia kolebkowe]] w dolnych kondygnacjach,

 

Budynki tego typu wznoszone głównie były w okresie XIV-XVI wieku i były to zazwyczaj siedziby bogatszych rodów rycerskich. Utraciły swoje znaczenie wraz z rozwojem artylerii, a w związku z trudnościami z ogrzewaniem tak grubych murów, ich właściciele z czasem przenieśli się do wygodniejszych [[dwór|dworów]] i [[pałac]]ów.

 

===Literatura===

* Leszek Kajzer, "Archeologiczny rodowód dworu", Łódź 1988

* Teresa Jakimowicz, "Dwór murowany w Polsce w XVI wieku", Warszawa-Poznań 1979.