Adam Chętnik: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Działalność społeczno-polityczna: turystyka i krajoznawstwo |
|||
Linia 24:
Od 1912 roku wydawał pismo [[Drużyna (czasopismo)|Drużyna]] przeznaczone dla młodzieży wiejskiej. Czasopismu towarzyszyły osobne broszury naukowe oraz podręczniki przeznaczone dla działaczy ludowych i [[junactwo|junackich]] pod wspólną nazwą "Biblioteka Drużyny". Czasopismo ukazywało się z przerwami przez 12 lat.
{{main|Drużyna (czasopismo)}}
Obok działalności dziennikarskiej i organizacyjnej Chętnik działał również na polu turystyczno-krajoznawczym. Na kursach pedagogicznych poznał [[Kazimierz Kulwieć|Kazimierza Kulwiecia]], redaktora "Ziemii", współzałożyciela i prezesa Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. W "Ziemii" publikował w [[1911]] etnograficzno-krajoznawcze sprawozdania. Jego działalność w PTK obejmowała organizowanie młodzieżowych kół krajoznawczych, muzealnictwo regionalne i publicystykę krajoznawczą. Założył w Nowogrodzie w [[1917]] koło krajoznawcze, którego prezesem pozostał aż do 1934, organizował wycieczki dla młodzieży kurpiowskiej. Jego nieodłącznym wyposażeniem już wówczas był notatnik: zapiski i rysunki z wycieczek wykorzystywał w swoich późniejszych publikacjach. Był zapalonym zbieraczem: swoje zbiory zgromadzone z myślą o utworzeniu muzeum kurpiowskiego przekazał utworzonym przez Towarzystwo muzeom regionalnym w Ostrołęce i Łomży. Oba muzea zostały całkowicie zniszczone w czasie I wojny światowej. Adam Chętnik publikował wiele artykułów oraz osobnych tekstów zawierających opisy różnych regionów i ich zabytków, miejscowości, osobliwości przyrodniczych. Ukazywały się na łamach "Ziemii", "Drużyny" a później w "Gościu Puszczańksim" i Bibliotece Nadnarwiańskiej.
Pierwsza książka Chętnika ''Puszcza kurpiowska'' ukazała się w [[1913]]. Jego druga książka ''Chata kupriowska'' (1915) nawiązywała do rozprawy Jana Karłowicza pt. "Chata polska. Studium lingwistyczno-archeologiczne", zawierającej apel o gromadzenie szczegółowych opisów budownictwa ludowego różnych regionów. Była to druga obszerna monografia o budownictwie ludowym, po "Budownicwtie ludowym na Podhalu' Władysława Matlakowskiego. Jako praca poprawna metodycnie, oparta o doskonałą znajomość terenu i tematu (Adam Chętnik zadedykował ją ojcu, "kurpiowskiemu cieśli zawołanemu") została doceniona przez środowisko naukowe. Adam chętnik otrzymał za nią nagrodę im. Mianowskiego od Instytutu Popierania Nauki. Całość nagrody i honorarium przeznaczył na zakup ziemi nad Narwią, gdzie w przyszłości Chętnikowie zamierzali się osiedlić.
"Chata kurpiowska" i późniejsze opracowania ukazywały się z samodzielnie wykonanymi przez autora rysunkami i fotografiami. Swoje umiejętności ilustratorskie doskonalił w szkole rysunku im. Wojciecha Gersona oraz na kursach organizowanych przez Towarzystwo Miłośników Fotografii.
Wydawał też pismo kurpiowskie "Gość Puszczański" (1919-1922) oraz kurpiowsko-mazurskie "Gość Pograniczny" (1920-1922). Należał do działającego w latach 1919-1922 [[Związek Puszczański|Związku Puszczańskiego]] jako członek zarządu.
Dzięki jego staraniom postawiono pierwszy pomnik kurpiowskiego bohatera [[Stach Konwa|Stacha Konwy]] w lesie pod Jednaczewem
W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działał w Komitecie Mazurskim i w Związku Ludowym Mazurskim, brał też udział w pracach Mazurskiego Komitetu Plebiscytowego przed [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytem na ziemi mazurskiej]]. W pierwszych latach w niepodległej Polsce był posłem na Sejm z [[Ziemia łomżyńska|ziemi łomżyńskiej]] ([[1922]]-[[1927]]). W [[1923]] zotał odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu [[Polonia Restituta]] i [[Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]]. W [[1926]] wycofał się z działalności politycznej, poświęcając się pracy naukowej.
| |||