Spiżowa brama (książka)
Spiżowa brama. Notatnik rzymski – opublikowana w 1960 książka Tadeusza Brezy w formie dziennika przedstawiająca stosunki w Watykanie za panowania papieża Piusa XII.
| Autor |
Tadeusz Breza | ||
|---|---|---|---|
| Typ utworu |
dziennik | ||
| Data powstania |
1960 | ||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania |
Warszawa | ||
| Język |
polski | ||
| Data wydania |
Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” | ||
| |||
Dzieło jest wynikiem pobytu Tadeusza Brezy na placówce dyplomatycznej w Rzymie i jego fascynacji wielkim wpływem Watykanu na różne dziedziny życia społecznego Włoch i innych państw. Powstało początkowo jako zbiór notatek pod planowaną powieść, z której autor ostatecznie zrezygnował, zachowując chronologiczny układ dziennika obejmującego zapiski rozpoczęte 6 czerwca 1956, a zakończone 10 listopada 1958. Poszczególne z tych notatek różnią się stylistycznie, przyjmując postać esejów, reportaży, portretów literackich, rozprawek, rozmów, wywiadów, a nawet nowel. Wszystkie one łączy zachwyt nad sprawnością działania watykańskich urzędów wyrażany tak przez pisarza, jak i jego interlokutorów. Brezę interesuje też rodzajowość codziennego ceremoniału i obrzędowości. Zawiera ją w opisach kompetencji poszczególnych kongregacji, zakresu ich działań, czy obsady personalnej. Jak w innych swoich dziełach kładzie nacisk mechanizmy ludzkich działań, a także współzależność psychologii i kultury[1].
Breza ukazuje Watykan w newralgicznym momencie końca epoki Piusa XII, poprzedzającej przemiany wprowadzone przez papieża Jana XXIII, służące aggiornamento dostosowaniu Kościoła katolickiego do ery nowoczesnej[2]. Książka została uhonorowana w 1962 (wspólnie z książką Listy hawańskie) nagrodą Ministra Kultury i Sztuki PRL. Jak podała w 1968 Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” do tego czasu przetłumaczono ją na 12 języków, a w Polsce w wielu wydaniach ukazała się do tamtego momentu w nakładzie 210 000 egzemplarzy[3].
Autor stara się przyjmować pozycje bezstronną, mimo że informację miesza z osądami. Dystansuje się od źródeł wolnomyślicielskich i antyklerykalnych[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Jan Bełkot, ''Rozpad i trwanie. O prozie Tadeusza Brezy'', Wydawnictwo Łódzkie, Łódź, 1980, s. 217-236, ISBN 83-218-0128-5
- ↑ Włodzimierz Maciąg, Droga pisarska Tadeusza Brezy, „Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej”, muzhp.pl, 1964, s. 453-468, 55/4 [dostęp 2019-04-06].
- ↑ Książka: Spiżowa brama. biblionetka.pl. [dostęp 2019-04-06].