Stjepan Filipović
Stjepan Filipović (serb.-chorw. Stjepan «Stevo» Filipović / Стјепан «Стево» Филиповић, ur. 27 stycznia 1916, zm. 22 maja 1942) – jugosłowiański partyzant stracony podczas II wojny światowej. Stał się w swoim kraju symbolem antyhitlerowskiego ruchu oporu. Odznaczony pośmiertnie (14 grudnia 1949 roku) Orderem Narodowego Bohatera Jugosławii[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 stycznia 1916 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 maja 1942 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1941–1942 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
Młodość edytuj
Filipović urodził się w Opuzenie należącym wówczas do Austro-Węgier. Z wykształcenia ślusarz. W 1937 roku uczestniczył w demonstracjach i strajkach, za co w 1939 roku został skazany na rok więzienia. W 1940 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Jugosławii. Od tego momentu Stjepan działał w strukturach partii w mieście Kragujevac. Po rozpoczęciu okupacji Jugosławii przez niemieckie wojska, przeniósł się do miasta Valjevo. Pomagał tam w założeniu nielegalnej rozgłośni radiowej i formowaniu pierwszych oddziałów partyzanckich.
Partyzantka edytuj
Nagrodzony przez Tito za akcje w mieście Lajkovac i Krupanj.
Śmierć edytuj
24 lutego 1942 roku Filipović wpadł w zasadzkę urządzoną przez czetników. W czasie pojmania Filipović został ranny. Czetnicy przekazali go wojskom niemieckim w mieście Šabac, skąd został przetransportowany do Valjeva. Na egzekucję spędzono mieszkańców całej okolicy i to do nich Filipović kierował swoje ostatnie słowa. Chwilę przed śmiercią na szubienicy fotograf uchwycił Stjepana krzyczącego „Śmierć faszystom, wolność ludowi!”. Zawołanie to stało się hasłem jugosłowiańskiej koalicji antyfaszystowskiej[2][3].
Przypisy edytuj
- ↑ Narodni heroji Jugoslavije, Mladost, Belgrad, 1975. [dostęp 2012-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-06)]. (chorw.).
- ↑ Sinclair, Upton; Sagarin, Edward; Teichnerhe, Albert; Cry for Justice: An Anthology of the Literature of Social Protest s. 438; L. Stuart, 1963.
- ↑ Valjevo, Serbia – pomnik na cześć Stjepana Filipovića. Gazeta.pl. [dostęp 2015-11-20].