Synagoga w Gnieźnie

Synagoga w Gnieźnie – zbudowana drewniana w 1582 roku, w tradycji ortodoksyjnej. Spłonęła ona w 1613 roku, po czym ponownie odbudowano w tej samej formie. Pożar Gniezna w 1819 roku spowodował rozległe zmiany w budownictwie miasta, w wyniku których Żydzi musieli wybudować nową świątynię.

Synagoga w Gnieźnie
Ilustracja
Synagoga około 1920 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gniezno

Budulec

murowana

Data budowy

1846

Data zburzenia

1940

Położenie na mapie Gniezna
Mapa konturowa Gniezna, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Gnieźnie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Gnieźnie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Gnieźnie”
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego
Mapa konturowa powiatu gnieźnieńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Gnieźnie”
52°32′04,24″N 17°35′54,76″E/52,534511 17,598544
Pocztówka z Gniezna przełomu XIX i XX w. przedstawiająca ówczesną Hornstrasse (później- ul. Mieczysława, czyli Mieszka I) z widokiem na synagogę tradycji reformowanej. Wydana w Lipsku

W 1582 roku rabin Eliezer Aszkenazy poświęcił nową synagogę. Po wojnie polsko-szwedzkiej odbudowano synagogę dopiero w 1680 roku, dzięki przywilejom nadanym przez Jana Kazimierza[1].

W 1846 roku wzniesiono nową, murowaną synagogę tradycji reformowanej przy zbiegu ulicy Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Inicjatorem jej budowy był Moritz Russak i jego współpracownicy. Budowa bożnicy była ostro krytykowana i zwalczana przez żydów ortodoksyjnych, ze względu na wysokie koszty oraz z obawy przed niezbyt skrupulatnym przestrzeganiem starych obrządków religijnych.

8 lutego 1846 roku uroczyście otwarto synagogę, podczas którego uroczyste kazanie wygłosił rabin Gebhardt. Wówczas omal nie doszło do rozruchów wśród ludności żydowskiej.

Podczas II wojny światowej w 1940 roku hitlerowcy rozebrali synagogę, a gruz z niej posłużył pod budowę placu ćwiczeń przed Seminarium Duchownym. W latach 50. XX wieku na jej miejscu wzniesiono blok mieszkalny.

Przypisy edytuj

  1. Gniezno | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-21] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj