Sztepka – funkcja w armii Rzeczypospolitej Obojga Narodów, pomocnik profosa[1][2]. Odpowiedzialny za wykonywanie kar i egzekwowanie prawa wobec żołnierzy autoramentu cudzoziemskiego. Uzbrojony w charakterystyczny kij, który służył mu do wykonywania kar cielesnych. Jego odpowiednikiem w armii niemieckiej był Steckenknecht[3].

Steckenknecht i Profos

Sztepka nie wykonywał wyroków śmierci. Do jego zadań należało między innymi wykonywanie kar cielesnych oraz kar na honorze żołnierzy np. złamanie szpady, stworzenie tabliczki opisującej przewinienie skazanego żołnierza, rozprowadzanie informacji o przewinieniu żołnierza wśród członków regimentu[4][5].

Nazwa tej funkcji wzięła się najprawdopodobniej od podobnie brzmiącego niemieckiego słowa Stäbke, które oznacza kij[6].

Przypisy

edytuj
  1. Samuel Brodowski, Corpus Juris Militaris Polonicum w ktorym się znayduią artykuły Woienne Hetmanskie Autoritate Seymu walnego Koronnego R. 1609 za Krola [...] Zygmunta III w Warszawie approbowane [...] = Königliches Polnisches Krieges-Recht [...], Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa, 1753, s. 278 [dostęp 2024-07-04].
  2. Tomasz Red Rybicki, Wojskowy Przegląd Prawniczy: miesięcznik wydawany przez Departament Sprawiedliwości M. S. Wojsk. oraz Sekcję Prawniczą Towarzystwa Wiedzy Wojskowej. 1928 R.1 nr8-10, „PAN Biblioteka Kórnicka”, 1928, s. 127 [dostęp 2024-07-04].
  3. Tomasz Red Rybicki, Wojskowy Przegląd Prawniczy: miesięcznik wydawany przez Departament Sprawiedliwości M. S. Wojsk. oraz Sekcję Prawniczą Towarzystwa Wiedzy Wojskowej. 1929 R.2 nr3, „PAN Biblioteka Kórnicka”, 1929, s. 18 [dostęp 2024-07-04].
  4. Samuel Brodowski, op. cit. str. 118, 152.
  5. Carl August von Bindler, System des Chur-Sächsischen Kriegs-Rechts, Deutsche Digitale Bibliothek, 1803, s. 278 [dostęp 2024-07-03].
  6. Adelung - Der Steckenknecht [online], lexika.digitale-sammlungen.de [dostęp 2024-07-04].

Bibliografia

edytuj
  • Samuel Brodowski, Corpus Juris Militaria Polinicum, Elbląg, 1753 r.
  • Carl August von Bindler, System des Chur-Sächsischen Kriegs-Rechts, Lipsk, 1803 r.
  • Wojskowy Przegląd Prawniczy, Warszawa, 1928 r.
  • Wojskowy Przegląd Prawniczy, Warszawa, 1929 r.
  • Adelung – Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart (https://lexika.digitale-sammlungen.de/adelung/lemma/bsb00009134_2_2_2442)