Szyfr trifid
Szyfr trifid, szyfr trójdzielny – szyfr opracowany w 1901 roku przez francuskiego kryptologa Felixa Delastelle, jako rozwinięcie szyfru bifid. Jest połączeniem szyfru podstawieniowego z szyfrem przestawieniowym.
Algorytm edytuj
Podstawą szyfru trójdzielnego są trzy tablice, o wymiarach 3×3, w których rozmieszczone są litery alfabetu i znak kropki.
| Tablica 1 | Tablica 2 | Tablica 3 | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 1 | 2 | 3 | 1 | 2 | 3 | |||||
| 1 | A | B | C | 1 | D | . | E | 1 | F | G | H | ||
| 2 | I | J | K | 2 | L | M | N | 2 | O | P | Q | ||
| 3 | R | S | T | 3 | U | V | W | 3 | X | Y | Z | ||
Przykładem jest słowo WIKIPEDIA. W procesie szyfrowania najpierw każdą literę tekstu jawnego zastępuje się trzycyfrową liczbą opisującą współrzędne litery według zasady:
- 1 cyfra - numer tabeli
- 2 cyfra - numer wiersza w danej tabeli
- 3 cyfra - numer kolumny w danej tabeli.
Liczby te zapisywane są w kolumnach:
| W | I | K | I | P | E | D | I | A |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 | 1 | 1 | 1 | 3 | 2 | 2 | 1 | 1 |
| 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 1 |
| 3 | 1 | 3 | 1 | 2 | 3 | 1 | 1 | 1 |
Następnie cyfry szyfru przepisuje się z tabeli poziomo kolejnymi wierszami, dzieli na trzycyfrowe grupy i (przy pomocy tych samych tablic) zamienia ponownie w litery otrzymując tekst zaszyfrowany:
| 211 | 132 | 211 | 322 | 221 | 121 | 313 | 123 | 111 |
| D | S | D | P | L | I | H | K | A |
|---|
Drugi etap szyfrowania usuwa związki między grupami cyfr i odpowiadającymi im literami, co bardzo utrudnia kryptoanalizę. Dzięki trzem tablicom opisującym położenie liter efekt ten był znacznie silniejszy niż w szyfrze bifid. Mimo pozornej prostoty oba te szyfry, w czasie kiedy powstały, należały do bardzo odpornych na złamanie.
Bibliografia edytuj
- David Kahn: Łamacze kodów. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2004. ISBN 83-204-2746-0.