Türbe Mehmeda II Gireja

mauzoleum w Bakczysaraju na Krymie

Türbe Mehmeda II Gireja (ros. Дюрбе Мехмеда II Герая) – kamienny grobowiec (türbe) Mehmeda II Gireja i jego potomków z XVI wieku w Bakczysaraju na Krymie.

Türbe Mehmeda II Gireja
Дюрбе Мехмеда II Герая
Ilustracja
Grobowiec (2022)
Państwo

 Ukraina

Miejscowość

Bakczysaraj

Typ budynku

türbe

Ukończenie budowy

XVI wiek

Położenie na mapie Krymu
Mapa konturowa Krymu, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Türbe Mehmeda II Gireja”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Türbe Mehmeda II Gireja”
Ziemia44°44′57,01″N 33°50′53,02″E/44,749169 33,848061

Historia edytuj

Nie wiadomo, kto zaprojektował grobowiec, możliwe jednak, że autorem jest Sinan lub jego uczniowie[1]. Budynek pochodzi z XVI wieku[2], wzniesiono go w Eski-Jurcie(inne języki)[2] (dawniej oddzielnej osadzie[3]), pochowano w nim Mehmeda II Gireja (panował w latach 1577-1584), jego syna Saadeta II Gireja(inne języki) (panował w 1584 roku) i wnuka Mehmeda III Gireja (panował w latach 1623-1628)[4], dlatego nazywany jest także grobowcem trzech chanów[3][5]. Wszystkich trzech zamordowano poza Krymem, a następnie przewieziono ich ciała do rodzinnego grobowca[3].

Z grobowca zdjęto ołowiany dach około XIX wieku[6]. Po deportacji Tatarów krymskich w 1944 roku zniszczono wszystkie muzułmańskie obiekty sakralne w Bakczysaraju poza pięcioma obiektami, w tym grobowcem Mehmeda II Gireja[6]. W czasach sowieckich w budynku urządzono warsztat wag[6]. W 2004 roku przeprowadzono remont ścian[6].

Architektura edytuj

Budynek postawiono na lekko pochyłym terenie[5]. Wielokątna bryła została nakryta dużą kopułą[5]. Ściany grobowca mają blisko 2 m grubości[5]. Jest najbardziej okazałym zachowanym grobowcem w Bakczysaraju[1].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Азиз Малик-Аштера в Эски-Юрте [online], avdet.org, 10 listopada 2022 [dostęp 2023-05-07] (ros.).
  2. a b Сборник докладов конференции «Фотография в музее», Санкт-Петербург: РОСФОТО, 2018, s. 156.
  3. a b c 5 крымских дюрбе, сохранившихся до наших дней [online], Crimeantatars.club - Сайт о крымских татарах, 6 czerwca 2020 [dostęp 2023-05-07] (ros.).
  4. Бахчисарай — «город сад»… [online] [dostęp 2023-05-07] (ros.).
  5. a b c d Святилище Азиз [online], web.archive.org, 5 grudnia 2008 [dostęp 2023-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-05].
  6. a b c d Хайрединова З.З., Бахчисарайский азиз как культурный ландшафт Крыма, „Вопросы духовной культуры”, 2013, s. 66.