Tętnica biodrowa wspólna

Tętnica biodrowa wspólna (łac. arteria iliaca communis) – w anatomii człowieka parzysta tętnica należąca (obok tętnicy krzyżowej pośrodkowej) do końcowych odgałęzienień aorty brzusznej. Jej gałęzie zaopatrują w krew kończynę dolną, narządy położone w jamie miednicy[1] i przednią ścianę brzucha[2].

Tętnica biodrowa wspólna
Tętnice biodrowe wspólne i ich gałęzie, widok od przodu
Tętnica biodrowa wspólna prawa i jej gałęzie, widok od lewej strony. Tętnica biodrowa wspólna lewa odcięta dla lepszego uwidocznienia odgałęzień prawej tętnicy

Na poziomie dolnej trzeciej części trzonu czwartego kręgu lędźwiowego aorta rozdziela się na dwa główne naczynia końcowe – tętnicę biodrową wspólną prawą i lewą, rozchodzące się pod kątem zbliżonym do 70°, pomiędzy którymi zstępuje ku dołowi znacznie słabsza od nich tętnica krzyżowa pośrodkowa[3][4]. Tętnica biodrowa wspólna jest krótkim naczyniem, o długości około 5 cm przy średnicy około 11 mm, zakończonym rozwidleniem na wysokości stawu krzyżowo-biodrowego. Biegnie wzdłuż przyśrodkowej krawędzi mięśnia lędźwiowego większego, kierując się w dół, bocznie i do przodu. Na swym przebiegu oddaje drobne gałęzie do otrzewnej, znajdującej się do przodu od tętnicy, do mięśnia lędźwiowego większego, do moczowodu i do węzłów chłonnych[5]. Przebieg tętnicy kończy się przed stawem krzyżowo-biodrowym, na poziomie dolnej krawędzi piątego kręgu lędźwiowego, gdzie tętnica biodrowa wspólna rozgałęzia się na silniejsze (średnica ok. 1 cm), przednio-boczne odgałęzienie – tętnicę biodrową zewnętrzną (unaczyniającą kończynę dolną i przednią ścianę brzucha)[6], oraz słabsze (średnica ok. 8–9 mm) tylno-przyśrodkowe odgałęzienie – tętnicę biodrową wewnętrzną (unaczyniającą narządy miednicy, krocza i część uda)[7].

Tętnicy biodrowej wspólnej towarzyszy żyła biodrowa wspólna, położona z tyłu za tętnicą, odprowadzająca krew z kończyny dolnej i miednicy do żyły głównej dolnej[8].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, ISBN 978-83-200-3257-4.