Tianwen-1
Tianwen-1 (w trakcie budowy: Huoxing-1, HX-1) – pierwsza samodzielna misja badawcza Marsa prowadzona przez Chińską Narodową Agencję Kosmiczną. W skład bezzałogowej sondy weszły orbiter, lądownik i łazik Zhurong, które 23 lipca 2020 o godz. 04:41 zostały wyniesione z Centrum Startowego Satelitów Wenchang rakietą Długi Marsz 5[1][2].
 Makieta łazika | |
| Inne nazwy |
Huoxing-1 |
|---|---|
| Indeks COSPAR |
2020-049A |
| Indeks NORAD |
45935 |
| Rakieta nośna | |
| Miejsce startu | |
| Cel misji | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Okrążane ciało niebieskie | |
| Czas trwania | |
| Początek misji |
23 lipca 2020 (04:41 UTC) |
| Wymiary | |
Była to druga chińska misja na Marsa, po nieudanej Yinghuo-1 (Świetlik 1), straconej w awarii rakiety wynoszącej misję Fobos-Grunt[3]. Plan misji został zatwierdzony w 2016[4], a w następnym roku przedstawiono bardziej szczegółowe założenia misji i zbierano propozycje jej nazwy[3]. Ogłoszona 24 kwietnia 2020 nazwa Tianwen (w języku angielskim Quest for Heavenly Truth – dosł. Poszukiwanie niebiańskiej prawdy) nawiązuje do wiersza Pytam Niebiosa (Tian Wen, 天问) autorstwa chińskiego uczonego i poety z Okresu Walczących Królestw Qu Yuana[5].
5 lutego 2021 ok. godz. 13:07 sonda o masie ok. 5 ton (z paliwem) po siedmiomiesięcznej podróży weszła na orbitę Marsa i tego samego dnia z odległości około 2,2 mln kilometrów od celu przesłała pierwsze zdjęcia planety[6].
10 lutego 2021 ok. godz. 12:52 czasu polskiego główny silnik sondy został uruchomiony na 15 minut, co wystarczyło, by sonda wystarczająco zwolniła i weszła na wstępną orbitę wokół Marsa[7]sonda znalazła się na orbicie wokół Marsa 1[8].
15 maja 2021 o godz. 01:11 CEST łazik Zhurong wylądował na powierzchni Marsa. Lądowanie nastąpiło ok. 40 km od planowanego miejsca[9]. 19 maja łazik wysłał dwa pierwsze zdjęcia[10] a 22 maja zjechał z rampy lądownika na powierzchnię planety[11].
Łazik Zhurong o masie 240 kg miał działać na powierzchni przez 90 dni marsjańskich, prowadząc prace naukowe przy pomocy sześciu instrumentów umieszczonych na jego pokładzie. Na pojeździe znalazły się kamera wielospektralna i terenowa, georadar, detektor składu chemicznego powierzchni, magnetometr oraz stacja meteorologiczna[7].
15 sierpnia 2021 Zhurong zakończył zaplanowane zadania eksploracyjne. Od połowy września do końca października 2021 orbiter i łazik weszły w tryb awaryjny a 20 maja 2022 łazik został wprowadzony w tryb hibernacji. 27 lutego 2023 opublikowano wstępne wyniki badań meteorologicznych z pierwszych 325 dni misji[12].
Przypisy
edytuj- ↑ Chińczycy polecieli na Marsa. Ruszyła misja Tianwen-1 [online], www.rp.pl, 23 lipca 2020 [dostęp 2020-07-24] (pol.).
- ↑ Andrew Jones, Tianwen-1 launches for Mars, marking dawn of Chinese interplanetary exploration [online], SpaceNews, 23 lipca 2020 [dostęp 2020-07-24] (ang.).
- ↑ a b Michał Moroz, Misja chińskiego łazika marsjańskiego nabiera kształtów [online], Kosmonauta.net, 16 stycznia 2017 [dostęp 2020-07-24] (pol.).
- ↑ Chiny chcą wysłać łazik na Marsa w 2020 roku [online], Kosmonauta.net, 26 kwietnia 2016 [dostęp 2020-07-24] (pol.).
- ↑ Łukasz Kobierski, Chińskie ambicje w kosmosie [online], Warsaw Institute, 25 kwietnia 2020 [dostęp 2020-07-30] (pol.).
- ↑ Chiny zbliżają się do Marsa. Gazeta.pl. [dostęp 2021-02-07].
- ↑ a b Rafał Grabiński: Pierwsza marsjańska sonda z Chin już na orbicie. Urania. [dostęp 2021-02-18].
- ↑ Chris Gebhardt: China, with Tianwen-1, begins tenure at Mars with successful orbital arrival. NASA Spaceflight, 2021-02-10. [dostęp 2021-02-10]. (ang.).
- ↑ Krzysztof Kanawka: Tianwen-1: udane lądowanie Zhurong. Kosmonauta.net, 2021-05-15. [dostęp 2021-05-15].
- ↑ Pierwsze zdjęcia. Rzeczpospolita. [dostęp 2021-05-19].
- ↑ Rafał Grabiański: Chiński łazik Zhurong zjechał na powierzchnię Marsa. Urania – Postępy Astronomii, 2021-05-22. [dostęp 2021-05-23].
- ↑ Smriti Mallapaty: What’s happened to China’s first Mars rover?. Nature, 2023-01-20. [dostęp 2023-04-25].