Tinmel
Tinmel – górska wioska w Atlasie Wysokim 100 km od Marrakeszu w Maroku. Tinmel był kolebką imperium Almohadów. Stąd rozpoczęli oni kampanię przeciwko Almorawidom na początku XII wieku.
| |
| Państwo | |
|---|---|
Położenie na mapie Maroka  | |
 30°59′04,73″N 8°13′42,51″W/30,984647 -8,228475
| |
Historia edytuj
Ibn Tumart pochodził z berberyjskiego plemienia Masmuda. Rozpoczął budowę nowego ruchu religijno-politycznego wśród górali Masmuda, ogłaszając się tam mahdim. Sułtanat Almorawidów stworzony został przez plemiona otwartych terenów, a regiony górskie pozostawały od niego w zasadzie niezależne. Po ogłoszeniu się mahdim w ciągu trzech lat 1122–1125 zyskał rozgłos i zdobył zwolenników wśród plemion w Atlasie Wysokim i Antyatlasie. Ponieważ ówczesny emir Ali ibn Jusuf skierował przeciw niemu swe wojska Ibn Tumart przeniósł się do Tinmelu będącego osadą w najwyższych partiach Atlasu[1]. Tam zaczął tworzyć zalążki przyszłego państwa Almohadów. Ibn Tumart zmarł w 1130 roku i został pochowany w Tinmelu[2]. Obok jego grobu wzniesiono w 1156 roku meczet. Po zajęciu Marrakeszu w 1147 roku Tinmel stał się duchową stolicą kalifatu Almohad[3], a do grobu mahdiego odbywano pielgrzymki. W Tinmelu pochowano również dwóch pierwszych kalifów Almohadów[2]. W 1276 roku Tinmel został zdobyty przez wojska dynastii Merynidów[4]. Meczet ocalał. W 1901 roku został odkryty przez francuskiego podróżnika Edmonda Doutté[5]. Obecnie jest to mała wioska w Atlasie Wysokim. Śladem dawnej świetności jest meczet, który został odnowiony w XX wieku[6].
Meczet Tin Mal edytuj
W pobliżu grobowca Ibn Tumarta, założyciela nowej doktryny religijnej propagującej monoteizm i surowe reformy moralne, w 1156 roku został zbudowany meczet przez pierwszego kalifa Abd al-Mumina[7]. Jest jednym z dwóch meczetów w Maroku otwartych dla niemuzułmanów[8]. Meczet Tin Mal został dodany do listy rezerwowej światowego dziedzictwa UNESCO 1 lipca 1995 roku[9].
Meczet został uszkodzony podczas trzęsienia ziemi we wrześniu 2023 roku[10].
Przypisy edytuj
- ↑ Qantara - The Almohad Dynasty (1130 – 1269) [online], www.qantara-med.org [dostęp 2020-06-28].
- ↑ a b Beiträge zur Islamischen Kunst und Archäologie herausgegeben von der Ernst Herzfeld-Gesellschaft, Wiesbaden 2020, s. 83-84, ISBN 978-3-95490-448-8.
- ↑ Sites Islamiques – Ministère de la culture [online] [dostęp 2020-06-28] (fr.).
- ↑ Morocco News, East Africa ⋆ Chief Observer [online], Chief Observer [dostęp 2020-06-28] (ang.).
- ↑ Même en ruines la mosquée est vénérée [online], L'Economiste, 21 stycznia 1993 [dostęp 2020-06-28] (fr.).
- ↑ Tinmel, un lieu chargé d’histoire [online], Aujourd'hui le Maroc [dostęp 2020-06-28] (fr.).
- ↑ Qantara - The Tinmel Mosque [online], www.qantara-med.org [dostęp 2020-06-28].
- ↑ Tin Mal Mosque [online], Atlas Obscura [dostęp 2020-06-28] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre, Mosquée de Tinmel [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2020-06-28] (ang.).
- ↑ Martin Goillandeau, Earthquake appears to have damaged 12th-century Tinmal Mosque [online], CNN, 9 września 2023 [dostęp 2023-09-10] (ang.).