Tramwaje w Sopocie – nieistniejący już system komunikacji tramwajowej działający na terenie miasta Sopot, będący przed uruchomieniem Szybkiej Kolei Miejskiej w Trójmieście częścią gdańskiej sieci tramwajowej.

Tramwaje w Sopocie
tramwaj
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Sopot

Operator

Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Gdańsk – Gdynia

Liczba linii

1

Lata funkcjonowania

1884–1906
1946–1961

Infrastruktura
Długość sieci

0,85 km / ok. 2,8 km

Rozstaw szyn

800 mm (tramwaj konny)
1435 mm (tramwaj elektryczny)

Mapa sieci tramwaju:

     konnego

     elektrycznego

Tramwaj konny edytuj

Po raz pierwszy komunikację tramwajową uruchomiono w Sopocie 1 maja 1884 roku. Był to tramwaj konny o rozstawie szyn równym 800 mm, który kursował na 2-kilometrowej trasie wzdłuż ul. 23 Marca od skrzyżowania z al. Niepodległości do skrzyżowania leśnego Wielka Gwiazda, gdzie znajdowała się restauracja o tej samej nazwie. Wadą sieci było oddalenie początkowego przystanku tramwaju od dworca kolejowego, co powodowało małe zainteresowanie pasażerów, a w efekcie nierentowność przedsięwzięcia[1].

Właściciel sieci usiłował przekonać władze gminy do zawiązania spółki, która zajęłaby się przedłużeniem trasy do obecnej ul. 1 Maja. Władze Sopotu nie były jednak zainteresowane, twierdząc, że po przedłużeniu trasy, tramwaj nadal będzie deficytowy[1].

Na przełomie XIX i XX w. Sopot rozrósł się i zyskał na znaczeniu, a właścicielowi tramwaju udało się zainteresować rozbudową sieci przedsiębiorstwo Leipziger Elektrizitatunternehmen Reitz und Co z Lipska. Planowano m.in. elektryfikację sieci i jej przedłużenie[1].

Ostatecznie, po analizie finansowej oraz wobec braku zgody władz miejskich na przedłużenie trasy, inwestor wycofał się. Wkrótce potem komunikacja została zawieszona i całą sieć zlikwidowano[1] w 1906 roku[2].

Tramwaj elektryczny edytuj

W czasie II wojny światowej około 60 proc. zabudowy Gdańska uległo zniszczeniu. Pobliski Sopot został zniszczony w niewielkim stopniu i zaczął pełnić funkcję zaplecza mieszkaniowego dla pracujących w Gdańsku. Tysiące osób potrzebowały codziennego transportu na tej trasie[3]. Sieć tramwajowa w Gdańsku również została zniszczona. W ramach powojennej odbudowy wybrano odcinki do remontu i odtworzenia, a także zaplanowano nowe fragmenty[4]. Pierwotnie nie przewidywano budowy Szybkiej Kolei Miejskiej, a przewozy z Gdańska do Gdyni miały być obsługiwane przez tramwaje i trolejbusy[5]. Budowę rozpoczęto na początku 1946 r., a 10 listopada 1946 r. oficjalnie otwarto dwutorową linię tramwajową do Sopotu[4][5]. Połączenie z gdańskimi torami znajdowało się przy skrzyżowaniu z ul. Opacką w Oliwie (zachował się zatopiony w asfalcie fragment szyny), następnie trasa biegła wzdłuż obecnej al. Grunwaldzkiej w Gdańsku i al. Niepodległości w Sopocie[3]. Sopocką pętlę z przystankiem końcowym zlokalizowano na niewielkim wzniesieniu przy obecnej ul. Reja[4][5] w Świemirowie. Długość nowej trasy wynosiła około 2,8 km i znajdowały się na niej trzy przystanki: przy ul. Czyżewskiego w Gdańsku, drugi przy budynkach ówczesnego Technikum Wychowania Fizycznego, a od 1957 Studium Nauczycielskiego Wychowania Fizycznego i końcowy. Ze względu na dużą liczbę pasażerów na trasie jeździły wyłącznie składy dwuwagonowe[3]. Uruchomiono wówczas linię nr 7 na trasie Targ WęglowyWrzeszczOliwa – Sopot[4].

Po uruchomieniu w 1952 roku linii Szybkiej Kolei Miejskiej z Gdańska do Sopotu, a rok później do Gdyni[5], zdecydowano o zaprzestaniu rozbudowy sieci tramwajowej w kierunku Gdyni i z powodu malejącej frekwencji stopniowym wycofaniu tramwajów z Sopotu[4]. Ostatecznie, 1 stycznia 1961 r.[4][5] skierowano do Nowego Portu linię nr 7 i zlikwidowano[4] jednocześnie komunikację tramwajową do Sopotu[4][5]. Torowisko zostało rozebrane, a na jego miejscu zbudowano jezdnię, poszerzając w kierunku zachodnim ciąg ulic al. Grunwaldzka i al. Niepodległości, zwiększając przepustowość dla samochodów[3].

W roku 2009 gdański ZTM przejściowo rozważał projekt budowy linii tramwajowej do Sopotu, ale projekt upadł[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Dawny Sopot. [dostęp 2012-09-14]. (pol.).
  2. Wycieczka do Wielkiej Gwiazdy [online], Projekt Dawny Sopot [dostęp 2017-07-16].
  3. a b c d Dawna linia tramwajowa do Sopotu. [historia.trojmiasto.pl]. [dostęp 2016-09-24].
  4. a b c d e f g h Historia komunikacji tramwajowej w Gdańsku. [dostęp 2012-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)]. (pol.).
  5. a b c d e f Historia rozwoju linii tramwajowych do roku 2002. Portal miasta Gdańsk. [dostęp 2012-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  6. Tramwaj z Gdańska do Sopotu? Niewykluczone. Moje Miasto, 2009-04-09. [dostęp 2012-09-14]. (pol.).