Trzonka (725 m)[1] – niewybitny szczyt w Beskidzie Andrychowskim (Beskid Mały). Znajduje się w paśmie Bukowca, które na Błasiakówce odgałęzia się od głównego grzbietu Beskidu Małego i biegnie w zachodnim kierunku, do Jeziora Czanieckiego. Trzonka znajduje się w nim między Przełęczą Bukowską a Bukowskim Groniem, w odległości poniżej 400 m od niego Południowe stoki Bukowskiego Gronia opadają do doliny Wielkiej Puszczy, północne na Pogórze Śląskie[2].

Trzonka
Ilustracja
Trzonka
Państwo

 Polska

Pasmo

Beskid Mały, Karpaty

Wysokość

725 m n.p.m.

Położenie na mapie gminy Porąbka
Mapa konturowa gminy Porąbka, blisko centrum na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Trzonka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Trzonka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Trzonka”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Trzonka”
Ziemia49°48′57,6″N 19°16′33,0″E/49,816000 19,275833

Na mapie Kummersberga szczyt ten błędnie nazwany został Szronką, a na austriackiej mapie z końca XIX wieku i na późniejszych mapach polskich i w przewodnikach zupełnie błędnie Bukowskim Groniem. Prawidłową nazwę przywróciła mu Komisja Nazewnictwa[3].

Na grzbiecie od Przełęczy Bukowskiej po Bukowski Groń ciągną się polany[2]. Trzonka to również nazwa znajdującego się na nich osiedla należącego do Porąbki[4]. Ze szczytowych polan roztaczają się widoki na wschód w stronę Potrójnej i na zachód w stronę Chrobaczej Łąki (charakterystyczny masyw z krzyżem na wierzchołku), Żaru (ścięty, płaski szczyt ze zbiornikiem wodnym na górze). Około 400 m od Przełęczy Bukowskiej, przy zielonym szlaku do Wielkiej Puszczy znajduje się murowana kapliczka i źródło wody pitnej. W pierwszą niedziele sierpnia co roku odbywa się odpust i jest odprawiana msza święta na Trzonce. Na szczycie i zboczach Trzonki znajdują się liczne domy (w jednym z nich znajduje się gospodarstwo agroturystyczne), wytyczone są ulice[5].

Zbocza Trzonki porastają wiekowe lasy bukowo-modrzewiowe z domieszką jodły, o częściowo pierwotnym charakterze (Las Bukowiec). Żyją w nich liczne zwierzęta. Pomiędzy pobliskim Bukowskim Groniem i Palenicą znajduje się zabytkowa aleja limb (10 min od zielonego szlaku, drogowskaz wskazuje drogę)[3].

Na jednej z polan pod szczytem, na Przełęczy Bukowskiej (654 m), znajduje się drewniana chatka turystyczna „Limba” (nazwa bierze się od pobliskiej zabytkowej alei tych drzew), prowadzona przez działaczy Klubu Turystyki Górskiej PTTKAndrychowa[4]. Do schroniska prowadzą trzy szlaki:

szlak turystyczny zielony z Porąbki (8,2 km, 440 m przewyższenia, 2:30 godz. marszu z plecakiem),
szlak turystyczny zielony z Wielkiej Puszczy (2,5 km, 120 m przewyższenia, 1 godz.)
szlak turystyczny żółty z Targanic (5 km, 350 m przewyższenia, 1:30 godz.)[6].

Główny szczyt Trzonki znajduje się 500 m na zachód od chatki – idąc szlakiem zielonym, należy skręcić w lewo (za drogowskazem)[4].

Niektórzy (m.in. znany autor przewodników Andrzej Matuszczyk) twierdzą, że to właśnie szczyt Trzonki o wysokości 729 m powinien nosić nazwę Bukowskiego Gronia, a nazwa „Trzonka” („Czonka”) odnosi się tylko do polany podszczytowej z chatką turystyczną[7].

Grzbietem Bukowskiego Gronia biegnie granica między należącym do Porąbki przysiółkiem Kozubnik (stok południowy) i wsią Czaniec (stok północny), obydwie w województwie śląskim, w powiecie bielskim[2].

Przypisy edytuj

  1. Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2024-03-02].
  2. a b c Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-03-02].
  3. a b Aleksy Siemionow, Ziemia Wadowicka. Monografia turystyczno-krajoznawcza, Wadowice: Komisja Turystyki Górskiej Oddziału PTTK „Ziemia Wadowicka” w Wadowicach, 1984, s. 368.
  4. a b c Radosław Truś, Beskid Mały. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 149–150, ISBN 978-83-62460-50-2.
  5. Zbigniew Kubnia, Bukowski Groń, „Na szlaku”, 180 (6), Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze, czerwiec 2004.
  6. Beskid Mały. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2014, s. 2, ISBN 978-83-7605-329-5.
  7. Andrzej Matuszczyk, Beskid Mały, Wadowice: Grafikon, 2004, ISBN 83-88744-18-6.
Panorama widokowa z Kiczery