Tyro

postać z mitologii greckiej

Tyro (Τυρώ[1]) – w mitologii greckiej królewna, córka Salmoneusa i Alkidike.

Tyro
mityczna królowa Jolkos
Dane biograficzne
Ojciec

Salmoneus

Matka

Alkidike

Dzieci

Neleus,
Pelias,
Ajzon

W mitologii greckiej

edytuj

Mitologia grecka podaje jako rodziców Tyro Salmoneusa i Alkidike[2]. Salmoneus, wywodzący się z Tesalii albo też z Elidy, był synem albo i wnukiem Ajolosa[3], pochodzącego od Hellena i Prometeusza, protoplasty Eolów[4].

Po śmierci matki Tyro, Alkidike, Salmoneus ożenił się z Sidero; niestety dla Tyro macocha była wobec niej okrutna[2].

Potem Tyro została oddana do domu Kreteusa[2], brata Salmoneusa[1], wedle jednej z wersji mitu założyciela miasta Jolkos[5]. Przebywając u swego wuja[1], zakochała się nieszczęśliwie w rzecznym bogu Enipeusie[2] (chodzi tutaj o jedną z tesalskich rzek, wypływającą z gór Otrys[6]). Tyro często przychodziła na brzeg rzeki, gdzie płakała nad swym nieodwzajemnionym uczuciem[1]. Wykorzystał to Posejdon, który przybrał postać Enipeusa, by posiąść Tyro[2]. Wynurzywszy się z wody[1], uwiódł Tyro jako Enipeus, która zaszła w ciążę i urodziła bliźniaków Neleusa i Peliasa[7]. Choć ukryła poród[1], okrutna Sydero, dowiedziawszy się jednak o nim, wydała rozkaz porzucenia chłopców[7]. Zostali oni znalezieni i uratowani przez wieśniaków[8], pasterzy[9]. Dopiero w późniejszym czasie poznali prawdę o swym pochodzeniu[8].

Chłopcy dorastali z dala od matki. Osiągnąwszy wiek męski, powrócili do niej i uwolnili Tyro od okrucieństwa Sydero[7], zabijając macochę matki przed ołtarzem Hery[5]. Następnie Tyro wyszła ze swojego wuja Kreteusa, z którym miała synów Ajzona, Amytaona i Feresa[7][1] (wedle innej wersji Kreteus adoptował dzieci Tyro spłodzone z Posejdonem[5]). Ajzon został w przyszłości królem Jolkos i był ojcem Jazona[10], tesalskiego herosa[11], wodza wyprawy Argonautów po złote runo[12]. Pelias również władał Jolkos, po tym, gdy odebrał władzę swemu bratu[10]. Neleus, ojciec Nestora, pokłócił się z bratem za sprawą mściwej Hery i wyjechał zakładając Pylos[8].

Istnieje także mit, podawany po części przez Hyginusa[1], mówiący o tym, jakoby Syzyf[3], skłócony ze swym bratem Salmoneusem[7], udał się do wyroczni i uzyskał informację, że jeśli zdoła spłodzić potomka ze swą bratanicą Tyro, to uda mu się zemścić na bracie[1]. Syzyf uwiódł więc Tyro; owocem jego postępku mieli zostać dwaj chłopcy, którzy zaraz po urodzeniu zostali pozbawieni życia przez własną matkę[7], bowiem Tyro poznała, jaki los jest im pisany w przyszłości. Nieznana jest reakcja Syzyfa na tę zbrodnię. Jednakże w podziemiu doznał kary za swój postępek[1].

Potomkowie Tyro[13]
Posejdon
 
 
 
 
 
Tyro
 
 
 
 
 
Kreteus
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
NeleusPeliasAjzonAmytaonFeresMyrina
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nestor
Pero
11 synów
Alkestis
Akastos
Hippotoe
Pelopia
Pejsidike
Jazon
Promachos
Admet
Idomene
Ajolia
Bias
Melampus
Hypsipyle

W literaturze

edytuj

Tyro pojawia się w The Cantos Ezry Pounda[14].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j Grimal 2008 ↓, s. 356.
  2. a b c d e Schmidt 2006 ↓, s. 319.
  3. a b Schmidt 2006 ↓, s. 286.
  4. Kubiak 1997 ↓, s. 129.
  5. a b c Schmidt 2006 ↓, s. 181.
  6. Schmidt 2006 ↓, s. 92.
  7. a b c d e f Schmidt 2006 ↓, s. 320.
  8. a b c Schmidt 2006 ↓, s. 222.
  9. Schmidt 2006 ↓, s. 252.
  10. a b Parandowski 1979 ↓, s. 227.
  11. Grimal 1998 ↓, s. 91.
  12. Parandowski 1979 ↓, s. 229.
  13. Grimal 2008 ↓, s. 356 (tabl. 21).
  14. Pound, Ezra. The Cantos. New York: New Directions, 1998.

Bibliografia

edytuj