UK Uncut – sieć grup protestacyjnych działających na terenie Wielkiej Brytanii, założona w październiku 2010 roku w celu organizacji protestów przeciwko unikaniu płacenia podatków w Wielkiej Brytanii oraz podniesienia świadomości społecznej na temat cięć w finansowaniu usług publicznych[1][2][3][4][5][6]. Różne źródła opisały grupę jako lewicową[7][8][9], jednakże UK Uncut nie uważa się za skłaniającą się ku lewicy bądź prawicy i definiuje się jako ruch społeczny oferujący alternatywę dla programu oszczędnościowego koalicji rządzącej[6].

Protest UK Uncut w sklepie Vodafone w Glasgow 30 czerwca 2011

Geneza ruchu edytuj

Pomysł utworzenia UK Uncut powstał w październiku 2010 r. podczas dyskusji grupy aktywistów na temat braku oporu dla cięć w sektorze publicznym. Private Eye w tamtym czasie opublikowało artykuł na temat unikania płacenia podatków przez Vodafone, w związku z czym pierwszą akcją UK Uncut było zorganizowanie protestu przeciwko Vodafone na Oxford Street w Londynie[10].

Działalność edytuj

Grupa używa bezpośrednich działań w celu przekazania swojej wiadomości jak największej liczbie ludzi; często posuwają się do zablokowania ruchliwych sklepów w centrach miast, których właściciele uważani są za oszustów podatkowych[1]. Akcje są organizowane przez lokalne jednostki UK Uncut i promowane przy użyciu strony organizacji.

Vodafone stał się celem ruchu po publikacjach Private Eye, mówiących o ugodzie zawartej z brytyjskim urzędem skarbowym HM Revenue and Customs, znacznie redukującej kwotę zaległych podatków jakie Vodafone był winny skarbowi państwa. Gazeta twierdzi, że kwota ta została zmniejszona z 6 miliardów do 2 miliardów funtów[11]. Pomimo protestów National Audit Office stwierdził, że ugoda z Vodafone reprezentuje uzasadnioną wartość dla brytyjskiego podatnika[12]. Sir Philip Green wraz z Grupą Arcadia zawierającą w sobie takie marki jak Topshop, BHS i Burton stali się celem protestów UK Uncut, jako że grupa jest własnością żony Phillipa Greena, która będąc rezydentką Monaco, nie uiszcza podatku dochodowego w Wielkiej Brytanii[6]. Boots stał się celem protestów 30 stycznia 2011 roku. Trzy osoby wymagały hospitalizacji po tym jak policja użyła bojowego gazu trującego CS na protestujących[13][14][15]. Fortnum & Mason wraz z ich firmą-matką Wittington Investments stali się obiektem protestów organizacji podczas Londyńskiego marszu przeciwko cięciom w sektorze publicznym 26 marca 2011 roku[16]. Protest przyjął formę okupacyjną, w wyniku czego policja aresztowała pod zarzutem zakłócania porządku publicznego 138 uczestników protestu[17]. Grupa zapowiedziała, że będzie wspierać działalność ruchu Occupy London - londyńskiego naśladowcy amerykańskiego ruchu Occupy Wall Street[18][19]. W listopadzie grupa prawna UK Uncut pozwała HM Revenue & Customs do sądu. HMRC został oskarżony o niedostarczenie wystarczających uzasadnień dla odstąpienia od egzekwowania miliardów funtów wpływów podatkowych[20]. Ponieważ HMRC nie może komentować spraw poszczególnych podatników, na jego miejsce National Audit Office (NAO) został poproszony o ponowne zweryfikowanie ugód podanych w wątpliwość - w tym ugody zawartej z Vodafone. Kontrola NAO wykazała, że "ugody osiągnięte przez HMRC we wszystkich pięciu sprawach były uzasadnione"[12].

Banki edytuj

Podczas konferencji na Twitterze pod koniec stycznia 2011 roku członkowie UK Uncut uzgodnili, że kolejnymi obiektami protestów ruchu będą banki dofinansowane przez rząd miliardami funtów i będące oskarżonymi o wywołanie kryzysu finansowego. Organizacja wezwała uczestników protestów o symboliczne przeniesienie problemów, będących wynikami rządowych cięć do oddziałów banków. Dla przykładu, skoro obywatele odczują skutki dofinansowania banków poprzez cięcia świadczeń mieszkalnych - protestujący powinni zaaranżować w oddziałach banków noclegownie. Na podobnej zasadzie protestujący mieli zorganizować w lokalnych bankach prowizoryczne kliniki, sale wykładowe, teatry itp[21]. HSBC został oskarżony przez Private Eye o unikanie rozliczenia się z 2 miliardów funtów podatków poprzez zastosowanie skomplikowanego systemu przesyłania zysków przez Holandię[22]. Publikacja ta pociągnęła za sobą protesty UK Uncut wymierzone przeciwko bankowi[23]. 19 lutego 2011 roku celem protestów stał się bank Barclays. Data protestu celowo pokrywała się z datą ogłoszenia premii dla pracowników. Bankowi zarzucono płacenie jedynie 1% podatku korporacyjnego w UK[24]. 26 lutego 2011 r. zorganizowano dzień akcji przeciwko Royal Bank of Scotland oraz jego spółki zależnej Natwest. Data protestu została ustalona tak, aby zbiegał się on z ogłoszeniem premii pracowniczych. Po raz kolejny uczestnicy zamienili oddziały banku w to co uważają za zagrożone cięciami rządowymi, a więc powstały prowizoryczne: klasy szkolne, żłobki, pralnie, schroniska dla bezdomnych, kliniki, biblioteki, urzędy pracy itp[25]

Służba zdrowia edytuj

9 października 2011 roku 2000 pracowników służby zdrowia i aktywistów wzięło udział w proteście okupacyjnym na moście Westminster, zorganizowanym przez UK Uncut w odpowiedzi na zaproponowany budżet publicznej opieki zdrowotnej i społecznej[26]. Grupa wzięła także na celownik firmę IT Atos, której oddział ds. służby zdrowia obsługuje program dla Departamentu Pracy i Emerytur, mający na celu ustalenie czy pracownicy pobierający świadczenia dla niepełnosprawnych, są rzeczywiście niezdolni do pacy. Jego przeciwnicy uważają, że program nie jest uczciwy, a jego prawdziwym zadaniem jest zmniejszenie finansowych nakładów na niepełnosprawnych[27]. Ruch uznał także za niewłaściwy fakt, że Atos został sponsorem igrzysk paraolimpijskich w 2012 r. w Londynie, biorąc pod uwagę jak odmowa świadczeń wpłynęła na życie wielu niepełnosprawnych pracowników. UK Uncut przeprowadził tygodniowy protest nazwany "The Atos Games" (pol. Igrzyska Atos), tak aby kolidował on z zakończeniem paraolimpiady. W ramach "Igrzysk Atos" 31 sierpnia odbyły się wspólne demonstracje Disabled People Against Cuts (pol. Niepełnosprawni przeciwko cięciom) pod siedzibą główną Atos oraz Departamentu Pracy i Emerytur[28]. W grudniu 2012 r. UK Uncut zorganizował protesty w kawiarniach Starbucks, po tym jak korporacja obwieściła, że zdecydowała się zapłacić 20 milionów funtów podatku korporacyjnego w przeciągu następnych 2 lat (co było sumą większą niż pierwotnie zakładano). Protestujący zaaranżowali w kawiarniach schroniska dla kobiet i żłobki, jako przykłady usług publicznych dotkniętych przez cięcia rządowe[29][30].

Naśladowcy edytuj

Analogiczny ruch protestacyjny pod nazwą US Uncut zainspirowany przez UK Uncut powstał w USA[31]. Protesty przeniosły się także do innych krajów europejskich, inspirując powstanie zdecentralizowanych grup protestacyjnych jak Portugal Uncut[32]. Grupa nazwana Take VAT obrała sobie za obiekt protestów kilka firm unikających płacenia podatku VAT, sprzedając towary do UK poprzez Wyspy Normandzkie[33].

Przypisy edytuj

  1. a b Mark Townsend (19.12.2010). "High street stores hit in day of action over corporate tax avoidance". The Observer. dostęp 05.11.2014
  2. Shackleton, Len. "UK Uncut is wrong about tax avoidance".IEA. dostęp 05.11.2014
  3. "Support high street protests on Saturday". Public and Commercial Services Union. dostęp 05.11.2014
  4. Hyde, John (5.04.2011). "Canary Wharf security expect peaceful UK Uncut protest". The Docklands. dostęp 05.11.2014
  5. "Uncut activists protest at bank for low tax payment". 21.02.2011. dostęp 05.11.2014
  6. a b c "UK Uncut". UK Uncut. dostęp 05.11.2014
  7. May, Christian (5.04.2011). "UK Uncut to Pieces". The Commentator. dostęp 05.11.2014 przez web.archive.org
  8. "Murdoch attacker is a 'renowned left-wing activist who had targeted Barclays and Vodafone'". Daily Mail. 20.07.2011. dostęp 05.11.2014
  9. Hari, Johann (21.02.2011). "How to Build a Progressive Tea Party". dostęp 05.11.2014
  10. Paul Lewis, Adam Gabbatt, Matthew Taylor and Simon Jeffery (3.12.2010). "UK Uncut protesters spied upon by undercover police". The Guardian. dostęp 05.11.2014
  11. "Vodafone-a-Friend at HMRC". Private Eye. Archived from the original on 29 December 2010. dostęp 05.11.2014.
  12. a b Settling large tax disputes |National Audit Office. Nao.org.uk (2012-06-14). dostęp 05.11.2014
  13. Matthew Taylor and Jonathan Paige (30.01.2011). "Police use CS spray on tax protesters". The Guardian. dostęp 05.11.2014
  14. "Police use CS gas on tax protesters". The Daily Telegraph. 30.01.2011. dostęp 05.11.2014
  15. "BBC News - CS spray used on UK Uncut protest". BBC News. 30.01.2011. dostęp 05.11.2014
  16. "Cuts protesters claim police tricked them into mass arrest". Ukuncut.org.uk. 26.03.2011. dostęp 05.11.2014
  17. Shiv Malik (28.03.2011). "Press release: UK Uncut Occupy Tax Dodgers Fortnum and Mason". Guardian. dostęp 05.11.2014
  18. "Anti-corporate protests to hit London". The Sydney Morning Herald. AFP. 12.10.2011. dostęp 05.11.2014. "Protests against corporate power that have taken hold in the US are to hit Britain on Saturday with a rally in front of the London Stock Exchange. Occupy London Stock Exchange (OccupyLSX) [...] is backed by British anti-austerity group UK Uncut, the London-based Assembly of the Spanish 15M movement and the People's Assemblies Network Global Day of Action."
  19. "Occupy London Stock Exchange attracts 9,000 followers on Facebook". Metro. 12.10.2011. dostęp 05.11.2014. "A group called Occupy London Stock Exchange said a Facebook page about the protests had attracted more than 9,000 followers with more than 3,500 confirmed attendees. Campaigning organisations, including direct action group UK Uncut, confirmed they will support the action in the heart of the capital's financial centre on Saturday."
  20. Tom Nicolson (20.12.2011). "UK Uncut Takes HMRC to Court". International Business Times UK. dostęp 05.11.2014
  21. "Targets - Banks". UK Uncut. dostęp 05.11.2014
  22. "Going Dutch". Private Eye. 11.2010. Archived from the original on 29.12.2010.
  23. Daniel Boffey (26.12.2010). "UK Undressed: Bodybuilding fanatic brings chaos to Britain's high streets as ringleader of anti-tax avoidance movement". The Daily Mail. dostęp 05.11.2014
  24. "Uncut protesters target Barclays bank". The Daily Telegraph. 19.02,2011. dostęp 05.11.2014
  25. Amelia Hill (27.02.2011). "UK Uncut turns ire on RBS as protests spread to US". The Guardian. dostęp 05.11.2014
  26. Taylor, Matthew (9.10.2011). "Protesters against NHS reforms occupy Westminster Bridge". The Guardian. dostęp 05.11.2014
  27. Poulton, Sonia (30.08.2012). "The Atos Games will showcase disabled people's anger at Paralympic sponsors". The Guardian. dostęp 05.11.2014
  28. Addley, Esther (31.08.2012). "Paralympic sponsor Atos hit by protests". The Guardian. dostęp 05.11.2014
  29. Escobales, Roxanne; McVeigh, Tracy (8.12.2012). "Starbucks hit by UK Uncut protests as tax row boils over". Guardian. dostęp 05.11.2014
  30. "BBC News - Starbucks agrees to pay more corporation tax". bbc.co.uk. 6.12.2012. dostęp 05.11.2014
  31. Matthew Taylor and Paul Lewis (18.02.2011). "UK Uncut: grassroots protests spread from Wales to Mississippi". The Guardian. dostęp 05.11.2014
  32. "Portugal Uncut's Blog".
  33. Jonathan Paige (10.02.2011). "Take VAT plans action against companies avoiding the 20% tax". The Guardian. dostęp 05.11.2014