Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu
Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu – uczniowska organizacja opozycyjna działająca na terenie Bolesławca w latach 1982-1989.
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
1982 |
Zakończenie działalności |
1989 |
Rodzaj stowarzyszenia |
organizacja uczniowska |
Zasięg |
organizacja lokalna |
Członkowie |
ok. 100 |
Historia
edytujPo wprowadzeniu stanu wojennego uczniowie szkół w Bolesławcu podjęli decyzję o stworzeniu własnej organizacji o charakterze opozycyjnym. Wśród założycieli znaleźli się Bogusław Frydrych z Zespołu Szkół Górniczych (obecnie Zespół Szkół Elektronicznych) oraz uczniowie liceów ogólnokształcących Dariusz Górecki i Arkadiusz Urban[1]. Członkowie-założyciele zdecydowali się na nazwie nawiązać do Komitetu Oporu Społecznego[2]. Dla zwiększania konspiracji w organizacji stosowano rozdział członków czynnie zajmujących się działalnością od osób luźno współpracujących z komitetem. Nie wprowadzono systemu naboru do organizacji, ale szacuje się, że w okresie funkcjonowania UKOS-u współpracowało z nim ok. 100 osób[3].
Członkowie organizacji podejmowali działania związane z wydawaniem materiałów informacyjnych oraz kolportażem materiałów własnych czy przygotowanych przez inne organizacje. Były to zarówno materiały o charakterze informacyjnym, tj. „Komunikaty” (czy wymiennie stosowana nazwa „Komunikaty Specjalne”), druki ulotne (pocztówki, ulotki, materiały informacyjne i in.). We własnych materiałach UKOS uczniowie umieszczali informacje o organizowanych w regionie wydarzeniach (np. mszach za ojczyznę) czy też przypominające o wydarzeniach i postaciach historycznych. W ramach współpracy z innymi organizacjami pozyskiwano materiały wydawane m.in. we Wrocławiu i Lublinie oraz kolportowano je w lokalnych środowiskach. Na potrzeby finansowania działalności Komitetu uczniowie drukowali cegiełki, które rozprowadzano w szkołach czy miejscach praktyk uczniowskich[4]. Materiały poligraficzne UKOS-u były podpisywane jako wykonane przez Niezależną Agencję Fotograficzną UNIA i Uczniowską Fotograficzną Oficynę[5]. Materiały poligraficzne były opracowywane w porozumieniu z podziemnymi strukturami Solidarności, skąd uczniowie otrzymywali materiały poligraficzne (papier i farbę)[6]. Nakłady przygotowywanych materiałów dochodziły do kilku tysięcy egzemplarzy[7].
UKOS prowadził również akcję malowania haseł antykomunistycznych i symboli solidarnościowych na murach Bolesławca[3]. Nawiązano współpracę z tajnym Międzyzakładowym Komitetem Koordynacyjnym w Bolesławcu, Międzyszkolnym Komitetem Oporu we Wrocławiu i Federacją Młodzieży Walczącej w Poznaniu. W 1985 r. członkowie UKOS-u zaangażowali się w akcję liczenia frekwencji podczas wyborów. Prowadzono obserwację lokali wyborczych oraz pozyskiwano informacje od członków komisji wyborczych[8].
Działalność UKOS była zakonspirowana w stopniu, który pozwolił na działanie organizacji do 1989 r. Wprawdzie doszło do aresztowania kilku członków Komitetu, jednakże nie spowodowało to jego dekonspiracji. Jednym z zatrzymanych był Marek Kwaśniak, który został zatrzymany podczas kolportażu ulotek w październiku 1985 r. W kwietniu 1986 r. Milicja Obywatelska zatrzymała Arkadiusza Urbana, który jako pełnoletni został skazany na 7 miesięcy więzienia[9]. Przesłuchania członków UKOS-u opisywała podziemna prasa, zwłaszcza jeśli dotyczyło to nieletnich[8]. W kolejnych latach aktywność organizacji słabła, co wiązało się z odpływem członków, którzy kończyli naukę w Bolesławcu i wyjeżdżali do większych ośrodków, gdzie podejmowali studia. W tych miejscowościach włączali się w działalność funkcjonalnych tam organizacji i partii[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Okruszki Historii: Stan wojenny w Bolesławcu. Bolec.Info. [dostęp 2024-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-27)]. (pol.).
- ↑ Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 123.
- ↑ a b Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 58.
- ↑ Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2024-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-27)]. (pol.).
- ↑ Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 59.
- ↑ Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 267.
- ↑ Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 268.
- ↑ a b Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 62.
- ↑ Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 124.
- ↑ Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 125.
Bibliografia
edytuj- Arkadiusz Urban. Bolesławiecki UKOS w Encyklopedii Solidarności. „Rocznik Bolesławiecki”. T. 13, 2020. Bolesławiec: Muzeum Ceramiki. ISSN 2080-9875. OCLC 751553779.
- Mariusz Olczak, Łukasz Sołtysik: Zarys dziejów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność w Bolesławcu 1980-1989. Bolesławiec: Muzeum Ceramiki : Urząd Miasta, 2010. OCLC 802771442.