Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu

Uczniowska organizacja opozycyjna działająca w Bolesławcu w latach 1982-1989

Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu – uczniowska organizacja opozycyjna działająca na terenie Bolesławca w latach 1982-1989.

Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu
Państwo

 Polska

Siedziba

Bolesławiec

Data założenia

1982

Zakończenie działalności

1989

Rodzaj stowarzyszenia

organizacja uczniowska

Zasięg

organizacja lokalna

Członkowie

ok. 100

brak współrzędnych

Historia

edytuj

Po wprowadzeniu stanu wojennego uczniowie szkół w Bolesławcu podjęli decyzję o stworzeniu własnej organizacji o charakterze opozycyjnym. Wśród założycieli znaleźli się Bogusław Frydrych z Zespołu Szkół Górniczych (obecnie Zespół Szkół Elektronicznych) oraz uczniowie liceów ogólnokształcących Dariusz Górecki i Arkadiusz Urban[1]. Członkowie-założyciele zdecydowali się na nazwie nawiązać do Komitetu Oporu Społecznego[2]. Dla zwiększania konspiracji w organizacji stosowano rozdział członków czynnie zajmujących się działalnością od osób luźno współpracujących z komitetem. Nie wprowadzono systemu naboru do organizacji, ale szacuje się, że w okresie funkcjonowania UKOS-u współpracowało z nim ok. 100 osób[3].

Członkowie organizacji podejmowali działania związane z wydawaniem materiałów informacyjnych oraz kolportażem materiałów własnych czy przygotowanych przez inne organizacje. Były to zarówno materiały o charakterze informacyjnym, tj. „Komunikaty” (czy wymiennie stosowana nazwa „Komunikaty Specjalne”), druki ulotne (pocztówki, ulotki, materiały informacyjne i in.). We własnych materiałach UKOS uczniowie umieszczali informacje o organizowanych w regionie wydarzeniach (np. mszach za ojczyznę) czy też przypominające o wydarzeniach i postaciach historycznych. W ramach współpracy z innymi organizacjami pozyskiwano materiały wydawane m.in. we Wrocławiu i Lublinie oraz kolportowano je w lokalnych środowiskach. Na potrzeby finansowania działalności Komitetu uczniowie drukowali cegiełki, które rozprowadzano w szkołach czy miejscach praktyk uczniowskich[4]. Materiały poligraficzne UKOS-u były podpisywane jako wykonane przez Niezależną Agencję Fotograficzną UNIA i Uczniowską Fotograficzną Oficynę[5]. Materiały poligraficzne były opracowywane w porozumieniu z podziemnymi strukturami Solidarności, skąd uczniowie otrzymywali materiały poligraficzne (papier i farbę)[6]. Nakłady przygotowywanych materiałów dochodziły do kilku tysięcy egzemplarzy[7].

UKOS prowadził również akcję malowania haseł antykomunistycznych i symboli solidarnościowych na murach Bolesławca[3]. Nawiązano współpracę z tajnym Międzyzakładowym Komitetem Koordynacyjnym w Bolesławcu, Międzyszkolnym Komitetem Oporu we Wrocławiu i Federacją Młodzieży Walczącej w Poznaniu. W 1985 r. członkowie UKOS-u zaangażowali się w akcję liczenia frekwencji podczas wyborów. Prowadzono obserwację lokali wyborczych oraz pozyskiwano informacje od członków komisji wyborczych[8].

Działalność UKOS była zakonspirowana w stopniu, który pozwolił na działanie organizacji do 1989 r. Wprawdzie doszło do aresztowania kilku członków Komitetu, jednakże nie spowodowało to jego dekonspiracji. Jednym z zatrzymanych był Marek Kwaśniak, który został zatrzymany podczas kolportażu ulotek w październiku 1985 r. W kwietniu 1986 r. Milicja Obywatelska zatrzymała Arkadiusza Urbana, który jako pełnoletni został skazany na 7 miesięcy więzienia[9]. Przesłuchania członków UKOS-u opisywała podziemna prasa, zwłaszcza jeśli dotyczyło to nieletnich[8]. W kolejnych latach aktywność organizacji słabła, co wiązało się z odpływem członków, którzy kończyli naukę w Bolesławcu i wyjeżdżali do większych ośrodków, gdzie podejmowali studia. W tych miejscowościach włączali się w działalność funkcjonalnych tam organizacji i partii[10].

Przypisy

edytuj
  1. Okruszki Historii: Stan wojenny w Bolesławcu. Bolec.Info. [dostęp 2024-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-27)]. (pol.).
  2. Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 123.
  3. a b Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 58.
  4. Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2024-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-27)]. (pol.).
  5. Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 59.
  6. Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 267.
  7. Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 268.
  8. a b Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 62.
  9. Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 124.
  10. Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 125.

Bibliografia

edytuj
  • Arkadiusz Urban. Bolesławiecki UKOS w Encyklopedii Solidarności. „Rocznik Bolesławiecki”. T. 13, 2020. Bolesławiec: Muzeum Ceramiki. ISSN 2080-9875. OCLC 751553779. 
  • Mariusz Olczak, Łukasz Sołtysik: Zarys dziejów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność w Bolesławcu 1980-1989. Bolesławiec: Muzeum Ceramiki : Urząd Miasta, 2010. OCLC 802771442.