Ulica Tykocińska w Warszawie

ulica w Warszawie

Ulica Tykocińska w Warszawie – jedna z ulic Targówka Mieszkaniowego, biegnąca od ulicy Myszkowskiej do Pratulińskiej w Warszawie.

Ulica Tykocińska w Warszawie
Targówek Mieszkaniowy
Ilustracja
Ulica Tykocińska w stronę Pratulińskiej. Na pierwszym planie pod nr 32/34 budynek dawnego urzędu gminy Bródno
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Ulica Tykocińska w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulica Tykocińska w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Tykocińska w Warszawie”
52,26878°N 21,05282°E/52,268780 21,052820
Kościół Chrystusa Króla przy ul. Tykocińskiej 27/35

Historia

edytuj

Pierwotnie ulica nosiła nazwę Julianówka i była drogą przechodzącą przez kolonię o tej samej nazwie. Ich nazwa wywodziła się od imienia właścicielki, Julii (Julianny) z Krauzów, primo voto Wiśniewskiej, secundo voto Gradeckiej, tertio voto Krzeszewskiej (ok. 1825–1912)[1]. Była to wówczas typowa posiadłość ziemska, z czasem rozparcelowana na mniejsze działki. Przed I wojną światową w domu Krzeszewskich przy Julianówce mieściła się siedziba ówczesnej gminy Bródno[2]. W 1914 roku przy ulicy wystawiono nowy, neorenesansowy gmach (obecnie nr 32/34), który pomieścił urząd gminy wraz z sądem grodzkim. Był to pierwszy, nie licząc zabudowań fabrycznych, murowany budynek na Targówku Mieszkaniowym[3]. W rejonie dzisiejszych ulic: Tykocińskiej i Myszkowskiej istniała ponadto kolonia Pracówka, stanowiąca folwark rodziny Prackich, sprzedana w 1913 roku propinatorowi Szymonowi Eisenbergowi, a następnie Pinkasowi Pracowitemu[4].

 
Willa Bolesława Pietrusińskiego przy ul. Tykocińskiej 15

Po przyłączeniu Targówka do Warszawy ulicę przemianowano na Julianowską[5]. Obecna nazwa ulicy pochodzi od miejscowości Tykocin na Podlasiu i po raz pierwszy pojawiła się na planie Warszawy w 1920 roku[6]. Międzywojenna Tykocińska była jedną z ważniejszych ulic Targówka, łączącą dwie główne arterie dzielnicy – Radzymińską i św. Wincentego. Do 1930 roku przy ulicy Tykocińskiej znajdowało się 18 nieruchomości[7], w 1939 roku 34[8]. W 1930 roku pod nr 15 (część dawnej kolonii Pracówka) powstała willa architekta Bolesława Pietrusińskiego, która zapoczątkowała nowoczesną architekturę mieszkaniową w tej części dzielnicy[3]. W tym okresie Roch Krzeszewski (1867–1951), były wójt gminy Bródno, wystawił po parzystej stronie ulicy kilka kamienic czynszowych. Ufundował również (wraz z trzecią żoną Florentyną) plac pod budowę kościoła Chrystusa Króla w nowo erygowanej parafii. Budowa świątyni rozpoczęła się w 1932 roku, ze względu na działania wojenne budowę zakończono dopiero w 1953 roku[9]. Przy ulicy Tykocińskiej działało powołane około 1929 roku Towarzystwo Miłośników Targówka, któremu przewodniczył proboszcz parafii Chrystusa Króla ks. Jan Golędzinowski[10][11].

W trakcie powstania warszawskiego w gmachu pod nr 32/34 działał punkt sanitarny II Rejonu 6-XXVI Obwodu Armii Krajowej[3].

W okresie powojennym, wraz z budową blokowisk, ulicę Tykocińską znacznie skrócono, zachowując jedynie fragment jej środkowego odcinka. Ocalała również ukryta między blokami willa Pietrusińskiego, ze względu na zasługi właściciela przy odbudowie miasta[4]. Wraz z likwidacją gminy Bródno w 1951 roku gmach urzędu został przekształcony w przychodnię zdrowia dla dzieci[3]. Ulica pojawiła się w 2 filmach: „Cafe Pod Minogą” (1959) i „Dyrygent” (1979)[12].

Przypisy

edytuj
  1. [Nekrolog], „Kurier Warszawski” (nr 40/1912), s. 8.
  2. Kurier Warszawski, „Kurier Warszawski” (nr 87/1906), s. 9.
  3. a b c d Jerzy S. Majewski, Spacerownik. Nowa Praga i Targówek, „Gazeta Wyborcza”, 21 czerwca 2007, s. 10–11.
  4. a b Jerzy Kasprzycki, Korzenie miasta, t. 3. Praga, Warszawa: Veda, 1998, s. 182–183.
  5. Marceli Jeżowski, Plan miasta stołecznego Warszawy i okolic z oznaczeniem nowych granic oraz okręgów milicyjnych, Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego, Warszawa 1917 [dostęp 2019-08-12].
  6. Plan Wielkiej Warszawy, Warszawa: Zakład Litograficzny Feliksa Kasprzykiewicza, 1920 [dostęp 2019-08-14].
  7. Księga adresowa „Cała Warszawa”. Dział IV, Warszawa 1930, s. 103.
  8. Księga adresowo-gospodarcza miasta stołecznego Warszawy. Cz. 3 e: Spis właścicieli domów w mieście stołecznym Warszawie, Warszawa 1939, s. 160.
  9. Antoni Gościmski, Parafia Chrystusa Króla na Targówku (1931-2001), Warszawa: Kontrast, 2001, s. 11, 15–17, 27.
  10. Jerzy Kasprzycki, Korzenie miasta, t. 3. Praga, Warszawa: Veda, 1998, s. 75.
  11. Polona [online], polona.pl [dostęp 2018-08-18].
  12. Jerzy S. Majewski, Spacerownik. Warszawa w filmie., Warszawa: Agora, 2016, s. 324.