Uppalawanna (VI wiek p.n.e.; pali Uppalavannā; sans. Utpalavarnnā; chiń. Liánhūasè bǐqīuní 蓮花色比丘尼) – jedna z głównych uczennic i wyznawczyń Buddy. Słynęła z ponadnaturalnych mocy.

Uppalawanna
ilustracja
Miejsce urodzenia

Savatthi

Nauczyciel

Budda

Zakon

sangha

Honorowy tytuł lub imię pośmiertne

arhat, thera

Życiorys edytuj

Urodziła się w rodzinie finansistów w mieście Sawatthi. Była znana ze swej urody, podobnie jak Sundari-Nanda i Khema. Do miasta przybywali mężczyźni z całych Indii pragnący ją poślubić. Zmęczony tym wszystkim jej ojciec zasugerował jej porzucenie tego świata i wstąpienie do jakiejś religijnej wspólnoty. Jednym z pragnących ja mężczyzn był jej kuzyn Ananda[1], który pragnął ją powstrzymać od tego kroku. W czasie jej pierwszego roku po ordynacji mnisiej dowiedział się, że mieszka ona samotnie w chatce w Andhawanie. Ukrył się pod jej łóżkiem, a gdy Uppalawanna powróciła do domu i położyła się, wyskoczył spod łóżka i zgwałcił ją. Ten przypadek spowodował, że mniszkom od tej pory zabroniono przebywania samym w pustelniach[2].

W następstwie tego zdarzenia Uppalawanna przeniosła się do wspólnoty mniszek. Pewnego razu podczas medytacji z użyciem światła lampy osiągnęła głęboką koncentrację i następnie oświecenie. Następnie rozwinęła cały szereg nadnaturalnych mocy (abhidźnia; pali abhiñña, sans. abhijña)[3], łącznie z przybieraniem innego kształtu (wikubbana)[4].

Jako dojrzała kobieta otrzymała prawo do ordynowania kobiet, co pierwotnie mógł robić tylko sam Budda[4].

Jej imię występuje w różnych palijskich tekstach częściej niż jakiejkolwiek innej mniszki. Razem z Khemą były modelowym przykładem kobiety mniszki.

Bibliografia edytuj

  • Susan Murcott: First Buddhist Women. Poems and Stories of Awakening. Berkeley: Parallax Press, 2006, s. 237. ISBN 978-0-888375-54-1.
  • Samyutta Nikaya V.5

Przypisy edytuj

  1. Nie mylić z jednym z głównych uczniów Buddy
  2. Susan Murcott. First Buddhist Women, str. 80.
  3. W kanonie palijskim wspomina się o sześciu nadnaturalnych mocach:
    • "wyższe moce" (iddhi-vidhā - np. chodzenie po wodzie, przechodzenie przez ściany itp.
    • "boskie ucho" (dibba-sota - słyszenie rzeczy niesłyszalnych itp.
    • "wiedza przenikająca umysł" (ceto-pariya-ñāṇa - telepatia itp.
    • "pamiętanie poprzednich żywotów" (pubbe-nivāsanussati) - wiedza o poprzednich wcieleniach
    • "boskie oko" (dibba-cakkhu) - wiedza o karmiczych przeznaczeniach innych
    • "wygaszenie umysłowych trucizn" (āsavakkhaya) - występuje po osiągnięciu poziomu arhata
  4. a b Susan Murcott. First Buddhist Women, str. 81.