Wałeczki pomiarowe

Wałeczki pomiarowe należą do grupy wzorców końcowych, których średnice odtwarzają bezpośrednio wzorcowane wymiary[1].

Wałeczki pomiarowe znajdują zastosowanie w pomiarach m.in. średnic podziałowych gwintów zewnętrznych, niektórych parametrów kół zębatych oraz średnic otworów[1].

Rodzaje wałeczków

edytuj

Wyróżnia się trzy główne rodzaje:

  • wałeczki pomiarowe do gwintów
  • wałeczki pomiarowe do kół zębatych
  • wałeczki pomiarowe do otworów

Wałeczki pomiarowe do gwintów

edytuj

Zgodnie z normą PN-79/M-53088 komplet wałeczków pomiarowych do gwintów składa się z 21 trójek wałeczków o średnicach od 0,17 mm do 6,35 mm[1]. Wałeczki do gwintów są produkowane jako pojedyncze wałeczki albo wałeczki w specjalnych oprawkach z otworami, umożliwiającymi nałożenie ich na końcówki pomiarowe przyrządu pomiarowego (np. mikrometru lub długościomierza), w celu ułatwienia pomiaru średnicy podziałowej gwintu metodą trójwałeczkową[1]. Firmy zagraniczne (np. Mahr, Mitutoyo) produkują zestawy wałeczków w oprawkach składające się z 18 trójek wałeczków o średnicach od 0,17 mm do 3,2 mm.

Wałeczki pomiarowe do kół zębatych

edytuj

Komplet wałeczków pomiarowych do kół zębatych składa się z 23 par wałeczków o średnicach od 1,7 mm do 17 mm[1].

Wałeczki pomiarowe do otworów

edytuj

Wałeczki pomiarowe do sprawdzania otworów produkowane są w zakresie od 0,1 mm do 20 mm ze stopniowaniem co 0,01 mm[1].

Wzorcowanie wałeczków pomiarowych

edytuj

W trakcie wzorcowania wałeczków pomiarowych są wyznaczane następujące parametry[2]:

  • odchyłka prostoliniowości tworzącej wałeczków
  • odchyłka średnicy pomiarowej wałeczka
  • graniastość średnicy pomiarowej (tylko wałeczki do pomiaru gwintów)

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f W. Jakubiec, J. Malinowski, Metrologia wielkości geometrycznych, „Wydawnictwa Naukowo-Techniczne”, 1999, ISBN 83-204-2380-5.
  2. Wzorcowanie wałeczków pomiarowych do gwintów i otworów (akredytacja PCA) - KUM ŁÓDŹ [online], www.kumlab.eu [dostęp 2016-07-12].