Wielki sarkofag Ludovisi
Wielki sarkofag Ludovisi – pochodzący z III wieku wielki sarkofag rzymski z reliefem o treści batalistycznej, znajdujący się w zbiorach Palazzo Altemps, części Muzeum Narodowego w Rzymie[1].
_-_Arte_Romana_-_Photo_Paolo_Villa_FO232047_ombre_gimp_bis.jpg)
| |
| Data powstania | |
|---|---|
| Medium | |
| Wymiary |
1,53×2,73 m |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Sarkofag ma 1,53 m wysokości i długość 2,73 m[2][3]. Odnaleziony został w 1621 roku[2] w grobowcu przy via Tiburtina[3]. Jego nazwa pochodzi od pierwszego właściciela, kardynała Ludovico Ludovisiego (1595-1632), kolekcjonera dzieł sztuki starożytnej[1]. Front sarkofagu pokrywa wielki relief ukazujący scenę bitwy między Rzymianami i barbarzyńcami[1], przypuszczalnie starcie cesarza Decjusza z Gotami[2]. Złożona scena została podzielona na cztery pasy; w dolnej części znajdują się leżący i klęczący pokonani barbarzyńcy, u góry natomiast widnieją piesi i konni żołnierze rzymscy[2][3]. Centralną postacią jest pędzący na koniu młody wódz rzymski ukazany bez hełmu na głowie i z uniesioną prawą ręką, którą zachęca wojsko do bitwy[2][3]. Identyfikuje się go z Herenniuszem lub Hostylianem, synami cesarza Decjusza[3]. Na czole młodzieńca wyryty jest symbol krzyża, związany z popularnym wówczas w rzymskim wojsku kultem Mitry[1].
Cały relief charakteryzuje się wysokim poziomem wykonania, z ekspresyjnym ukazaniem postaci i dbałością o detale[2][3]. Na pozór chaotyczna scena bitwy jest czytelna i dbale rozplanowana[2]. Całość nawiązuje stylistycznie do sztuki okresu Antoninów i klasycznych wzorców greckich[3]. Rozmiary reliefu potęgują efekty światłocieniowe, zaś zachowane ślady złocenia wskazują, że pierwotnie całość pokryta była barwną polichromią[2].
Wieko sarkofagu, z reliefami przedstawiającymi wziętą do niewoli barbarzyńską rodzinę oraz kobiece popiersie, znajduje się obecnie w muzeum w Moguncji[1]. Pierwotnie znajdowała się na nim także zatarta już dzisiaj inskrypcja[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Fred S. Kleiner: A History of Roman Art. Enhanced Edition. Boston: Wadsworth, 2010, s. 272-273. ISBN 978-0-495-90987-3.
- ↑ a b c d e f g h Wielka Historia Świata. T. 3. Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 415. ISBN 83-85719-84-9.
- ↑ a b c d e f g Alfred Twardecki: Mały słownik sztuki starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: Unia wydawnicza Verum, 1998, s. 113. ISBN 83-85921-75-3.