Wikipedia

Wikipedia:Projekt zaleceń edycyjnych dotyczących miejsc kultu religijnego

Choć niniejsza strona nie stanowi oficjalnie przyjętych zaleceń edycyjnych Wikipedii, to nie ma zakazu kierowania się poniższymi zaleceniami, a jest to wręcz wskazane dla zachowania pewnego poziomu artykułów o encyklopedycznych miejscach kultu religijnego (świątynie, parafie itp.).

Nazwa

Nazwa samego artykułu (nie zaś treść linku, która zależy od kontekstu):

  • powinna być możliwie krótka, bo hasła szuka się zawsze po krótszej (np. parafia św. Pawła w Warszawie) niż dłuższej nazwie (np. parafia pod wezwaniem świętego Pawła Apostoła w Warszawie-Pradze)
  • powinna być aktualna (obecna, dzisiejsza) lub ostatnia za czasów istnienia obiektu; z poprzednich nazw powinny prowadzić przekierowania
  • co do zasady powinna składać się z trzech elementów (rodzaj, wezwanie i lokalizacja):
    • rodzaj (typ, ranga, status) obiektu
      • a w szczególności:
        • kościół (nie: kościół parafialny, nie: kościół filialny; nie: kościół farny, nie: fara — ze względu na różne i nieformalne kryteria, które kwalifikują świątynię jako farę)
        • kaplica
        • kolegiata (nie: kościół kolegiacki)
        • katedra, konkatedra, archikatedra (nie: kościół katedralny itd.)
        • bazylika (większa, mniejsza?), bazylika katedralna itp.
        • cerkiew
        • synagoga
        • świątynia
        • meczet
    • wezwanie (patron, tytuł) albo główne bóstwo obiektu (o ile zostało obrane):
      • nazwa nie powinna zawierać wyrażenia "pod wezwaniem " ani "pw. " (patrz dalej)
      • wezwanie świętego zawiera skrót "św." (małe ś, bo skróty pisze się małą literą[1][2][3][4][2]), nie zaś pełny wyraz "święty"
        • wezwanie dwóch lub więcej świętych zawiera:
          • ten sam skrót "św." powtórzony (np. parafia św. Jana i św. Augustyna), ewentualnie pojedynczy (np. parafia św. Jana i Augustyna)
          • nie zawiera skrótu "św.św." ani ze spacją "św. św."[5]
          • nie zawiera skrótu "śś.", gdyż jest to błąd ortograficzny[6] (patrz też dalej)
          • w drodze wyjątku[7] pisze się pełną nazwą "Świętych Apostołów", "Świętych Archaniołów", "Świętych Aniołów" (w tym "...Stróżów")
        • w drodze wyjątku pisze się pełną nazwą "świętego", jeśli nie jest to osoba kanonizowana, np. Krzyża Świętego, Trójcy Świętej, Ducha Świętego, Rodziny Świętej, Świętego Zbawiciela
      • zamiast MB, MBKP, NMP, NSPJ pisz lepiej: "Matki Bożej", "Królowej Polski", "Najświętszej Maryi Panny", "Najświętszego Serca Pana Jezusa" itp.
      • skrót "św." pisze się zawsze przed imieniem (św. Jana, nie Jana św.), zaś pełny wyraz "świętego/świętych/świętej" często po wyrazie (Rodziny Świętej, nie: Świętej Rodziny)
    • lokalizacja obiektu
      • zawiera nazwę miejscowości, nie zaś dzielnicy czy ulicy, chyba że jako ujednoznacznienie (wówczas i tak musi w pierwszej kolejności paść nazwa miejscowości)
  • poza tym nazwa artykułu nie powinna zawierać:
    • nazwy zakonu obsługującego świątynię/parafię, np. franciszkański, franciszkanów, OO. Franciszkanów, Ojców Franciszkanów itp.
    • wyznania, np. rzymskokatolicki, greckokatolicki, ewangelicko-augsburski, prawosławny itp.
    • stylu architektonicznego, np. barokowy, gotycki itp.
    • żadnych innych zbędnych, dodatkowych ani potocznych określeń, np. zamkowy, parafialny, czerwony, przy ulicy Ptasiej itp.
  • nazwa może natomiast oczywiście zawierać ujednoznacznienie – na samym końcu nazwy (w nawiasach):
    • terytorialne, np. dzielnica, ulica
    • historyczne, np. stary/nowy, istniejący/nieistniejący
    • religijne, np. rzymskokatolicki, ewangelicko-augsburski
  • nie należy mieszać artykułu o kościele parafialnym z artykułem o parafii
    • jednakże, do chwili utworzenia stosownego artykułu, dopuszczalne jest utworzenie wspólnego artykułu o parafii (nie o kościele parafialnym!) i wprowadzenie stosownych przekierowań
    • połączony artykuł o parafii i jej świątyniach należy rozdzielić, jeśli zawartość sekcji dopuszcza na rozdzielenie artykułów

Przekierowania

  • zbędne są przekierowania z nazw "pw.", "pod wezwaniem"
  • zbędne są przekierowania z nazw "świętego/świętej/świętych/św./św. św.", jeśli zastosowano inną, lecz prawidłową nazwę artykułu
  • potrzebne są przekierowania z nazw skróconych, np. "MBKP -> Matki Bożej Królowej Polski" itp.

Zdanie wstępne

  • o świątyni — zawiera rangę świątyni, wyznanie, wezwanie, miejscowość, parafię; ewentualnie w razie wyraźnej potrzeby także dekanat i diecezję (przy parafii) oraz dzielnicę, ulicę, gminę czy powiat (przy miejscowości)
    • przykładowy (fikcyjny) wzór dla świątyni:

'''Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach'''' – [[kościół (budynek)|kościół]] [[Kościół rzymskokatolicki|rzymskokatolicki]] pod [[wezwanie]]m Świętych [[Apostoł]]ów [[Piotr Apostoł|Piotra]] i [[Paweł z Tarsu|Pawła]] w [[Szopienice|Szopienicach]], dzielnicy [[Katowice|Katowic]], w parafii [[parafia św. Marii Magdaleny w Katowicach|św. Marii Magdaleny]].

  • o parafii — zawiera wyznanie, wezwanie, miejscowość, dekanat, diecezję; ewentualnie w razie wyraźnej potrzeby także archidiecezję (przy dekanacie) oraz dzielnicę, gminę czy powiat (przy miejscowości)
    • przykładowy (fikcyjny) wzór dla parafii:

'''Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach'''' – [[parafia]] [[Kościół rzymskokatolicki|rzymskokatolicka]] pod [[wezwanie]]m Świętych [[Apostoł]]ów [[Piotr Apostoł|Piotra]] i [[Paweł z Tarsu|Pawła]] w [[Katowice|Katowicach]], w [[dekanat Katowice III|dekanacie Katowice III]], w [[archidiecezja katowicka|archidiecezji katowickiej]].

Kategorie

Infobox

pw.

Na Wikipedii przyjęło się nazywać świątynie i parafie bez zwrotu "pw.". Ewentualne przekierowanie jest zbędne, bowiem:

  • w razie jego braku użytkownik i tak dojdzie do celu (wikiwyszukiwarka pokaże właściwy link)
  • zazwyczaj nikt nie wpisuje "pw." ani "pod wezwaniem", jeśli szuka jakiegoś kościoła czy parafii
  • jest kilkaset(???), a docelowo kilkanaście tysięcy, artykułów o świątyniach i parafiach posiadających wezwanie; trzeba by sprawiedliwie wszystkim porobić przekierowania
  • niektóre wezwania mają kilka wariantów ("św./Świętego/świętego Krzyża" albo "Krzyża św./Świętego/świętego"; NMP albo Najświętszej Maryi Panny; MB, Matki Bożej albo Matki Boskiej); teoretycznie i je trzeba by przekierowywać; w większości przypadków jest to zbędne (jedyny problem jest ze skrótami - NMP, MB)
  • zwrot "pw." prowokuje do błędów ortograficznych ("p. w.", "p.w.", "śś." – wszystkie nieprawidłowe)
  • wg niektórych zwrot "pw." jest superfluum, tzn. jest zbędny (nie wnosi niczego nowego)
  • ponadto nieużywanie "pw." zostało ustalone w 2005 r. w drodze konsensusu

Zaznaczam, że powyższe uwagi dotyczą wyłącznie nazw artykułów, a już nie ich treści ani napisów odsyłaczy, gdzie może być używane "pod wezwaniem" i "pw.", natomiast zgodnie z zasadami polskiej ortografii nie powinny być używane błędne skróty p. w. czy p.w. ani inne do skrócenia wyrazów "pod wezwaniem".

śś.

Zgodnie z obowiązującymi zasadami polskiej ortografii, skoro skrót od wyrazu w liczbie pojedynczej "święty, święta" to "św.", to skrót od wyrazu w liczbie mnogiej "święci" to "św. św.". Oto opinie polonistów potwierdzające taki wariant:

  • Słownik ortograficzny języka polskiego wraz z zasadami pisowni i interpunkcji, opracowanie zasad pisowni i interpunkcji polskiej – prof. dr Mieczysław Szymczak; wyd. VII, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986, ISBN 83-01-05654-1, s. 131, pkt 8:
    Aby wyrazić za pomocą skrótu liczbę mnogą rzeczowników, które w liczbie pojedynczej oznaczane są skrótem jednoliterowym, podwajamy tę literę i na końcu stawiamy kropkę, np. pp. (panowie, państwo), oo. (ojcowie, np. bernardyni), ss. (siostry, np. urszulanki); skróty dwuliterowe i więcejliterowe powstałe przez odrzucenie zakończenia wyrazu powtarzamy zachowując ich oddzielną pisownię, np. ob. ob. (obywatele), tow. tow. (towarzysze), doc. doc. (docenci), prof. prof. (profesorowie), dyr. dyr. (durektorzy), inż. inż (inżynierowie), red. red. (redaktorzy).

Nieprawidłowy natomiast jest skrót "śś." od wyrazu "święci". Oto opinie polonistów odrzucające taki wariant:

  • Poradnia Językowa PWN z 2003 roku https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/ss-Piotr-i-Pawel-czy-sw-sw-Piotr-i-Pawel;2520.html
    "(...) Chyba że chodziło o skrót śś. (tekst pytania nie zawierał liter ze znakami diakrytycznymi), który wymienia J. Podracki w Słowniku skrótów i skrótowców. Skrót ten być może ma oparcie w praktyce językowej, lecz jest niezgodny z regułą ogólną, którą podają Nowy słownik ortograficzny PWN (na s. LXXI) i J. Podracki w swoim słowniku (na s. 21), ponieważ polskim skrótem wyrazu święty jest św., a nie ś. (...)"

Ta sama poradnia w roku 2015 podaje już https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/swieci-w-skrocie;15957.html:

  • "(...) Mamy jeszcze jedną możliwość, ponieważ Jerzy Podracki w Słowniku skrótów i skrótowców podaje zwięzły skrót śś. (nieznany jednak Wielkiemu słownikowi ortograficznemu PWN), dzięki czemu można pisać kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła i kościół pw. śś. Piotra i Pawła. (...)"

Ponadto, w niektórych słownikach (w tym ortograficznych) istnieje osobny artykuł "św.", nie ma natomiast osobnego artykułu, ani adnotacji w artykułach "św." i "święty", że miałby być dopuszczalny skrót "śś". Oprócz ww. słowników sprawdzałem ponadto, że nie ma "śś." w następujących słownikach:

  • Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. nacz. Witold Doroszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977
  • Biblioteka Gazety Wyborczej i Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-15102-7:
  • internetowy słownik ortograficzny PWN http://so.pwn.pl/

Przypisy

  1. ↑ Poradnia językowa
  2. ↑ a b Poradnia językowa
  3. ↑ Poradnia językowa
  4. ↑ Poradnia językowa
  5. ↑ Poradnia językowa
  6. ↑ Poradnia językowa
  7. ↑ Co do zasady, "z imionami świętych słowo święty (także w postaci skróconej do św.) piszemy zasadniczo małą literą: święty Piotr, św. Anna itp."
    http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=5788
    http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=2509

Z dyskusji wikipedystów

Dyskusje wikipedystów nt. nazw i skrótów używanych w artykułach o świątyniach i parafiach:

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Projekt_zaleceń_edycyjnych_dotyczących_miejsc_kultu_religijnego&oldid=58845903”