Wikiprojekt:Edukacja/Wikizeszyty

Lekcja botaniki w klasie męskiej między 1920 a 1929 r., fot. H.Poddębski

Wikiprojekt Wikizeszyty powstaje od połowy kwietnia 2020 jako odpowiedź na sytuację edukacyjną spowodowaną przez pandemię.


  • Aktualizacja jesień 2020: jesienią pierwsze Wikizeszyty (po poprawkach obecne już na Wikibooks i nowe) zostaną zaprezentowane środowisku nauczycielskiemu wraz z zachętą do pobierania i korzystania w czasie prowadzonych lekcji. Wersje audio wybranych haseł, przystosowane do trybu szkolnego, regularnie zamieszczane są w dedykowanej kategorii na Wikimedia Commons.
  • Aktualizacja: gotowe, po składzie, Wikizeszyty są już w Wikimedia Commons: Jesień dla klas I-III oraz Geografia Europy dla kl. VI
  • Aktualizacjaczerwiec 2021: Wikizeszyty złożone do .pdf można czytać i pobierać na stronie Wikiszkoła.pl W przygotowaniu kolejne materiały!


Kontekst edytuj

Reagując na zamknięcie niemal wszystkich szkół na świecie, w zespole Education Team przy Wikimedia Foundation opracowano 4-punktowy plan działania, który zakłada m.in.: zbieranie danych o wpływie pandemii na działania edukacyjne społeczności w różnych krajach, inicjatywę #EduWiki challenge, wsparcie działań UNESCO COVID-19 Education Coalition. Do mapy dobrych praktyk w okresie pandemii, zgłosiliśmy m.in. nasze nowe grupy facebookowe, gdzie zapowiadamy wikiszkolenia online oraz wymieniamy się wiedzą. Chcemy też zgłosić nasz nowy pomysł: Wikizeszyty.

Wikizeszyty - dla kogo? edytuj

Materiały wytworzone w tym działaniu mogą służyć bieżącym potrzebom nauczycieli, opiekunów, uczniów w czasie nauki zdalnej spowodowanej pandemią. Zawsze jednak będą stanowić cenny zasób edukacyjny także w sytuacji normalności i nie-zarazy. Chcemy również włączyć Wikizeszyty do zasobów programu Wikiszkoła (np. jako element zaplanowanego kursu MOOC).

Zaproszenie do współpracy i kontakt edytuj

Zapraszamy do współpracy w projekcie dla szkół Wikipedystów i Wikipedystki, (przekażcie także słowo Wikisłownikarzom i Wikiskrybom)! Jesteś ekspertem/ ekspertką od jakiegoś tematu? Twoje artykuły lub zdjęcia, źródła są często wyróżniane? Zapraszam Cię serdecznie do współpracy przy projekcie Wikizeszyty! Szykujemy specjalną Gwiazdkę Szkolną dla uczestników i uczestniczek. Można działać w zespole, można indywidualnie, koordynację i efekt końcowy (wygląd, promocja...) zapewniamy.

Zaglądajcie na stronę dyskusji projektu!

Kontakt: klara.sielicka@wikimedia.pl

Klara Sielicka-Baryłka (WMPL) (dyskusja) 13:27, 23 kwi 2020 (CEST)[odpowiedz]

Działania edytuj

 
Kobieta ucząca geometrii - miniatura z XIV-wiecznego wydania Elementów Euklidesa

Raz na 2 tygodnie (albo raz w miesiącu - wtedy zbiorczo) będziemy wydawać na specjalnej stronie (Wikibooks oraz zewnętrzna strona) tematyczne Wikizeszyty z zestawem edukacyjnym dopasowanym do danego tematu w szkolnej podstawie programowej. Materiał będzie do pobrania w formie pdf oraz w opcji przeglądania online. Każdy zestaw będzie opatrzony adnotacją, jacy wikipedyści go opracowali. Harmonogram: pilotażowo maj - czerwiec 2020, potem na stałe od września 2020.

Zestaw będzie złożony z wikielementów takich jak:

  • artykuł (medalowy, dobry, wyróżniony; całkiem OK) - wymagane
  • wybór zdjęć z Commons (lub wskazana kategoria) - wymagane
  • propozycje z Wikisłownika,
  • propozycje z Wikiźródeł,
  • propozycje z Wikicytatów
  • wersji audio artykułu, które wyprodukujemy po wyborze haseł do danego zestawu

Zestaw będzie też zawierał propozycję lekcji/działania na bazie zestawu opracowaną przy współudziale specjalistów od edukacji.

Każdy Wikizeszyt będzie zawierał wprowadzenie i przejrzystą instrukcję.

Wikizeszyty powstają w Wikibooks - pierwszy Wikizeszyt historyczny : tutaj, pierwszy Wikizeszyt geograficzny: tutaj, pierwszy Wikizeszyt dla klas 1-3: tutaj (prace rozpoczęte w listopadzie 2020)

Tematy, poziomy nauczania edytuj

W pilotażowej fazie projektu Wikizeszytów szukamy osób do następujących tematów powiązanych z podstawą programową dla klas IV-VIII:

Wybierz swój temat, dopisz się, zobacz co potrzebne, wyślij koordynatorce twój zestaw/propozycję.

VI klasa. Biologia. Różnorodność i jedność świata zwierząt: Ptaki. edytuj

potrzebne: 2-3 artykuły wraz z wyborem 6-10 zdjęć (i ew. link do kategorii) + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + jeśli coś w Wikiźródłach pasuje, to podać zasób + ew. z Wikicytatów (2-3 przykłady)

Odniesienie do podstawy programowej (fragment): Biologia kl. IV-VIII. Uczeń: przedstawia różnorodność środowisk życia i cech morfologicznych ptaków, dokonuje obserwacji przedstawicieli ptaków (zdjęcia, filmy, schematy, okazy naturalne w terenie itd.) i przedstawia ich cechy wspólne oraz opisuje przystosowania ptaków do lotu, określa ptaki jako zwierzęta stałocieplne, przedstawia sposób rozmnażania i rozwój ptaków, wyjaśnia znaczenie ptaków w przyrodzie i dla człowieka;

VI klasa. Historia. Początki Rzeczypospolitej Obojga Narodów. edytuj

potrzebne: 3-4 artykuły wraz z wyborem 5-8 zdjęć + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + z Wikiźródeł przykłady (2-4) i ew. z Wikicytatów (2-3)

Odniesienie do podstawy programowej (fragment): Uczeń: charakteryzuje stosunki wyznaniowe i narodowościowe w Rzeczypospolitej; wyjaśnia główne założenia konfederacji warszawskiej; wyjaśnia okoliczności uchwalenia artykułów henrykowskich i przedstawia zasady wolnej elekcji; omawia przebieg i rezultaty pierwszych wolnych elekcji; opisuje panowanie Stefana Batorego, ze szczególnym uwzględnieniem jego polityki zewnętrznej.

  • chętni do wlączenia się: TR, Marcelus (przesłana propozycja)., .....
  • aktualizacja:   Zrobione

VI klasa. Historia. Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVII wieku edytuj

potrzebne: 3-4 artykuły wraz z wyborem 7-10 grafik/zdjęć (ew. link do interesującej kategorii całej) + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + z Wikiźródeł przykłady (2-4) i ew. z Wikicytatów (2-3)

Odniesienie do podstawy programowej: (fragment) Uczeń: omawia przebieg i znaczenie potopu szwedzkiego; sytuuje w czasie, lokalizuje i omawia najważniejsze bitwy w XVII wieku; (...) rozpoznaje charakterystyczne cechy kultury baroku, odwołując się do przykładów architektury i sztuki we własnym regionie.

VI klasa. Historia. Wielkie odkrycia geograficzne. edytuj

potrzebne: 3-4 artykuły wraz z wyborem 10-12 grafik/zdjęć (ew. link do interesującej kategorii całej) + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + z Wikiźródeł przykłady (2-4) i ew. z Wikicytatów (2-3)

Odniesienie do podstawy programowej: Uczeń: wyjaśnia przyczyny i ocenia wpływ odkryć geograficznych na życie społeczno- -gospodarcze i kulturowe Europy oraz Nowego Świata; umieszcza w czasie i przestrzeni wyprawy Krzysztofa Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana oraz sytuuje w przestrzeni posiadłości kolonialne Portugalii i Hiszpanii.

  • chętni do wlączenia się: TR, .....
  • aktualizacja:   Zrobione

V klasa. Historia. Społeczeństwo i kultura średniowiecznej Europy. edytuj

potrzebne: 3-4 artykuły wraz z wyborem 6-10 zdjęć + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + z Wikiźródeł zestaw przykładów (3-5 przykładów), i ew. z Wikicytatów przykłady

Odniesienie do podstawy programowej (fragment): Uczeń: porównuje kulturę rycerską i kulturę miejską, opisuje charakterystyczne cechy wzoru rycerza średniowiecznego, rozpoznaje zabytki kultury średniowiecza, wskazuje różnice między stylem romańskim a stylem gotyckim;

  • chętni do włączenia się: EwkaC (architektura), Patephon (rycerstwo, zamki - przesłana propozycja), Marcelus

VI klasa. Język polski. Kształcenie literackie i kulturowe. edytuj

potrzebne: 3-4 artykuły wraz z wyborem 3-6 zdjęć + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + Wikisłownik (2-4 przykłady) + z Wikiźródeł zestaw przykładów ( 4-6) i ew. z Wikicytatów przykłady;

Odniesienie do podstawy programowej (fragment): podpunkt: Czytanie utworów literackich: Uczeń rozpoznaje czytany utwór jako baśń, legendę, bajkę, hymn, przypowieść, mit, opowiadanie, nowelę, dziennik, pamiętnik lub powieść oraz wskazuje jego cechy gatunkowe;(...); odróżnia dialog od monologu, rozumie ich funkcje w utworze; charakteryzuje podmiot liryczny, narratora i bohaterów w czytanych utworach; rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz wskazuje ich funkcje w utworze;wskazuje w utworze bohaterów głównych i drugoplanowych oraz określa ich cechy;

  • chętni do włączenia się:  Witia,....,.....

VII-VIII klasa. Język polski. Kształcenie literackie i kulturowe. edytuj

potrzebne: 3-4 artykuły wraz z wyborem 3-6 zdjęć, Wikisłownik (2-4 przykłady) + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + z Wikiźródeł zestaw przykładów ( 4-6) i z Wikicytatów przykłady (4-6)

Odniesienie do podstawy programowej (fragment): Czytanie utworów literackich. Uczeń: rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka i dramat; określa cechy charakterystyczne dla poszczególnych rodzajów i przypisuje czytany utwór do odpowiedniego rodzaju; rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu, w tym: pamiętnik, komedia, fraszka, sonet, pieśń, tren, ballada, epopeja, tragedia – i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich; (...) wykorzystuje w interpretacji tekstów literackich elementy wiedzy o historii i kulturze; wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, społeczny;

  • chętni do włączenia się:  Witia,...,....

VI klasa. Geografia. Geografia Europy. edytuj

potrzebne: 2-3 artykuły wraz z wyborem 6-10 zdjęć (i ew. link do kategorii) + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + jeśli coś w Wikiźródłach pasuje, to podać zasób, i ew. Wikicytaty (2-3 przykłady)

Odniesienie do podstawy programowej (fragment): dz. VII, pkt 9 Uczeń: określa podobieństwa i różnice między wielkimi miastami Europy: Londynem i Paryżem; porównuje cechy rolnictwa Danii i Węgier

  • chętni do włączenia  się: TR (przesłany zestaw)..,.....
  • aktualizacja:   Zrobione

V klasa. Geografia. Krajobrazy Polski edytuj

potrzebne: 2-3 artykuły wraz z wyborem 6-10 zdjęć (i ew. link do kategorii) + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + jeśli coś w Wikiźródłach pasuje, to podać zasób, i ew. Wikicytaty (2-3 przykłady)

Odniesienie do podstawy programowej (fragment): Uczeń:opisuje zajęcia, tradycje rodzinne i zwyczaje mieszkańców wybranych krain geograficznych Polski; opisuje najważniejsze obiekty dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Polski oraz wskazuje je na mapie;

  • chętni do włączenia się: TR, (przesłany zestaw) ….
  • aktualizacja:   Zrobione

Plastyka edytuj

potrzebne: 5-7 artykułów wraz z wyborem 10-17 zdjęć, + ew. komentarz od wikipedysty/-tki dlaczego te art. akurat, co interesującego podczas tworzenia etc. + z Wikiźródeł zestaw przykładów (4-6) i z Wikicytatów przykłady (4-6)

Odniesienie do podstawy programowej (fragment): dz. III:Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń: zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła architektury (historycznej i współczesnej); rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów; rozumie i charakteryzuje na wybranych przykładach z różnych dziedzin pojęcie stylu w sztuce;

  • chętni do włączenia się: …...