Witold Szwedkowski (ur. 1976)[potrzebny przypis] – działacz społeczny i kulturalny, współtwórca i jeden z polskich liderów Miejskiej Partyzantki Ogrodniczej oraz poeta. Jego twórczość zawiera komponenty społeczne, literackie, artystyczne i ekologiczne. Od roku 2020 jest członkiem Stowarzyszenia Architektury Krajobrazu[1].

Witold Szwedkowski
Data urodzenia

1976

Zawód, zajęcie

działacz społeczny, poeta

Ekologia edytuj

Działania w zakresie ogrodnictwa partyzanckiego rozpoczął w roku 2005. W roku 2010 uruchomił Schronisko dla Niechcianych Roślin, społeczność zajmującą się organizacją adopcji roślin pokojowych[2][3][4][5][6]. Działania zaczęły być dostrzegane przez media od roku 2013[7], zdobywając od tego czasu popularność oraz naśladowców[7][8][9][10][11][12][13][14].

Szwedkowski organizował zakładanie pierwszych w województwie śląskim ogrodów społecznych[15] i popularyzuje wiedzę na ich temat[16][17][18] oraz na temat dzikich roślin jadalnych[19].

W roku 2017 zorganizował Światowy Dzień Siania Dyni w Miejscach Publicznych[20][21][22]. W roku 2018 termin wydarzenia ustalony został na 16 maja, a w propagowanie go i w sianie dyń zaangażowało się 900 osób[23]. W roku 2019 włączenie się do imprezy zadeklarowały grupy ogrodników miejskich z Gandawy, Królewca i kilku miast amerykańskich oraz Park Śląski[24].

Do roku 2019 publikował na łamach Gazety Parkowej cykl poświęcony ogrodnikom miejskim[25][26]. Od roku 2020 publikuje na łamach miesięcznika Zieleń Miejska[27], a od 2021 w miesięczniku Lider Biznesu - Magazyn Branży Ogrodniczej[28][29][30][31][32].

Kultura edytuj

 
"Italian sonnet" Witold Szwedkowski (2018)
 
"Not so blue monday", Witold Szwedkowski (2019)

Witold Szwedkowski był jednym członków założycieli grupy poetyckiej Bellerofon, która działała w Łodzi latach 1998-2001[33]. W roku 2017 był zwycięzcą konkursu Poetika[34]. W roku 2019 był nominowany w XV Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. Kazimierza Ratonia[35].

Tworzy poezję w nurcie neolingwistycznym, poezję konkretną i haptyczną. Publikuje na wystawach i w Internecie; w Polskim Serwisie Literackim i Wywrocie.

W roku 2008 był inicjatorem przeniesienia nieczynnej wieży wyciągowej kopalni ze Śląska do Łodzi[36][37]. Pomysł zwrócił uwagę na walory dziedzictwa materialnego Górnego Śląska[38][39]. W kolejnych latach zabezpieczone i poddane renowacji zostały wieże szybowe w Świętochłowicach, Siemianowicach Śląskich oraz Katowicach.

W 2016 wydał książkę pod tytułem Świadkowie historii (współautor: Sebastian Pypłacz)[40]. Książka zawiera mapę i przewodnik z opisem kilkudziesięciu obiektów z terenu centrum Chorzowa. Tytułowi „świadkowie historii” to przedmioty i detale architektoniczne o niegdyś określonym zastosowaniu. Dziś są zapomniane, nieużywane, a czasem, mimo dziewiętnastowiecznego pochodzenia usuwane z krajobrazu miejskiego. Zwykle z utratą podstawowej funkcji, do jakiej zostały zaprojektowane, tracą też wartość materialną, a nie posiadają statusu zabytku techniki. Pozostają jednak źródłem informacji o życiu przeszłych pokoleń[41]. Przygotowaniu książki towarzyszyły spotkania i konsultacje z mieszkańcami.

Organizował zbiórkę pieniędzy dla Szymona Szymankiewicza, zdobywcy złotego medalu na 26 Biennale Plakatu Polskiego[42][43].

W lutym 2022 roku Szwedkowski wystąpił ze zbiórką podpisów pod petycją do Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, opowiadając się za zachowaniem w charakterze świadka historii pnia największego drzewa na krakowskich Plantach, pomnika przyrody, który 18 lutego 2022 r. został przewrócony przez wichurę. Petycja spotkała się z zainteresowaniem ze strony krakowskich mediów, a podpisało się pod nią ponad trzysta osób zaangażowanych w ochronę dziedzictwa Krakowa[44][45][46][47][48].

Wystawy edytuj

Wyróżnienia edytuj

W roku 2017 uhonorowany został tytułem Lokalny Bohater 2017[55].

Za popularyzowanie wiedzy o ogrodnictwie miejskim wśród społeczności lokalnej oraz rewitalizację terenów poprzemysłowych w śląskich miastach nominowany był w plebiscycie Dziennika Zachodniego do tytułu Osobowość Roku 2018[56].

Przypisy edytuj

  1. Stowarzyszenie Architektury Krajobrazu, Członkowie SAK [online], sak.org.pl [dostęp 2021-02-01] (pol.).
  2. Daniel Arciszewski, "Oddają przed przeprowadzkami, czasem na tamten świat". Rozmawiamy z twórcą Schroniska dla Niechcianych Roślin [online], NOIZZ [dostęp 2020-02-10] (pol.).
  3. Michalina Bednarek, "Witold Szwedkowski założył pierwsze w Polsce schronisko dla niechcianych roślin [online], Gazeta Wyborcza [dostęp 2020-02-10] (pol.).
  4. Joanna Cieśla: Schronisko dla roślin. Polityka. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  5. Agata Nurek: Chorzów: pierwsze w Polsce schronisko dla niechcianych roślin. Radio eM. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  6. Schronisko dla niechcianych roślin - spotkanie z Witoldem Szwedkowskim. MBP w Katowicach. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  7. a b Joanna Opyd: Miejska Partyzantka Ogrodnicza: sadzenie ma znaczenie. Dziennik Zachodni. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  8. Schroniska dla roślin na ratunek umierającej zieleni. Miasto 2077. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  9. Magdalena Gościniak: NIESTRUDZENI PRZYJACIELE ROŚLIN. Ultramaryna. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  10. Jakub Jałowiczor: Miasto Działaczy. Gość Niedzielny. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  11. Miejska Partyzantka Ogrodnicza. TVN. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  12. MIASTO, MASA, ROŚLINA Czy partyzantka roślinna będąca ruchem miejskim może stać się ruchem masowym?. SARP Katowice. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  13. Zieloni Partyzanci zaatakowali Rynek. Chorzowianin. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  14. Śląskie Dni Architektury w Rybniku. infoarchitekta.pl. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  15. Zainteresowanie ogrodem społecznym. Portal miasta Siemianowice Śląskie. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  16. Witold Szwedkowski: ten co się napracuje ma dodatkowe korzyści. sebastianpyplacz.pl. [dostęp 2020-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-30)]. (pol.).
  17. Niech zakiełkuje zieleń i relacje międzyludzkie!. Redakcja BB. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  18. Ogrody społeczne. Łódź Design Festival. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  19. Dzikie rośliny jadalne z miasta. Łódź Design Festival. [dostęp 2020-02-10]. (pol.).
  20. Katarzyna Głowacka: Dynia połączy sąsiadów. Silesion. [dostęp 2018-06-06]. (pol.).
  21. Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego: Sadzenie ma znaczenie!. slaskie.pl. [dostęp 2018-06-06]. (pol.).
  22. Kamil Nowak: Międzynarodowy dzień siania dyni w miejscach publicznych. TVP Katowice. [dostęp 2018-06-06]. (pol.).
  23. Miejska Partyzantka Ogrodnicza, Światowy dzień siania dyni w miejscach publicznych 2018 [online], Facebook [dostęp 2018-06-06] (pol.).
  24. Miejska Partyzantka Ogrodnicza, Światowy dzień siania dyni w miejscach publicznych 2019 [online], Facebook [dostęp 2019-04-30] (pol.).
  25. Gazeta Parkowa - maj 2017 [online], Gazeta Parkowa [dostęp 2020-02-10] (pol.).
  26. Jan Styra - twórca gigantów [online], Gazeta Parkowa [dostęp 2020-02-10] (pol.).
  27. Wyniki wyszukiwania - BazTech - Yadda [online], Baza danych zawartości polskich czasopism technicznych [dostęp 2021-07-14] (pol.).
  28. a (red.), Nasi eksperci [online], Lider Biznesu - Magazyn Branży Ogrodniczej [dostęp 2022-03-14] (pol.).
  29. Witold Szwedkowski, Efekt skrzydeł motyla [online], Lider Biznesu - Magazyn Branży Ogrodniczej [dostęp 2022-03-14] (pol.).
  30. Witold Szwedkowski, Ładne i smaczne [online], Lider Biznesu - Magazyn Branży Ogrodniczej [dostęp 2022-03-14] (pol.).
  31. Witold Szwedkowski, Do trzech razy krajobraz [online], Lider Biznesu - Magazyn Branży Ogrodniczej [dostęp 2022-03-14] (pol.).
  32. Witold Szwedkowski, Drzewa owocowe w mieście [online], Lider Biznesu - Magazyn Branży Ogrodniczej [dostęp 2022-03-14] (pol.).
  33. Grupa poetycka "Bellerofon". lodz.wyborcza.pl. [dostęp 2020-02-12]. (pol.).
  34. Konkurs PoeTIKA 2017 rozstrzygnięty. wsti.pl. [dostęp 2020-02-12]. (pol.).
  35. Konkurs im. Kazimierza Ratonia. Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Olkuszu. [dostęp 2020-02-12]. (pol.).
  36. [hhttp://slaskie.naszemiasto.pl/tag/witold-szwedkowski Przeniesie wieżę szybową ze Śląska do Łodzi], slaskie.naszemiasto.pl, 12 lutego 2020
  37. Z ziemi śląskiej do Łodzi - Rozmowa z Witoldem Szwedkowskim, psychologiem, artystą, autorem projektu „Kopalnia dla Łodzi”, gryfny.wordpress.com, 12 lutego 2020
  38. Czy kawałek kopalni pojedzie do Łodzi?, Trybuna Górnicza, 12 lutego 2020
  39. Czy kawałek kopalni pojedzie do Łodzi?, katowice.wyborcza.pl, 12 lutego 2020
  40. Świadkowie historii: Wolka 2.0 / Witold Szwedkowski; fot. Sebastian Pypłacz, Witold Szwedkowski, chorzow-mbp.sowa.pl, 12 lutego 2020
  41. KULTURA NA WOLNOŚCI CZ.2, Chorzowskie Centrum Kultury, 12 lutego 2020
  42. Michalina Bednarek, Marszałek wycofał się z nagrody dla antynazistowskiego plakatu. Internauci rozpoczęli zbiórkę pieniędzy [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-20] (pol.).
  43. Mike Urbaniak, Szymon Szymankiewicz: Po zabójstwie Pawła Adamowicza emocje były rozhuśtane i moja grafika zaczęła żyć własnym życiem [online], Wysokie Obcasy [dostęp 2020-02-20] (pol.).
  44. Kuba Paduch, Czy powalony przez wichurę buk powinien zostać tam, gdzie jest? Powstała petycja [online], Radio ESKA [dostęp 2022-03-17] (pol.).
  45. Joanna Porębska, Drzewa-pomniki przyrody powalone przez wichurę w Małopolsce [online], Radio Kraków [dostęp 2022-03-17] (pol.).
  46. Buk na Plantach zostanie tam, gdzie upadł? Potrzebna jedna zgoda [online], krknews.pl [dostęp 2022-03-17] (pol.).
  47. Małgorzata Wosion, Wichura powaliła buk czerwonolistny. Jest petycja, by jego pień został na Plantach [online], RMF 24 [dostęp 2022-03-17] (pol.).
  48. Monika Waluś, "Buk mi świadkiem". Apelują o pozostawienie na Plantach drzewa, które przewróciła wichura. ZZM się przychyla [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2022-03-17] (pol.).
  49. Cyfroteka 2022 w Galerii OFF Piotrkowska - festiwal poświęcony sztuce cyfrowej. [w:] Łódź.pl [on-line]. uml.lodz.pl, 18.02.2022. [dostęp 2022-02-24].
  50. PO-MO II Gallery, 10 listopada 2020
  51. IV festiwal myśli cyfrowej CYFROTEKA, artinfo.pl, 12 lutego 2020
  52. Trudna miłość - Piotr Kotlicki, Albert Oszek, Małgorzata Rozenau, Natalia Rybka, Kamil Stańczak, Ultramaryna, 12 lutego 2020
  53. ŻNIWA / Witold Szwedkowski / Małgosia Rozenau / Kuczeryki, 12 lutego 2020
  54. Adbusting Situations, Witold Szwedkowski; wyd. Fundacja Galeria Hyperion ISBN 978-83-939228-1-9, artshopalberto.com, 12 lutego 2020
  55. Sadzenie ma znaczenie!, turozmawiamy.slaskie.pl, 1 lutego 2020
  56. Osobowość Roku 2018, Dziennik Zachodni, 1 lutego 2021