Wniebowzięcie Matki Boskiej (obraz El Greca z 1610)

Wniebowzięcie Matki Boskiej – obraz hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.

Wniebowzięcie Matki Boskiej

Autor	El Greco
Data powstania	1608–1614
Medium	olej na płótnie
Wymiary	108 × 82 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Madryt
Lokalizacja	Muzeum Thyssen-Bornemisza

Niepokalane Poczęcie kontemplowane przez Jana Ewangelistę El Greca z 1585 roku

Opis obrazu

Obraz, jak większość dzieł po roku 1610, powstał przy współudziale syna malarza Jorge Manuela. Inspiracją do powstania obrazu była wcześniejsza wersja Niepokalanego Poczęcia kontemplowanego przez Jana Ewangelistę z 1585. El Greco wykorzystał tę samą kompozycje rezygnując z przedstawienia Jana u dołu obrazu. Maria znajduje się w centrum kompozycji, unoszona przez cherubinów, których główki ledwo zaznaczone znajdują się u jej stóp. U góry aniołowie, tym razem w większości skupionych na śpiewach anielskich (tylko jeden ma w dłoniach flet), otaczają tradycyjnie wyidealizowaną postać Marii. Ich postacie są nadmiernie wydłużone i nieproporcjonalne w stosunku do ich głów. Podobnie jest u Madonny, która rozkłada dłonie przyjmując łaskę Ducha Świętego, który pod postacią gołębicy znajduje się nad jej głową. Od niego pada jasne światło oświetlające wszystkie postacie zebrane wokół oraz twarz i rozwarte dłonie Marii. Tak jak w poprzednich wersjach u dołu obrazu El Greco umieszcza zachmurzony, ciemny krajobraz na którym widoczne są maryjne symbole: lilie, róże, świątynia, fontanna, księżyc, nawiązujące do słów z Pieśni nad Pieśniami.

Proweniencja

Obraz znajdował się w różnych kolekcjach prywatnych i prezentowany był na różnych wystawach m.in. na wystawie w Prado w 1902 (istnieje fotografia obrazu z tego okresu). Tam został ponownie zauważony i odkryty jako późniejsze dzieło El Greca. W tym samym czasie obraz wszedł w posiadanie kolekcjonera Marquesa de la Vega-Inclan, założyciela Muzeum EL Greca w Toledo. W 1911 i 1912 dzieło było wystawiane w Monachium i w Kunsthalle Düsseldorf już jako własność budapeszteńskiego kolekcjonera Marczella von Nemesa. W 1930 obraz trafił do kolekcji Muzeum Thyssen-Bornemisza w Lugano, a w 1992 do oddziału w madryckiego.

Bibliografia

• Beat Wismer, Michael Scholz-Hansel, El Greco and modenism, Wyd. Museum Kunstpalast, ISBN 978-3-7757-3327-4.
• Jose Gudiol The complete painting of El Greco, Wyd. Greenwich House, Nowy Jork 1983 ISBN 0-517-404990.