Wnioskowania prawnicze
Wnioskowania prawnicze – w ich przypadku wyprowadza się obowiązywanie jednych norm prawnych z obowiązywania innych norm prawnych. Służą one do wypełniania luk w prawie, zwłaszcza luk extra legem[1].
Inne używane na nie określenia to wykładnia logiczna albo wykładnia uzupełniająca (konsekwencyjnie lub kreująco) albo reguły inferencyjne (inferencji) albo logiczne rozwijanie norm. Niekiedy zalicza się je również – razem z regułami kolizyjnymi i dyrektywami wykładni – do tzw. wykładni prawa sensu largo lub tzw. reguł egzegezy[1].
Reguły wnioskowań prawniczych
- Argumentum a contrario – niestosowanie obowiązującej normy prawnej do sytuacji, do których nie odnosi się ona wprost
- Argumentum a simile – zastosowanie normy prawnej do sytuacji nieregulowanej przez obowiązujące normy prawne – przepisów regulujących podobne sytuacje
- Wnioskowania instrumentalne - zwłaszcza reguły instrumentalnego zakazu i nakazu (rozumowanie z celu na środki)
- Argumentum a fortiori:
- a minori ad maius – wnioskowanie z mniejszego na większe (komu nie wolno mniej, temu tym bardziej nie wolno więcej)
- a maiori ad minus – wnioskowanie z większego na mniejsze (komu wolno więcej, temu tym bardziej wolno mniej)[2]
W nauce prawa przyjmuje się, że z wnioskowań prawniczych wolno korzystać z reguły dopiero wtedy, gdy skorzystanie z wykładni (sensu stricto) jest niewystarczające[3].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Maciej Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Wydawnictwo CM, Warszawa 2019, ISBN 978-83-66704-82-4.