Wybuch pyłu węglowego

Wybuch pyłu węglowego - egzotermiczna reakcja chemiczna, przebiegająca w bardzo krótkim czasie, powodująca powstanie znacznej ilości gazów w wyniku czego następuje gwałtowny wzrost ciśnienia, który w postaci fali podmuchu rozprzestrzenia się od miejsca zainicjowania wybuchu.

Warunki konieczne do zaistnienia wybuchu pyłu węglowego:

1. PYŁ WĘGLOWY Obecność niebezpiecznego pyłu węglowego o odpowiednim stężeniu. Niebezpieczny tzn. pochodzący z pokładu zagrożonego wybuchem pyłu węglowego. Wszystkie aktualnie eksploatowane w Polsce pokłady węgla zawierają ponad 10% części lotnych w bezwodnej i bezpopiołowej substancji węglowej. Nagromadzenie pyłu węglowego musi być takie , aby powstała mieszanina tego pyłu z powietrzem o stężeniu minimalnym 50(30 według ang. opracowań)g/m³ powietrza. Optymalnym stężeniem dla zaistnienia wybuchu jest 300g/m³ – 500g/m³
2. CZYNNIK AERODYNAMICZNY Przyczyna umożliwiająca wzbicie w powietrze pyłu osadzonego na spągu, ociosach, obudowie, urządzeniach i utworzenie mieszaniny z powietrzem. Przyczyną tą może być: wybuch metanu, tąpnięcie, roboty strzałowe, wybuch gazów pożarowych.
3. CZYNNIK TERMICZNY Inicjator (źródło zapłonu) wytworzonej mieszaniny o odpowiedniej temperaturze 550 °C – 1400 °C. Najczęstsze źródła zapłonu to: zapalony metan, roboty strzałowe, otwarty ogień lub urządzenia elektryczne.

W przypadku mieszaniny pyłu węglowego z metanem, zagrożenie jest 3x wyższe.

Bibliografia

• Rozporządzenie ministra gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych.(Dz. U. z dnia 2 września 2002 r.)Dz.U. z 2002 r. nr 139, poz. 1169
• "Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego oraz ocena skuteczności działań profilaktycznych w polskich kopalniach węgla kamiennego" Praca naukowa nr 864 GIG Autor: Krzysztof Cybulski