Zderzenie samolotów nad Brocklesby
29 września 1940 doszło do zderzenia samolotów w powietrzu nad Brocklesby (Nowa Południowa Walia, Australia). Wypadek miał nietypowy przebieg, ponieważ dwa uczestniczące w nim samoloty Avro Anson z No. 2 Service Flying Training School RAAF pozostały złączone po zderzeniu i udało się nimi bezpiecznie wylądować. Obydwaj nawigatorzy wyskoczyli na spadochronach, krótko potem wyskoczył pilot dolnego Ansona. Pilot górnego Ansona pozostał w maszynie po tym jak stwierdził, że może kontrolować lot połączonych samolotów używając własnych powierzchni sterowych oraz nadal działających silników dolnej maszyny. Wylądował bezpiecznie na wybiegu dla koni w pobliżu Brocklesby. Wszyscy czterej lotnicy przeżyli wypadek, oba samoloty zostały uratowane i w różnych rolach wróciły do służby w siłach powietrznych.
 Silniki i przednie sekcje obu samolotów po lądowaniu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data | |
| Rodzaj |
Zderzenie samolotów |
| Ofiary śmiertelne |
0 osób |
| Ranni |
1 osoba |
| Statek powietrzny | |
| Typ |
Dwa samoloty Avro Anson |
| Użytkownik |
No. 2 Service Flying Training School RAAF |
| Numer |
L9162 oraz N4876 |
Położenie na mapie Australii  | |
Położenie na mapie Nowej Południowej Walii  | |
 35°48′S 146°41′E/-35,800000 146,683333
| |
Szkoła lotnicza i szczegóły lotu
edytuj
No. 2 Service Flying Training School (No. 2 SFTS), bazowała w RAAF Station Forest Hill w pobliżu Wagga Wagga w Nowej Południowej Walii. Była jedną z dwunastu sformowanych w czasie II wojny światowej w ramach Commonwealth Air Training Plan szkół dla nowych pilotów[1][2]. Po przejściu wstępnego szkolenia lotniczego w Elementary Flying Training School absolwenci trafiali na dalsze szkolenie w SFTS, które skupiało się na technikach lotu, potrzebnych później w służbie operacyjnej. W zakres doskonalonych umiejętności wchodziło latanie według przyrządów, loty nocne, dalekie loty nawigacyjne, wyższa akrobacja, latanie w formacji, bombardowanie w locie nurkowym i ćwiczenia strzeleckie[3][4]. Budynki No. 2 SFTS znajdowały się nadal w budowie, gdy rozpoczęto pierwszy kurs szkoleniowy na samolotach Avro Anson 29 lipca 1940[1][5].
29 września 1940 dwa Ansony wystartowały z bazy lotniczej Forest Hill w celu wykonania lotu nawigacyjnego po trójkącie nad południową Nową Południową Walią[6]. Pilotem samolotu z numerem bocznym N4876 był Leading Aircraftman Leonard Graham Fuller (wiek: 22 lata) z Cootamundra. Nawigatorem był Leading Aircraftman Ian Menzies Sinclair z Glen Innes (wiek: 27 lat)[6][7][8][9]. Pilotem samolotu z numerem bocznym L9162 był Leading Aircraftman Jack Inglis Hewson (wiek: 19 lat) z Newcastle. Nawigatorem był Leading Aircraftman Hugh Gavin Fraser (wiek: 27 lat) z Melbourne[6][7][10][11]. Ich planowana trasa przebiegała najpierw przez Corowa, następnie przez Narrandera, a później z powrotem do Forest Hill[12].
Wypadek i awaryjne lądowanie
edytuj_%22piggyback%22_in_a_paddock_near_Brocklesby_2.jpg)
Ansony znajdowały się na wysokości 300 metrów nad miejscowością Brocklesby, w pobliżu Albury, gdzie miały wykonać zwrot[6][12]. Fuller stracił z oczu samolot Hewsona znajdujący się pod nim i oba Ansony zderzyły się wśród „skrzypliwego jęku metalu i rozdzierania płótna”[12]. Pozostały złączone ze sobą: Anson Fullera wbił się w grzbiet samolotu Hewsona. Oba silniki górnego samolotu wyłączyły się w momencie zderzenia, ale te z dolnego nadal działały na pełnej mocy i złączone samoloty rozpoczęły wolny lot po okręgu[7][12]. Fuller odkrył, że może kontrolować „połączone w zwariowany sposób” samoloty używając swoich lotek oraz klap i rozpoczął poszukiwanie miejsca do lądowania[12][13]. Obaj nawigatorzy, Sinclair i Fraser, wyskoczyli na spadochronach, wkrótce zrobił to samo pilot dolnego Ansona, który odniósł rany pleców, gdy śmigło górnego samolotu przecięło kadłub jego maszyny[1][12].
Po przeleceniu ośmiu kilometrów od miejsca zderzenia Fuller wylądował sczepionymi maszynami na dużym wybiegu dla zwierząt cztery mile na południowy zachód od Brocklesby, ślizgając się przez prawie 200 metrów po trawie[6][12]. Na tyle, na ile Fuller mógł ocenić, lądowanie było lepsze od tych, które wykonał w czasie ćwiczeń na lotnisku Forest Hill poprzedniego dnia. Pełniący obowiązki jego dowódcy Squadron Leader Cooper uznał wybór lądowiska za perfekcyjny, a samo lądowanie ocenił jako cudowny wyczyn (ang. wonderful effort)[7]. Inspektor do spraw wypadków powietrznych RAAF-u, Group Captain Arthur „Spud” Murphy znalazł się wkrótce na miejscu zdarzenia, wraz ze swoim zastępcą Henrym Winnekem. Fuller powiedział Murphy’emu[12]:
Zrobiłem wszystko co powiedziano mi bym zrobił w razie przymusowego lądowania – wylądować blisko jak to tylko możliwe miejsca zamieszkanego albo farmy, oraz, jeżeli to możliwe, lądować pod wiatr. Zrobiłem to wszystko. Jest tu farma, zrobiłem kilka okrążeń i wylądowałem pod wiatr. Samolot był jednak ciężki w pilotowaniu[14].
Następstwa
edytuj
Przypadek bardzo nietypowego lądowania zwrócił uwagę prasy z całego świata i spowodował, że Brocklesby stało się znane[7][12]. Oceniono, iż zapobiegając rozbiciu samolotów Fuller nie tylko oszczędził możliwych zniszczeń w Brocklesby, ale także uratował mienie wojskowe o wartości 40 000 funtów australijskich[7][12]. Oba samoloty zostały wyremontowane. Górny samolot wrócił do latania, natomiast dolny był używany jako statyczna pomoc naukowa w szkoleniach[6][12]. Hewson, po leczeniu w Albury District Hospital, wrócił do aktywnej służby, ukończył No. 2 SFTS w październiku 1940[7][12]. Odszedł do rezerwy w 1946 jako Flight Lieutenant[10]. Sinclair odszedł do rezerwy w 1945 także jako Flight Lieutenant[9]. Fraser został wysłany do Wielkiej Brytanii, gdzie służył jako Pilot Officer w 206 dywizjonie RAF bazującym w Aldergrove w Północnej Irlandii. Wraz z trójką załogantów zginął 1 stycznia 1942, gdy w czasie rutynowego lotu szkoleniowego samolotem Lockheed Hudson uderzył w drzewo[15].
Fuller został po swoim udanym lądowaniu awansowany do stopnia sierżanta, ale także ukarany dwoma tygodniami zakazu opuszczania koszar za rozmowę o wypadku z gazetami bez zezwolenia[12]. Ukończył No. 2 SFTS w październiku 1940, służył najpierw na Bliskim Wschodzie, następnie w Europie w 37 dywizjonie RAF. Został wyróżniony Distinguished Flying Medal za akcję nad Palermo (Włochy) w 1942 i otrzymał promocję oficerską wkrótce po odznaczeniu. Następnie został przeniesiony do Australii jako Flying Officer, instruktor w No. 1 Operational Training Unit w Sale w Wiktorii[7][13]. Zginął w wypadku pobliżu Sale 18 marca 1944, gdy jadąc rowerem zderzył się z autobusem[12][13].
26 stycznia 2007, w czasie obchodów Australia Day odsłonięto pomnik wydarzenia z 1940 w postaci silnika Avro Ansona[16].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c RAAF Historical Section, Units of the Royal Australian Air Force, s. 102–103.
- ↑ Gillison, Royal Australian Air Force 1939–1942, s. 111.
- ↑ Stephens, The Royal Australian Air Force, s. 67–70.
- ↑ Gillison, Royal Australian Air Force 1939–1942, s. 97, 109.
- ↑ Gillison, Royal Australian Air Force 1939–1942, s. 56.
- ↑ a b c d e f Parnell; Boughton, Flypast, s. 186.
- ↑ a b c d e f g h Ilbery, Hatching an Air Force, s. 16.
- ↑ Fuller, Leonard Graham w: World War 2 Nominal Roll [dostęp 6 czerwca 2012].
- ↑ a b Sinclair, Ian Menzies w: World War 2 Nominal Roll [dostęp 6 czerwca 2012].
- ↑ a b Hewson, Jack Inglis w: World War 2 Nominal Roll [dostęp 6 czerwca 2012].
- ↑ Fraser, Hugh Gavin w: World War 2 Nominal Roll [dostęp 6 czerwca 2012].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Coleman, Above Renown, s. 103–104.
- ↑ a b c Gillison, Royal Australian Air Force 1939–1942, s. 82–83.
- ↑ Well, sir, I did everything we’ve been told to do in a forced landing–land as close as possible to habitation or a farmhouse and, if possible, land into the wind. I did all that. There’s the farmhouse, and I did a couple of circuits and landed into the wind. She was pretty heavy on the controls, though!
- ↑ RAAF Personnel Serving on Attachment in Royal Air Force Squadrons, s. 14. awm.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-26)]. w: Australian War Memorial [dostęp 6 czerwca 2012].
- ↑ Mark Mulcahy: Gala double for couple. [w:] The Border Mail [on-line]. Fairfax Media, 27 stycznia 2007. [dostęp 2012-06-06].
Bibliografia
edytuj- Robert Coleman: Above Renown: The Biography of Sir Henry Winneke. South Melbourne, Victoria i Crows Nest, New South Wales: Macmillan w towarzystwie z The Herald and Weekly Times, 1988. ISBN 0-333-47809-6. (ang.).
- Douglas Gillison: Australia in the War of 1939–1945: Series Three (Air) Volume I – Royal Australian Air Force 1939–1942. Canberra: Australian War Memorial, 1962. OCLC 2000369. (ang.).
- Peter Ilbery: Hatching an Air Force: 2 SFTS, 5 SFTS, 1 BFTS Uranquinty and Wagga-Wagga. Maryborough, Queensland: Banner Books, 2002. ISBN 1-875593-24-1. (ang.).
- Neville Parnell: Flypast: A Record of Aviation in Australia. Canberra: Australian Government Publishing Service, 1988. ISBN 0-644-07918-5. (ang.).
- RAAF Historical Section: Units of the Royal Australian Air Force: A Concise History. Volume 8: Training Units. Canberra: Australian Government Publishing Service, 1995. ISBN 0-644-42800-7. (ang.).
- Alan Stephens: The Royal Australian Air Force: A History. London: Oxford University Press, 2006. ISBN 0-19-555541-4. (ang.).