Zenon Celegrat (ur. 21 stycznia 1937 w Biskupicach) – zawodowy podoficer Wojska Polskiego[1], szpieg CIA.

Życiorys

edytuj

25 czerwca 1974, będąc podoficerem zawodowym (sierż. szt.) polskiego wywiadu wojskowego, został oddelegowany do służby jako radiooperator-radiotelegrafista w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Wietnamie[1]. W marcu 1975 został zwerbowany przez CIA. Raporty wywiadowcze przesyłał do Stanów Zjednoczonych pod tajne adresy pocztowe[2].

Po powrocie do Polski 20 marca 1975 Celegrat kontynuował współpracę, przekazując Amerykanom mikrofilmy z informacjami dotyczącymi 69 Leszczyńskiego Pułku Artylerii Przeciwlotniczej, ujawniając polski system obrony przeciwlotniczej. W 1979, po wykryciu i udokumentowaniu szpiegostwa na rzecz USA przez SB, został skazany na 25 lat więzienia. W 1990 został zwolniony na mocy amnestii[2].

W 2014 wydał autobiograficzną książkę „Kruszenie odmieńca”[3]. Jarosław Burchardt i Piotr Świątkowski opisali sprawę Zenona Celegrata w książce ''Szpieg, który wiedział za mało. Tajemnice kontrwywiadu PRL''[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Katalog pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy organów bezpieczeństwa państwa [online], bip.ipn.gov.pl [dostęp 2014-12-24].
  2. a b Archiwum IPN: agent CIA z Leszna. Radio Merkury S.A - Polskie Radio – Regionalna Rozgłośnia w Poznaniu, 29 października 2013. [dostęp 2014-12-24]. (pol.).
  3. Zenon Celegrat, Kruszenie odmieńca, 2014, wyd. Psychoskok. ISBN 978-83-7900-266-5
  4. Jarosław Burchardt, Piotr Świątkowski: Szpieg, który wiedział za mało. Tajemnice kontrwywiadu PRL. Wydawnictwo Poznańskie, 2015. ISBN 978-83-7976-284-2. Opis książki.