Zwiernik (łącznik elektryczny)

Zwiernik (ang. short-circuiting device[1]) – załącznik przeznaczony do zwierania torów prądowych głównych ze sobą lub z torami prądowymi uziemiającymi[2].

Zwierniki są łącznikami elektrycznymi przeznaczonymi do inicjowania samoczynnego wyłączenia linii zasilającej pracujących w układzie blokowym, spowodowanego jednofazowym załączeniem na zwarcie z ziemią. Spotykane są sporadycznie w układach blokowych i układach mostkowych sieci 110 kV[3].

Zwierniki trójfazowe mogą być stosowane w stacjach elektroenergetycznych w niektórych konstrukcjach rozdzielnic SN zamiast uziemników. Dotyczy to zwłaszcza rozdzielnic realizowanych w układzie z pojedynczym, sekcjonowanym systemem szyn zbiorczych, składających się z co najmniej dwóch szaf, umieszczonych w osobnych pomieszczeniach. Wówczas często ze względów bezpieczeństwa instaluje się zwierniki, które oprócz swojej funkcji, spełniają rolę odłącznika, tworząc bezpieczną i widoczną przerwę izolacyjną.

Ze względu na wymaganą szybkość działania zwierniki wyposaża się w napędy sprężynowe zasobnikowe. W wykonaniu normalnym są przystosowane do pracy w napowietrznych urządzeniach rozdzielczych prądu przemiennego o skutecznie uziemionym punkcie neutralnym. Zwierniki mają konstrukcję jednoprzerwową o siecznym ruchu noży. W górnej części izolatora jest zamocowany styk stały oraz sworzeń przeznaczony do połączenia z jedną fazą linii. Zwiernik w stanie otwartym ma napiętą sprężynę załączającą. Zamknięcie zwiernika następuje w wyniku odryglowania zamka pod wpływem wyzwalaczy współpracujących z układem zabezpieczeń lub przez mechaniczne działanie na odpowiedni przycisk po otwarciu skrzynki osłonowej[4].

Dane znamionowe edytuj

Dane katalogowe zwierników produkcji krajowej podają między innymi[5]:

  • Napięcie znamionowe
  • Prąd załączalny
  • Czas zamykania zwiernika

Przypisy edytuj

  1. IEV ref 811-29-18
  2. Praca zbiorowa: Słownik terminologiczny elektryki : Aparaty elektryczne wchodzące w skład urządzeń rozdzielczych, Część 1, Instytut Elektrotechniki – Warszawa 1989.
  3. Dołęga W.: Stacje elektroenergetyczne, Oficyna Wyd.Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2007, ISBN 978-83-7493-301-8.
  4. Henryk Markiewicz, Urządzenia elektroenergetyczne, Warszawa: WNT, 2008, ISBN 978-83-204-3480-4, OCLC 297747206.
  5. Bartodziej G.: Dobór przyrządów rozdzielczych wysokiego napięcia, Skrypt uczelniany Politechniki Śląskiej Nr. 351, Gliwice 1972.