Ameiva
Ameiva – rodzaj jaszczurek z rodziny tejowatych (Teiidae).
| Ameiva[1] | |||
| Meyer, 1795[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – amejwa pospolita (A. ameiva) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Ameiva | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Ameiva americana Meyer, 1795 (= Lacerta ameiva Linnaeus, 1758) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Centralnej, na Małych Antylach i w Ameryce Południowej[5][6].
Systematyka edytuj
Etymologia edytuj
- Ameiva: nazwa Ameiva pochodzi od wymarłego języka tupi, wprowadzona do nowożytnej literatury przez Georga Marggrafa[7]. Mimo że nazwa ta nie występuje w dostępnych słownikach języków tupi, spekuluje się, że pochodzi od skrócenia dwóch słów tupi: ambere i aíba oznaczających „jaszczurki, które nie nadają się do jedzenia” (aimbere lub ambere „ten, który się wije” oraz aíba „coś, co nie jest dobre do zjedzenia”). Marggraf mógł usłyszeć w 1640 roku od brazylijskich tubylców amberé – aíba, co oznaczało „wijące się, niejadalne jaszczurki”[7].
- Cnemidotus: gr. κνημιδωτος knēmidōtos „z sztylpami na”[8]. Gatunek typowy: Lacerta ameiva Linnaeus, 1758.
- Pachylobronchus: gr. παχυλος pakhulos „grubawy”[9]; βρογχος bronkhos „gardło”[10]. Gatunek typowy: Lacerta ameiva Linnaeus, 1758.
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[5]:
- Ameiva aggerecusans Koch, Venegas, Rödder, Flecks & Böhme, 2013
- Ameiva ameiva (Linnaeus, 1758) – amejwa pospolita[11]
- Ameiva atrigularis Garman, 1887[12]
- Ameiva bifrontata Cope, 1862
- Ameiva concolor Ruthven, 1924
- Ameiva fuliginosa (Cope, 1892)
- Ameiva jacuba Giugliano, Nogueira, Valdujo, Collevatti & Colli, 2013[13]
- Ameiva nodam Koch, Venegas, Rödder, Flecks & Böhme, 2013
- Ameiva pantherina Ugueto & Harvey, 2011[12]
- Ameiva parecis (Colli, Costa, Garda, Kopp, Mesquita, Péres, Valdujo, Vieira & Wiederhecker, 2003)
- Ameiva praesignis (Baird & Girard, 1852)[12]
- Ameiva provitaae Garcia-Perez, 1995
- Ameiva reticulata Landauro, García-Bravo & Venegas, 2015
- Ameiva tobagana Cope, 1879
Harvey i współpracownicy (2012) przenieśli do odrębnych rodzajów szereg gatunków zaliczanych we wcześniejszych publikacjach do rodzaju Ameiva. Autorzy przenieśli gatunek Ameiva vittata do rodzaju Contomastix, gatunek A. edracantha do rodzaju Medopheos, a gatunki A. anomala, A. bridgesii, A. chaitzami, A. festiva, A. leptophrys, A. niceforoi, A. orcesi, A. quadrilineata, A. septemlineata i A. undulata – do rodzaju Holcosus[14]. Ponadto Harvey i współpracownicy wydzielają z gatunku A. bifrontata odrębny gatunek Ameiva concolor[14].
Przypisy edytuj
- ↑ Ameiva, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ F.A.A. Meyer: Synopsis reptilium : novam ipsorum sistens generum methodum: nec non Gottingensium huius ordinis animalium enumerationem. Gottingae: Vandenhoek et Ruprecht, 1795, s. 27. (łac.).
- ↑ J.G. Wagler. Conspegtus systematis amphibiorum. „Isis von Oken”. 21, s. 860, 1828. (niem.).
- ↑ J.G. Wagler. Deutung der in Seba's Thesauro rerum naturalium T. 1. et. 2. enthaltenen Abbildungen von Lurchen, mit kritische Bemerkungen. „Isis von Oken”. 26, s. 891, 1833. (niem.).
- ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Ameiva. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
- ↑ R. Midtgaard, Genus Ameiva, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-27] (ang.).
- ↑ a b N.F. Angeli. On ‘lost’ indigenous etymological origins with the specific case of the name Ameiva. „ZooKeys”. 748, s. 151–159, 2018. DOI: 10.3897/zookeys.747.21436. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 54.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 159.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 35.
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 390. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ a b c G.N. Ugueto & M.B. Harvey. Revision of Ameiva ameiva Linnaeus (Squamata: Teiidae) in Venezuela: recognition of four species and status of introduced populations in Southern Florida, USA. „Herpetological Monographs”. 25 (1), s. 113–170, 2011. DOI: 10.1655/HERPMONOGRAPHS-D-10-00007.1. (ang.).
- ↑ L.G. Giugliano, C. de Campos Nogueira, P.H. Valdujo, R.G. Collevatti & G.R. Colli. Cryptic diversity in South American Teiinae (Squamata, Teiidae) lizards. „Zoologica Scripta”. 42 (5), s. 473–487, 2013. DOI: 10.1111/zsc.12017. (ang.).
- ↑ a b M.B. Harvey, G.N. Ugueto & R.L. Gutberlet, Jr: Review of teiid morphology with a revised taxonomy and phylogeny of the Teiidae (Lepidosauria: Squamata). Zootaxa 3459: 1–156, 2012. ISBN 978-1-86977-988-7. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
- Hanna Dobrowolska: Gady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981. ISBN 83-01-00957-8.