Chór Akademicki im. prof. Jana Szyrockiego ZUT w Szczecinie (dawniej Politechniki Szczecińskiej)
Chór Akademicki im. prof. Jana Szyrockiego ZUT w Szczecinie (dawniej Chór Akademicki Politechniki Szczecińskiej, CHAPS) – akademicki zespół śpiewaczy działający przy Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie (przed utworzeniem ZUT – przy Politechnice Szczecińskiej), noszący imię założyciela zespołu i wieloletniego dyrygenta, Jana Szyrockiego.
Dyrygent |
Szymon Wyrzykowski |
---|---|
Państwo | |
Województwo |
zachodniopomorskie |
Miasto |
Szczecin |
Instytucja | |
Rok założenia | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Historia chóru edytuj
Inicjator utworzenia chóru i pierwszy dyrygent edytuj
Inicjatywę utworzenia chóru podjął na początku roku akademickiego 1952/1953 Jan Szyrocki – dwudziestoletni student Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie[a], uczeń Szkoły Muzycznej w Rybniku. Chór formalnie utworzono 19 listopada 1952 roku. Jan Szyrocki został jego dyrygentem i dyrektorem artystycznym. Jako student (do 1956 roku), a następnie jako pracownik uczelni (1956–1978) uzupełniał swoją wiedzę muzyczną w kraju i za granicą (Poznań, Haga, Wiedeń), specjalizując się w dyrygenturze. Wkrótce porzucił technikę dla muzyki i jej popularyzacji. W Politechnice Szczecińskiej kierował Studium Kultury Muzycznej (było jedyną tego typu jednostką na polskich uczelniach technicznych). Pracował również w Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu i w Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Otrzymał w 1989 roku tytuł profesora sztuk muzycznych[1][2].
Jan Szyrocki zmarł 9 kwietnia 2003 roku w Szczecinie, po ciężkiej chorobie[1][3].
Lata 1952–2003 edytuj
W czasie pełnienia funkcji dyrektora artystycznego i dyrygenta przez Jana Szyrockiego chór, liczący 80 osób (od 1953 roku współpracujący z Filharmonią Szczecińską), stał się wizytówką Polski na świecie[3].
Pierwsze występy zagraniczne odbyły się w 1959 roku w Bułgarii. W kolejnych latach chór śpiewał w całej Europie oraz w wielu innych krajach (łącznie 80 krajów na czterech kontynentach). Był czterokrotnie zapraszany do Stanów Zjednoczonych. Koncertował w Kanadzie, Brazylii, Argentynie, Urugwaju, Indiach, Tajlandii i Izraelu, na Wyspach Kanaryjskich, Kubie i Filipinach[3].
W repertuarze zespół miał utwory z różnych epok, od muzyki średniowiecznej i renesansowej do pieśni, piosenek ludowych i innych (utwory 80 kompozytorów z 20 krajów świata)[3].
Od roku 1973 do utworzonego w Szczecinie Stowarzyszenia Śpiewaczego należy 50-osobowy chór, utworzony przez byłych studentów, członków Chóru Akademickiego Politechniki Szczecińskiej. Jego dyrygentem był również Jan Szyrocki[b]. Członkowie obu chórów śpiewali wspólnie w czasie koncertów wymagających większego aparatu wykonawczego[3][4].
Chór Politechniki Szczecińskiej uczestniczył w licznych festiwalach i konkursach, m.in.[3]:
- 1980 – konkurs w Tolosa (pierwsze miejsce)
- 1985 – Międzynarodowy Festiwal Chóralny „Europa Cantat” w Strassburgu
- 1985, 1989 – Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”
- 1987 – I Światowe Sympozjum Muzyki Chóralnej w Wiedniu
- 1987 – Międzynarodowy Konkurs Chórów Studenckich we Wrocławiu (pierwsze miejsce)
- 1989 – Festiwal Alte Oper we Frankfurcie
- 1990 – Festiwal Oratoryjno-Kantatowy „Wratislavia Cantans”
- 1992 – Światowy Festiwal Chórów Uniwersyteckich w Walencji (z okazji 500-lecia odkrycia Ameryki)
W okresie od listopada 1992 do czerwca 1993 roku uroczyście obchodzono 40-lecie działalności chóru. Kulminacją tych obchodów było wykonanie – z orkiestrą Sinfonia Varsovia – dwóch koncertów[3]:
- Sabat Mater Rossiniego pod dyr. Jana Szyrockiego
- Missa Solemnis Ludwiga van Beethovena pod. dyr. Krzysztofa Pendereckiego
Po roku 2003 edytuj
Następcami Jana Szyrockiego, założyciela chóru i dyrygenta w latach 1952–2003, byli[5]:
Z Richardem Zielinskim chór odbył duże tournee koncertowe po Stanach Zjednoczonych (luty–marzec 2005). Pod kierownictwem Romana Drozda przygotowano „Requiem Polskie” Krzysztofa Pendereckiego, które zostało wykonane – pod batutą kompozytora – 10 grudnia 2005 roku w Stoczni Szczecińskiej „Nowa”.
Od października 2006 roku stanowisko dyrektora artystycznego i dyrygenta zajmuje Szymon Wyrzykowski. Oprócz bogatego programu a cappella zespół wykonuje liczne dzieła oratoryjno–kantatowe z różnych epok (przede wszystkim z XX i XXI w.)[5][8].
Studium Kultury ZUT jest siedzibą czterech uczelnianych zespołów chóralnych, działających w trzech stowarzyszeniach[9]:
- Stowarzyszeniu Śpiewaczym „Chór Akademicki im. prof. Jana Szyrockiego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie”:
- – 80-osobowy Zespół Koncertujący
- – 30-osobowy Zespół Przygotowawczy (tzw. Zespół Młodych CHAPS)
- – Polsko-Niemiecka Akademia Chóralna „in terra pax”
- Stowarzyszeniu „Chór Collegium Maiorum Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie” (50–osobowy Zespół Absolwentów CHAPS „Collegium Maiorum”)
- Stowarzyszeniu Przyjaciół Chóru Dziecięcego „Don–Diri–Don” Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie (80-osobowy Zespół Dziecięcy)[10]
W dniach 24 i 25 października 2014 roku uroczyście zakończono obchody 60-lecia chóru. W związku z tym wydarzeniem w nowym gmachu Filharmonii Szczecińskiej odbył się koncert symfoniczny Missa di Requiem G. Verdi’ego i uroczysty koncert galowy a cappella[5][8].
Repertuar edytuj
- Anton Bruckner, Ave Maria
- Javier Busto, Ave Maria
- Mikołaj Gomółka, Radujcie się
- Wacław z Szamotuł, Już się zmierzcha
- Henryk Mikołaj Górecki, Amen
- Marek Jasiński, Psalm 100
- Marek Jasiński, Stabat Mater
- A. Koszewski, Serioso-Giocoso
- Juliusz Łuciuk, Nie będę płakała
- Paweł Łukaszewski, Ave Maria
- Alessandro Scarlatti, Exultate Deo
- Karol Szymanowski, A chtóz tam puka
- Józef Świder, Marsz
- Romuald Twardowski, Regina coeli
- Pēteris Vasks, Mate Saule
- Jan Campanus Vodňanský, Rorando coeli
- Mikołaj Zieleński, Haec dies
- Mikołaj Zieleński, Magna est gloria eius
- Johann Sebastian Bach, Magnificat, Kantaty nr 50 i 56, Motet „Komm, Jezu, komm”, Motet „Lobet dan Herrn, alle Heiden”
- Ludwig van Beethoven, IX Symfonia, Msza C-dur, Missa Solemnis
- Aleksandr Borodin, Tańce połowieckie
- Johannes Brahms, Niemieckie requiem (Deutsches Requiem)
- Benjamin Britten, War reqiuem
- Anton Bruckner, Msza e-moll
- David Fanshawe, African Sanctus
- Christoph Willibald Gluck, Orfeusz i Eurydyka
- Henryk Mikołaj Górecki, Beatus vir, II Symfonia „Kopernikowska”
- Georg Friedrich Händel, Mesjasz
- Charles William Heimermann, Mass of Angels
- Joseph Haydn, Stworzenie Świata
- Arthur Honegger, Kantata na Boże Narodzenie
- Marek Jasiński, In principio
- Wojciech Kilar, Bogurodzica
- Gustav Mahler, II Symfonia
- Felix Mendelssohn-Bartholdy, II Symfonia „Lobgesang”, Sen nocy letniej
- Claudio Monteverdi, Nieszpory Maryjne
- Wolfgang Amadeus Mozart, Msza C-dur „Koronacyjna”, Requiem
- Modest Musorgski, Borys Godunow
- Carl Orff, Carmina Burana, Catuli Carmina
- Jan Kanty Pawluśkiewicz, Nieszpory ludźmierskie
- Krzysztof Penderecki, Kosmogonia, Pasja według św. Łukasza, Polskie Requiem
- Francis Poulenc, Gloria, Stabat Mater
- Siergiej Prokofjew, Aleksander Newski
- Gioacchino Rossini, Stabat Mater
- Arnold Schönberg, Ocalały z Warszawy
- Janusz Stalmierski, Symfonia Czterech Snów
- Igor Strawinski, Symfonia psalmów
- Tadeusz Szeligowski, Bunt żaków
- Dmitrij Szostakowicz, Pieśni Lasu
- Karol Szymanowski, Stabat Mater, Harnasie
- Fred Thayer, Gloria
- Giuseppe Verdi, Requiem
Nagrania edytuj
Od wielu lat występy chóru są rejestrowane przez Polskie Radio, kilkanaście radiofonii zagranicznych i telewizje. Wiele wykonań zarejestrowano na płytach gramofonowych, CD i taśmach kasetowych. Wydano m.in.[1][5]:
- 1988 – Kolędy
- 1991 – Musica Sacra
- 1994 – Carmina Burana
- 1996 – Symfonia czterech snów
- 1998 – Kolędy
- 1999 – Sacra et profana – polska muzyka chóralna
- 2002 – Polesia czar
- 2003 – Magnificat Janos Vajda, Te Deum Giuseppe Verdi
- 2004 – Gaude...
- 2005 – In principio
Nagrody i wyróżnienia edytuj
Zespół pod batutą Szymona Wyrzykowskiego otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. najwyższe odznaczenia, nagrody i medale od władz państwowych i regionalnych. Wśród osiągnięć z lat 2007–2015 są wymieniane[5]:
- 2007 – 1. miejsce na festiwalu chóralnym w Trnavie
- 2008 – Grand Prix na 4. Międzynarodowym Festiwalu „Rybnicka Jesień Chóralna”
- 2008 – Grand Prix na Festiwalu Chóralnym w Szamotułach
- 2010 – 1. miejsce na 41. Konkursie Chóralnym „Legnica Cantat”, Legnica (między innymi na własność „Brązowa Lutnia” konkursu)
- 2010 – Specjalna Nagroda im. Francisco Vallejos na Międzynarodowym Konkursie Pieśni i Habaner w Torrevieja
- 2012 – Grand Prix na VII. Ogólnopolskim Konkursie Kolęd i Pastorałek „Gaudium Magnum” w Chełmnie
- 2012 – Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Religijnej im. ks. Stanisława Ormińskiego w Rumi[11]
- 2015 – Złoty Dyplom na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie
- 2015 – Nadzwyczajny Złoty Dyplom w kategorii Folk oraz Złote Dyplomy w kategoriach Pop i Muzyka Sakralna na Międzynarodowym Konkursie Chóralnym Canco Mediterrania w Lloret de Mar
Ze cenne wyróżnienie członkowie zespołu uważają dedykowanie chórowi wielu nowych utworów przez współczesnych kompozytorów (Krzysztof Penderecki, Romuald Twardowski, Jan Hawel, Andrzej Koszewski, Marek Jasiński[12]) – powierzanie ich pierwszego wykonania[5][8][12]. W 2014 roku chór został uhonorowany tytułem Ambasador Szczecina[12][13].
W 2014 chór został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[14].
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Szkołę Inżynierską przekształcono w Politechnikę Szczecińską w roku 1955.
- ↑ Zespół powstał i działał początkowo pod kierownictwem Jana Szyrockiego jako „Szczeciński Chór Kameralny” w Wojewódzkim Domu Kultury. W kolejnych latach kierownictwo zmianiało się (przez 6 lat piastował je Eugeniusz Kus). Po utworzeniu Stowarzyszenia Śpiewaczego działał ponownie pod kierownictwem artystycznym Jana Szyrockiego jako „Collegium Maiorum”. W latach 1995–1997 chór prowadził Waldemar Sutryk, w latach 1997–2002 – Anna Tarnowska, a od jesieni 2002 – Paweł Osuchowski[4].
- ↑ Richard Zielinski jest od roku 2005 dyrygentem amerykańskiego 40-osobowego chóru „Zielinski Singers”[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Anna Maria Kowalska: Chór Akademicki im. Prof. Jana Szyrockiego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. [w:] Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica. pl [on-line]. [dostęp 2016-10-15].
- ↑ Prof. Jan Szyrocki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-10-17] .
- ↑ a b c d e f g Danuta Prandecka: Chór Akademicki Politechniki Szczecińskiej. W: red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. A–O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 154-155. ISBN 83-87341-45-2.
- ↑ a b Chór Collegium Maiorum Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. [w:] Strona internetowa chóru [on-line]. [dostęp 2016-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-30)].
- ↑ a b c d e f g h Chór Akademicki im. Prof. Jana Szyrockiego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie > O zespole. [w:] Strona internetowa CHAPS [on-line]. ZUT. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Wojciech Zagaj: Amerykański chór z polskim akcentem. Zielinski Singers w S-1. [w:] Radio Szczecin > Kultura [on-line]. 2015-06-26. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ Roman I. Drozd, biografia. [w:] Strona internetowa [on-line]. www.romandrozd.pl. [dostęp 2017-03-18].
- ↑ a b c Chór Akademicki im. Jana Szyrockiego. [w:] Strona internetowa Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego „Sacrum non Profanum” [on-line]. sacrumnonprofanum.pl. [dostęp 2016-10-15]. (pol.).
- ↑ Studium Kultury. [w:] Strona internetowa [on-line]. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ Dziecięcy Chór Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego Don Diri Don. [w:] Strona internetowa [on-line]. dondiridon.pl. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ Międzynarodowy Festiwal Muzyki Religijnej w Rumi. [w:] Strona internetowa festiwalu [on-line]. [dostęp 2016-10-16].
- ↑ a b c Paweł Gąsowski, Małgorzata Frymus: 60-lecie CHAPS-u (Chóru Akademickiego im. prof. Jana Szyrockiego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie). radioszczecin.pl, 2014-10-21. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ Informacje ogólne o nagrodzie Ambasador Szczecina. [w:] Oficjalny serwis Urzędu Miasta Szczecin [on-line]. UM Szczecin. [dostęp 2015-11-22].
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-05-30].
Linki zewnętrzne edytuj
- Już się zmierzcha - Wacław z Szamotuł, CHAPS podczas „Koncertu dla Przyjaciół” w Muzeum Narodowym w Szczecinie (2010)
- XXX Misterium Kolędowe CHAPS w szczecińskiej Katedrze (2012)
- Carl Orff, Carmina Burana w Teatrze Letnim – wykonanie: połączone siły szczecińskich chórów: Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Akademii Morskiej, Akademii Sztuki, Dziecięcego Chóru ZUT „Don Diri Don” oraz Chóru Chłopięcego Filharmonii Krakowskiej, przy akompaniamencie Orkiestry Filharmonii Szczecińskiej pod batutą Michała Dworzyńskiego (Szczecin, 2013)
- O Emmanuel, Chór Akademicki im. prof. Jana Szyrockiego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, dyrygent: Szymon Wyrzykowski – utwór wykonany podczas 5 Międzynarodowego Festiwalu i Konkursu Chóralnego „Canco Mediterrania” (Lloret de Mar, wrzesień 2015)
- Es gulu gulu (pol. Śpię, śpię…, łotewska piosenka ludowa) – Arijs Škepasts, CHAPS (Lloret de Mar, wrzesień 2015)