Lejkówka łuseczkowata
Lejkówka łuseczkowata (Infundibulicybe squamulosa (Pers.) Harmaja) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
_Kummer_231435.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lejkówka łuseczkowata |
| Nazwa systematyczna | |
| Infundibulicybe squamulosa (Pers.) Harmaja Ann. bot. fenn. 40(3): 217 (2003) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clitocybe, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Agaricus squamulosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu Harri Harmaja w 2003 r.[1] Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:
- Clitocybe squamulosa (Pers.) P. Kumm. 1871
- Infundibulicybe sinopicoides (Peck) Harmaja 2003[2].
Franciszek Błoński w 1888 r. nadał mu polską nazwę bedłka łuseczkowata, Stanisław Chełchowski w 1898 r. zmienił ją na lejkówka łuseczkowata[3]. Obydwie nazwy są niespójne z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia edytuj
Średnica 3–8 cm, u młodych okazów łukowaty, potem wklęsły, na koniec lejkowaty, bez garbu, cienki, mięsisty. Powierzchnia matowa, cynamonowoczerwona do orzechowobrązowej, początkowo pokryta ciemniejszymi łuseczkami, u starszych okazów naga. Brzeg pofalowany i przeważnie nieprążkowany[4].
Zbiegające, średnio gęste, u młodych okazów białawe, później kremowe, na koniec brązowawe[4].
Wysokość 2–6 cm, walcowaty z nieco rozszerzoną podstawą, pusty. Powierzchnia tej samej barwy co kapelusz, podłużnie włóknista[4].
Białawy. Zapach i smak mączny[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 5–10 × 3–5 µm, migdałowate lub elipsoidalne, gładkie, nieamyloidalne, w KOH szkliste. Podstawki 28–34 × 4–6 µm, maczugowate, 4-sterygmowe. Cystyd brak.Strzępki w skórce rosną pionowo skupiskami w kierunku środka kapelusza, mają szerokość 4–8 µm, są gładkie lub inkrustowane, z cylindrycznymi końcami o zaokrąglonych wierzchołkach. W KOH są szkliste do pomarańczowobrązowych. Na strzępkach są sprzążki[5].
- Gatunki podobne
Lejkówka czerwonawa (Bonomyces sinopicus) odróżnia się niełuseczkowatym kapeluszem, ponadto siedliskiem (często występuje na wypaleniskach). Lejkówka karbowana (Clitocybe costata) ma również kapelusz bez łusek, ale o żłobionym brzegu, ponadto ma zapach i smak gorzkich migdałów. Lejkówka żółtobrązowa (Infundibulicybe gibba) ma brodawkowaty garb na kapeluszu i trzon jaśniejszy od kapelusza[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Lejkówka szaroblaszkowa występuje w Ameryce Północnej, Europie i azjatyckiej części Rosji. Najwięcej stanowisk podano na Półwyspie Skandynawskim[6]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 6 stanowisk z uwagą, że rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia tego gatunku nie są znane[3].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje w różnego typu lasach, zwłaszcza pod jodłami, ale także na łąkach wśród traw i mchów. Owocniki tworzy zwykle od maja do października[3].
Według W. Wojewody jest grzybem jadalnym[3], według atlasu grzybów jest grzybem niejadalnym[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-22] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-22] (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Michael Kuo, Infundibulicybe squamulosa [online], Mushroom EXpert [dostęp 2022-12-22] (ang.).
- ↑ Występowanie Infundibulicybe squamulosa na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-22] (ang.).