Codon
Codon – rodzaj roślin zaliczany do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae) lub wyodrębniany w osobną, monotypową rodzinę Codonaceae Weigend & Hilger[2]. Rodzaj obejmuje dwa gatunki występujące w południowo-zachodnim krańcu Afryki[2]. W XIX wieku zaproponowana została dla tego rodzaju polska nazwa „drażlinek”, ale nie jest ona używana[4].
 Codon royenii | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
Codonaceae |
| Rodzaj |
Codon |
| Nazwa systematyczna | |
| Codon D. van Royen in Linnaeus Syst. Nat. ed. 12. 2: 284, 292. 15-31 Oct 1767[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
C. royeni L.[3] | |
Morfologia edytuj
Bylina o krzaczastym pokroju, cała kolczasta i owłosiona. Włoski na szczycie jednokomórkowe, ale osadzone na wielokomórkowej podstawie (stopie) powstającej z komórek epidermy zawierających cystolity. Kwiaty zebrane w niezbyt wyraźny kwiatostan typu sierpik, najczęściej 12-krotne (rzadziej od 10- do 20-krotne). Kielich tworzą działki zrośnięte tylko u nasady, poza tym głęboko rozcięte na równowąskie łatki, szeroko rozpostarte. Korona kwiatu zrosłopłatkowa, dzwonkowata[2]. Pręciki liczne. Zalążnia jajowata z szyjką słupka osadzoną na jej szczycie. Owocem jest torebka zawierająca liczne nasiona o łupinie pokrytej siateczkowatym, nieregularnym wzorem[5].
Systematyka edytuj
W dawniejszych systemach rodzaj tradycyjnie zaliczany był do rodziny Hydrophyllaceae, stanowiąc jej jedynego przedstawiciela w Afryce. Analizy molekularne wykazały jednak, że rośliny te są bliżej spokrewnione z Boraginaceae sensu stricto, a ze względu na szereg osobliwych cech budowy, różniących ten rodzaj od obu tych rodzin – zaproponowano jego wyodrębnienie do własnej rodziny Codonaceae[5].
- Pozycja systematyczna według systemu APG IV z 2016
Rodzaj zaliczany jest do rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae, szeroko ujmowanej – obejmującej wszystkie rośliny z monotypowego w efekcie rzędu ogórecznikowców Boraginales[6][7].
- Pozycja systematyczna według APweb
Takson w randze rodziny o pozycji siostrzanej w stosunku do rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae sensu stricto i rodzaju Wellstedia wyodrębnianego w rodzinę Wellstediaceae[2].
| ogórecznikowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Wykaz gatunków[8]
- Codon royenii L.
- Codon schenckii Schinz
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b Codon. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-12-26].
- ↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 219. (pol.).
- ↑ a b M. Weigend, H. H. Hilger. Codonaceae-a newly required family name in Boraginales. „Phytotaxa”. 10: 28, 2010. DOI: 10.11646/phytotaxa.10.1.3.
- ↑ Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 532. ISBN 978-1-84246-634-6.
- ↑ The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.
- ↑ Codon. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-26].