Coraebus undatus
Coraebus undatus – gatunek chrząszcza z rodziny bogatkowatych i podrodziny Agrilinae.
| Coraebus undatus | |||
| (Fabricius, 1787) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Coraebus undatus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1787 roku przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Buprestis undatus[1].
Morfologia edytuj
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 10 do 14 mm, z wierzchu ubarwionym zielonkawospiżowo z czarniawofioletową tylną połową pokryw, od spodu zaś niebiesko. Głowę ma zaopatrzoną w duże, dochodzące do przedniej krawędzi przedplecza oczy. Na czole znajdują się dwa słabiej niż u C. maculifer zaznaczone wzgórki, a między nimi płytka bruzda. Czułki są ząbkowane począwszy od czwartego członu, a człon drugi mają dwukrotnie dłuższy niż szeroki. Przedplecze ma niezmodyfikowane krawędzie boczne oraz głęboki poprzeczny wcisk wzdłuż krawędzi podstawowej, szczególnie dobrze wyrażony po bokach. Pozbawione jest paska białych włosków wzdłuż linii środkowej. W przedniej części jego powierzchnia jest bardzo gęsto punktowana i wskutek tego matowa. Tarczka jest pozbawiona kila, gładka i błyszcząca. Pokrywy pozbawione są punktowanych pasów i mają ostro ząbkowane u wierzchołka krawędzie. Na powierzchni pokryw występują białe włoski w tylnej połowie formujące trzy poprzeczne, pofalowane przepaski. Owłosienie sternitów odwłoka jest równomiernie rozmieszczone, nie formuje kropek. Odnóża tylnej pary samca mają golenie o krawędzi pozbawionej ząbka przed wierzchołkiem. Genitalia samca cechują się równoległymi krawędziami bocznymi wierzchołkowej ⅓ długości edeagusa oraz wcięciem jego brzegu szczytowego[2][3].
Ekologia i występowanie edytuj
Larwy są kambiofagiczne i częściowo ksylofagiczne. Żerują pod korą pni, konarów i grubszych gałęzi dębów, w tym dębu korkowego, wdrążając się także do wierzchniej warstwy drewna. Preferują drzewa uszkodzone już przez żer innych fitofagów. Owady dorosłe obserwuje się w lipcu i sierpniu. Są arborikolami i występują głównie w szczytowej części korony. Tylko samice schodzą niżej, szukając miejsc do złożenia jaj[4].
Gatunek palearktyczny, w Europie znany z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskich części Turcji i Rosji[1]. W Polsce stwierdzony został tylko na kilku stanowiskach[4]. Na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” umieszczony jest jako zagrożony gatunek o niedostatecznie rozpoznanym statusie (DD)[5]. W Niemczech jest rzadko spotykany[3]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)[6]. Poza Europą notowany jest z Afryki Północnej[1][3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Coraebus undatus (Fabricius, 1787). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-09].
- ↑ M. Niehuis. Beitrag zur kenntnis der Coroebus-Arten des Nahen Ostens (Coleoptera, Buprestidae). „Acta Coleopterologica”. 7 (2), s. 69-82, 1991.
- ↑ a b c Karl Wilhelm Harde: Familie Buprestidae (Prachtkäfer). W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 6: Diversicornia. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1979, s. 204–247.
- ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Część XXIII, zeszyt 10. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea.. Warszawa: 1985.
- ↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 88-110. ISBN 83-901236-8-1.
- ↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.