Zasłonak wyniosły
Zasłonak wyniosły (Cortinarius elatior Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak wyniosły |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius elatior Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 274 (1838) [1836-1838] | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go Elias Fries w 1838 r.[1] Synonimy[2].
- Cortinarius elatior f. griseolividus Reumaux 2000
- Cortinarius elatior f. ochraceoplicatus Bidaud 2000
- Cortinarius elatior f. trivialis Rob. Henry 1945
- Cortinarius elatior var. albipes Miyauchi 2000
- Cortinarius elatior var. microsporus Kawam. 1954
- Cortinarius elatior var. pallidifolius Peck 1902
- Gomphos elatior (Fr.) Kuntze 1891
- Myxacium elatius (Fr.) Wünsche 1877
W Krytycznej liście wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski gatunek ten jest traktowany jako synonim Cortinarius lividoochraceus (Berk.) Berk.[3] Według Index Fungorum są to odrębne gatunki[1]. Cortinarius to bardzo liczny w gatunki rodzaj, a jego taksonomia nie jest do końca rozpracowana[4] i wszystko wskazuje na to, że opisany w Polsce przez Andrzeja Nespiaka C. lividoochraceus to w istocie C. elatior. Tak też traktowany jest w internetowym atlasie grzybów[5] i w opracowaniach zagranicznych[6][7]. Na to, że C. elatior występuje w Polsce wskazuje także fakt, że w otaczających Polskę krajach podano wiele jego stanowisk[8].
Morfologia edytuj
Średnica 4–10 (13) cm, początkowo dzwonkowaty, potem, płasko wypukły z garbem. Powierzchnia oliwkowo-brązowa, ochrowo-brązowa do ciemnofioletowo-brązowej, promieniście pomarszczona[6].
Zazwyczaj wolne, ochrowo-brązowe do rdzawo-brązowych. Ostrza jaśniejsze[6].
Wrzecionowaty. Powierzchnia ślisko-lepka, biała, górą szarawa i żłobiona[6].
O barwie od białej do jasnożółtej[6].
- Cechy mikroskopowe
Występowanie i siedlisko edytuj
W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony, znane jest występowanie tego gatunku także w Ameryce Północnej i Japonii[8]. Władysław Wojewoda przytacza 5 stanowisk C. lividoochraceus (traktując C. elatior jako jego synonim)[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów (6 w 2021 r.). Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[5].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach mieszanych[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-11].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-11].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b T. Ślusarczyk, Nowe stanowiska grzybów z rodzaju zasłonak (Cortinarius) w Polsce, „Przegląd Przyrodniczy”, 24 (4), 2013, s. 42–68.
- ↑ a b c Występowanie gatunku Cortinarius elatior w Polsce [online] [dostęp 2021-10-11].
- ↑ a b c d e Langstieliger Schleimfuß, Runzeliger Schleimfuß [online] [dostęp 2021-10-11].
- ↑ Cortinaire élevé, Cortinaire à long pied [online] [dostęp 2021-10-11].
- ↑ a b Mapa zasięgu Cortinarius elatior [online] [dostęp 2021-10-11].